Γίνεται με εικόνες, αλλά δεν είναι καθόλου εικονική, αλλά πραγματική έμφυλη κακοποίηση, και μάλιστα χωρίς ημερομηνία λήξης και σύνορα, αφού μπορεί να ταξιδεύει για πάντα στον πλανητικό ωκεανό του Ιντερνετ. Ο λόγος για την κακοποίηση μέσω διοχέτευσης στο Διαδίκτυο ευαίσθητου προσωπικού υλικού άλλων προσώπων, που ήρθε στο προσκήνιο με την υπόθεση που έχει ως κατηγορούμενο τον τέως παρουσιαστή του «Ράδιο Αρβύλα» Στάθη Παναγιωτόπουλο. Oσοι ασχολούνται «ειδικά» με το όλο πεδίο μιλούν για την κορυφή του παγόβουνου, χωρίς όμως να έχει απασχολήσει πραγματικά η «κατάδυση» στην ουσία του φαινομένου. Γιατί προειδοποιήσεις και «κορυφές» υπήρξαν κι άλλες. Hταν Νοέμβριος του 2016 όταν μια 22χρονη φοιτήτρια έπεσε στο κενό από τον ένατο όροφο της φοιτητικής εστίας στη Θεσσαλονίκη, μην αντέχοντας άλλο τις προσβολές και την εκβίαση από τους κακοποιητές που είχαν στα χέρια τους ευαίσθητο ψηφιακό υλικό της.
Μερικά χρόνια αργότερα ήρθε στην Ελλάδα το chatpic, μια ηλεκτρονική πλατφόρμα διαμοιρασμού ερωτικών φωτογραφιών και βίντεο που αναρτώνται (και) χωρίς τη συγκατάθεση των θυμάτων. Το μέσο αναπτυσσόταν για ένα διάστημα, μέχρι (ευτυχώς) μια διαδικτυακή καμπάνια να οδηγήσει στον αποκλεισμό του από τη χώρα μας. Δεν έχει περάσει ούτε χρόνος από τότε που νεαρή γυναίκα, η οποία είχε υποχρεωθεί σε συμμετοχή σε κύκλωμα πορνείας στα νότια προάστια, κατήγγειλε (αφού μπόρεσε να διαφύγει) πως ένα από τα μέσα που χρησιμοποίησαν οι σωματέμποροι ήταν η απειλή δημοσιοποίησης βίντεο με σεξουαλικές σκηνές της στο Διαδίκτυο. Πολύ μεγάλη είναι η απειλή για τα παιδιά. Ενα τυπικό περιστατικό καταγράφηκε πριν από δέκα μήνες. Ανδρας με ψεύτικο διαδικτυακό προφίλ επικοινώνησε μέσω πλατφόρμας «κοινωνικής δικτύωσης» με ανήλικη μαθήτρια και κατάφερε να της αποσπάσει ορισμένες γυμνές φωτογραφίες. Στη συνέχεια, εκβιάζοντάς την πως θα δημοσιοποιήσει τις εικόνες, μπόρεσε να πάρει πιο προχωρημένο υλικό και βίντεο, καθώς το νεαρό κορίτσι ντρεπόταν να αποκαλύψει τον εκβιασμό στους γονείς της ή στον φιλικό της περίγυρο. Ευτυχώς, κάποια στιγμή το μαρτύριο της έφηβης έγινε γνωστό και υπήρξε παρέμβαση της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος και σύλληψη του δράστη.
Η ιντερνετική κακοποίηση (κυρίως) γυναικών και η μεγάλη απειλή για τα παιδιά.
Συνήθως η άθλια αυτή πρακτική ονομάζεται «εκδικητική πορνογραφία», ένας όρος όμως που δεν αποδίδει την ουσία της πράξης, ούτε το σύνολο των περιπτώσεων. Στην πραγματικότητα και πέρα από την ορολογία, που έχει κι αυτή τη σημασία της, αναδύεται ένα σχετικά νέο πεδίο πολύπλευρης κακοποίησης γυναικών και ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, που σχετίζεται με την εικόνα (φωτογραφία ή βίντεο) και μπορεί να διακινηθεί με πολλαπλούς τρόπους μέσω Διαδικτύου. «Ο όρος “εκδικητική πορνογραφία” δεν αποδίδει ολοκληρωμένα το σύνολο των πράξεων. Επίσης, η έννοια της εκδίκησης μπορεί να αναφέρεται σε κάτι που έχει τελειώσει, ενώ πολλές φορές κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Πιο ακριβής είναι ο όρος “σεξουαλική κακοποίηση μέσω εικόνας”, δηλαδή η αποκάλυψη προσωπικών φωτογραφιών ή βίντεο χωρίς συναίνεση», λέει στην «Κ» η Χαρά Χιόνη-Χότουμαν, δικηγόρος του Κέντρου «Διοτίμα» για τα έμφυλα δικαιώματα και την ισότητα και διδάκτωρ Νομικής. Τι σημαίνει συναίνεση; «Οταν το υλικό δίνεται στο πλαίσιο μιας προσωπικής σχέσης τεκμαίρεται πως είναι εμπιστευτικό», τονίζει η νομικός. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί ο ένας από τους δύο (συνήθως ο άνδρας) να το δημοσιοποιήσει. Μάλιστα συχνά το παράνομα αποκτηθέν υλικό μπορεί να «ταξιδεύει» σε πλήθος ιστοχώρων διεθνώς, εάν δεν υπάρξει παρέμβαση από αστυνομική ή άλλη Αρχή. Το κυνήγι των πορνογραφικών αναρτήσεων είναι εξαιρετικά δύσκολο και ιδιαίτερα ψυχοφθόρο. Σε παλαιότερη ευρωπαϊκή έρευνα το 93% των θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης μέσω εικόνας αναφέρει ότι έχει βιώσει πολύ έντονο συναισθηματικό στρες ή δυσφορία.
Η σεξουαλική κακοποίηση μέσω διοχέτευσης εικόνας στο Διαδίκτυο αποτελεί συνήθως μια πλευρά πολλαπλής έμφυλης καταπίεσης. «Συχνά το θύμα εκβιάζεται μέσω της απειλής δημοσίευσης εικόνων ή σεξουαλικών επαφών», σημειώνει η κυρία Χιόνη-Χότουμαν. Δεν μπορεί να αγνοηθεί και η πλευρά της οικονομικής εκμετάλλευσης, καθώς η διαδικτυακή πορνογραφία είναι ένας απύθμενος ωκεανός υλικού, που διψά ειδικά για «ερασιτεχνικές λήψεις». Για παράδειγμα, το 2019 στις ιστοσελίδες ενός από τα μεγάλα πολυεθνικά μονοπώλια που διαχειρίζονται πορνο-σάιτ ανέβαιναν κάθε μέρα 15 terabytes «φρέσκου» υλικού, σχεδόν όσο το 50% του συνολικού περιεχομένου του Netflix! «Το γεγονός πως έχουμε γίνει πιο δραστήριοι στο Διαδίκτυο, πως ανεβαίνει ή ανταλλάσσεται περισσότερο σχετικό υλικό, πως στην καραντίνα υπήρχε ακόμα και σεξουαλική δραστηριότητα μέσω Ιντερνετ, σίγουρα έδωσε ώθηση σε τέτοιες πρακτικές», σημειώνει η δικηγόρος της «Διοτίμα». Σύμφωνα με στοιχεία της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, στην Ελλάδα καταγράφηκαν μέσα στο 2021 δεκατρία περιστατικά, εμφανίζοντας τάση ανόδου περίπου 60%.
Η νομοθεσία
Τι γίνεται με τη νομική αντιμετώπιση; «Στην Ελλάδα δεν υπάρχει ειδικό νομικό πλαίσιο, όπως σε Γαλλία, Ιταλία, Βέλγιο και Μάλτα και σε μερικές χώρες εκτός Ε.Ε. Μέχρι τώρα χρησιμοποιείται η νομοθεσία για την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Εάν υπάρχει και εκβίαση, συμπεριλαμβάνεται και αυτή η διάσταση. Αλλά δεν επαρκούν αυτά τα νομικά εργαλεία», τονίζει η κ. Χιόνη-Χότουμαν. Σχολιάζοντας την πρωτοβουλία του υπ. Δικαιοσύνης για μετατροπή των πράξεων αυτών σε κακουργήματα, σημειώνει πως «δείχνει θετικά αντανακλαστικά, αλλά το πραγματικό ζητούμενο είναι η διαμόρφωση ειδικού αδικήματος». Πού μπορεί να απευθυνθεί σήμερα στην Ελλάδα ένα άτομο που πέφτει θύμα παρόμοιων πρακτικών; Κατ’ αρχάς στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, στην τηλεφωνική γραμμή 11188, υπάρχει η 24ωρη γραμμή υποστήριξης της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων (15900), ενώ και η «Διοτίμα» προσφέρει δωρεάν νομική υποστήριξη.
Διαπόμπευση, εκβιασμοί και απειλές: Το Revenge Porn στο προσκήνιο
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr