Καμιά φορά, όταν οδηγείς στον περιφερειακό στα Τουρκοβούνια, νιώθεις να ίπτασαι πάνω από την πόλη. Κινείσαι με ταχύτητα, αλλά είναι σαν να αιωρείσαι πάνω από αυτό το πλέγμα από τέντες, ταράτσες, αιρ κοντίσιον και θερμοσίφωνες, το στραφταλιζέ συνονθύλευμα από αλουμίνια, φανάρια, λαμαρίνες και αδιέξοδα (#διπλής). Ποιος είπε ότι η Αθήνα δεν είναι όμορφη; Εάν βέβαια είσαι σε αναζήτηση σπιτιού όταν κάνεις τη συγκεκριμένη διαδρομή, θα σε συμβούλευα να κάνεις κράτει στην ονειροπόληση, γιατί κινδυνεύεις να προσγειωθείς απότομα σε ένα τόσο δα μπαλκόνι στην Aνω Κυψέλη, που έχουν κάνει τουαλέτα όλα τα περιστέρια της περιοχής.
Oχι ότι ήταν και μεγάλος γρίφος, αλλά από εκεί κατάλαβα πόσο καιρό βρισκόταν στον αέρα η συγκεκριμένη αγγελία: από τα ίχνη των περιστεριών. Κάπως έτσι, αντί να σκέφτομαι πώς θα βολευτούμε στα 85 τετραγωνικά και ποιο από τα δύο θα είναι το υπνοδωμάτιο του παιδιού, βρέθηκα να αναρωτιέμαι πώς καθαρίζεται το μωσαϊκό στο μπαλκόνι και εάν υπάρχει οικολογικός τρόπος να διώχνει κανείς τα περιστέρια ή θα πρέπει να συγκατοικήσουμε όλοι μαζί, φτερωτοί και μη. Ο μεσίτης, πάντως, ήταν τόσο συμπαθής που άρχισα να σκέφτομαι ότι οι κουτσουλιές είναι τύχη. «Δηλαδή πώς ήταν πριν;» τον ρώτησα αυθόρμητα όταν μου είπε ότι έχει ανακαινιστεί πλήρως. «Πιο παλιό», απάντησε ο άνθρωπος, τι να πει. Ημουν στην αρχή, στα επόμενα σπίτια θα καταλάβαινα τι εννοούσε.
Να πω την αλήθεια, η αυλή του σχολείου μπροστά από την πολυκατοικία ήταν μεγαλύτερο red flag από τον περιστερώνα στο μπαλκόνι, αν και ο μεσίτης μού υπενθύμισε ότι με μωρό παιδί ξυπνάω πριν από το πρώτο κουδούνι. «Εγώ προτιμώ σχολείο από νοσοκομείο», μου είπε και με αποστόμωσε.
Κατεβαίνοντας να φύγω, παρατήρησα στον τοίχο ένα χειρόγραφο σημείωμα: «Ξέρω ποιος έκλεψε το πλυντήριο από το υπόγειο». Τα 650 ευρώ τον μήνα είναι πάρα πολλά αν είναι να ζήσουμε σε ισπανικό θρίλερ.
Δεν πάει πολύς καιρός που έχουμε αρχίσει να ψάχνουμε σπίτι για ενοίκιο «χαλαρά». Είμαστε από τους τυχερούς, δεν μας διώχνει κάποιος από το σπίτι όπου μένουμε, την ώθηση μάς δίνει η δική μας διάθεση να μετακινηθούμε ελαφρώς πιο κοντά στο κέντρο της Αθήνας. Ωραία η εξοχή, αλλά μας τρώνε οι δρόμοι, ας δίνουμε σε νοίκι ό,τι δίνουμε τώρα σε βενζίνη. Μια τόση δα πυρηνική οικογένεια είμαστε, υπάρχουν 80-100 τετραγωνικά για εμάς εκεί έξω; Διόρθωση: υπάρχουν 80-100 τετραγωνικά για εμάς για τα οποία να μην πρέπει να πουλήσουμε ένα νεφρό ο καθένας;
Διότι σπίτια υπάρχουν. Σπίτια σε τιμές που να αντιστοιχούν στα εισοδήματά μας δεν υπάρχουν. Δεν χρειάστηκαν παρά λίγες ώρες αναζήτησης στις μικρές αγγελίες για να αποκλείσω ολόκληρες γειτονιές από το ραντάρ μου. Μου ήθελες Κουκάκι, να κάνεις το εκκρεμές ανάμεσα στο ΕΜΣΤ και στο Μουσείο Ακρόπολης; Ξέχνα το. Τα περισσότερα διαμερίσματα προς ενοικίαση μεταξύ 80 τ.μ.-100 τ.μ. με δύο υπνοδωμάτια διατίθενται πλήρως επιπλωμένα ή/και σε εξωφρενικές τιμές. Διαμέρισμα 83 τ.μ., 1ου ορόφου, στα 900 ευρώ τον μήνα· διαμέρισμα 94 τ.μ., ισογείου, στα 1.600 ευρώ τον μήνα.
Μου ήθελες Εξάρχεια, να μπερδευτείς με τους εργάτες του μετρό και να είσαι κοντά στους φίλους σου; Καλό αστείο. Οι τιμές στα αξιοπρεπή διαμερίσματα ξεκινούν από 800 ευρώ και ανεβαίνουν όσο σηκώνεις το βλέμμα σου προς τη Νεάπολη, τον Λυκαβηττό ή του Στρέφη. Ονειρευόσουν Παγκράτι να τρως κάθε μέρα μπραντς και σε άλλο μαγαζί; Και σε αυτήν τη γειτονιά τα διαμερίσματα είναι απλησίαστα, ενώ και εδώ σε μεγάλο ποσοστό διατίθενται επιπλωμένα. «Μα σε ποιον απευθύνεστε;» είχα ρωτήσει αφελώς ένα μεσίτη στην αρχή της αναζήτησής μου. «Ποιος ψάχνει σπίτι σε αυτά τα τετραγωνικά και δεν έχει ήδη νοικοκυριό να κουβαλήσει μαζί του;». «Χμ, οι ξένοι», απάντησε. «Α, Ο.Κ.», είπα. Ετσι, διαμερίσματα που ενδεχομένως αποτελούσαν καλή λύση για την οικογένειά μας, της τάξης των 80 τ.μ., φτάνουν να ενοικιάζονται επιπλωμένα στα 1.300 ευρώ. Είναι το αντίστοιχο «Προσοχή ο σκύλος δαγκώνει» προς τους ντόπιους υποψηφίους. Κοίτα, αλλά από μακριά.
Πολλές φορές πριν απορρίψω ένα σπίτι σκέφτηκα να πάρω τηλέφωνο μόνο και μόνο για να πω: «Ξέρετε πόσα βγάζει ένας μέσος άνθρωπος σε αυτή την πόλη;». Απλώς, στην άλλη άκρη της γραμμής δεν βρίσκεται ποτέ ο ιδιοκτήτης, αλλά ένας μεσίτης τον οποίο λίγο νοιάζει το δικό μου το παράπονο. Ή και να τον νοιάζει, δεν μπορεί να κάνει κάτι γι’ αυτό. «Δεν ξέρω τι έχουν πάθει, ειλικρινά», μου είπε σε μια «στιγμή» που είχαμε μεσίτρια που δραστηριοποιείται στην Κυψέλη. «Εχουμε ελάχιστα σπίτια για ενοικίαση, δεν έχει νόημα, οι τιμές που ζητούν είναι αδιανόητες ακόμη και εδώ». Συμφωνήσαμε να ξαναβρεθούμε όταν θα είμαστε έτοιμοι για αγορά.
Διαμέρισμα στα Πατήσια, από 670 ευρώ θα έπεφτε ακόμη και στα 500, «αρκεί να γραφτούν 300 ευρώ στο συμβόλαιο και να καταβληθούν τα 200άρια για ένα χρόνο».
Δεν είναι μόνο το Αirbnb. Δεν μπορεί να είναι μόνο το Αirbnb. Νιώθεις ότι πρόκειται για μια μεγάλη παρεξήγηση, ότι κάποιος παράκουσε, σημείωσε κάτω μια λάθος τιμή, το είδε ο διπλανός, σημείωσε την ίδια και κάπως έτσι σαν από χαλασμένο τηλέφωνο άρχισαν να ανεβαίνουν οι τιμές των ενοικίων σε όλη την πόλη. «Οι ιδιοκτήτες δεν θέλουν να τους προσεγγίζουν υποψήφιοι χωρίς οικονομική δυνατότητα», είπε φίλος που κατάφερε να βρει διαμέρισμα σε λογική τιμή στο Παγκράτι μέσω γνωστών. «Οταν έρχεται η ώρα της διαπραγμάτευσης, πάντως, και δουν ότι ο ενοικιαστής είναι σοβαρός ρίχνουν την τιμή σημαντικά». Πράγματι, διαμέρισμα στα Εξάρχεια που είχε αρχική τιμή 850 έπεσε σταδιακά στα 750 γιατί ο ιδιοκτήτης μάς συμπάθησε, ενώ αντίστοιχα διαμέρισμα στο Κολωνάκι έπεσε από 950 στα 800 ευρώ. Απλώς ήταν και πάλι πολύ ακριβά για το μπάτζετ μας. Οπως είπε και η παραπάνω μεσίτρια, γιατί να μην είναι αυτή η δόση ενός δανείου;
Σε ένα άλλο περιποιημένο διαμέρισμα 94 τ.μ. στα Πατήσια, που είχε ανακαινιστεί με μεράκι και διετίθετο στην τιμή των 670 ευρώ, ο μεσίτης με ενημέρωσε σχεδόν αμέσως ότι «πέφτει αρκετά». «Ακόμη και 500 ευρώ μπορεί να το δώσει αρκεί να γραφτούν 300 ευρώ στο συμβόλαιο και να καταβληθούν τα 200άρια για ένα χρόνο», άκουσα όσο μου επέτρεπε ο παφλασμός της Πατησίων.
«…όπως είναι επιπλωμένο»
Ανοικτή σε διαπραγματεύσεις φαίνεται ότι ήταν και η ιδιοκτήτρια έτερου διαμερίσματος στα Ανω Πατήσια, που διετίθετο επιπλωμένο. «Θα δούμε τι μπορούμε να κάνουμε, μήπως κρατήσετε τις ηλεκτρικές συσκευές και πάρει τα κρεβάτια», πρότεινε ο μεσίτης, που είχε επιμείνει να το δω όταν ένα άλλο διαμέρισμα σε παρακείμενη πολυκατοικία δόθηκε τελευταία στιγμή. Στα 67 τ.μ. με τιμή έναρξης τα 650 ευρώ τον μήνα, ήταν φτιαγμένο για να δοθεί για Αirbnb, αλλά χωρίς αποτέλεσμα προφανώς. Μια χαρά ήταν, αν εξαιρέσεις ότι ήταν μικρό, ότι το χολ υποδυόταν το σαλόνι και το σαλόνι υποδυόταν το δεύτερο υπνοδωμάτιο.
«Τιμή τελική!» έγραφε με μεγάλα γράμματα μια άλλη αγγελία για ένα σπίτι στο Παγκράτι που αποφάσισα να δω. Ηταν στα 88 τ.μ. και στα 650 ευρώ τον μήνα, τιμή πράγματι πολύ λογική σε σχέση με τα ενοίκια που έβλεπα στην περιοχή, γεγονός που παραδέχθηκα και στη μεσίτρια (αστέρι στις διαπραγματεύσεις). Ηταν βέβαια στον 1ο όροφο, δεν είχε μπαλκόνια και έβλεπε στον αυλόγυρο μιας εκκλησίας, που (σύμφωνα με το ρεπορτάζ μου στους περιοίκους) αγαπά τον ήχο του καμπαναριού της. Δεν ήταν η πρώτη φορά που πετύχαινα «ευκαιρία» μπροστά σε εκκλησία. Ενα νόστιμο διαμέρισμα στην Κυπριάδου στα Ανω Πατήσια, από τις πιο ωραίες συνοικίες της Αθήνας, 93 τ.μ. έναντι 600 ευρώ τον μήνα, επίσης ακατέβατα, είχε για θέα έναν ιερό ναό. Ηταν τόσο κοντά και τόσο μεγάλος που θα συμμετέχαμε θέλοντας και μη στα διάφορα μυστήρια. Ηταν τυχαίο ότι τα δύο διαμερίσματα είχαν σχετικά «λογικές» τιμές; Μήπως γύρω από εκκλησίες υπάρχουν και άλλες ευκαιρίες;
Ακόμη κι αν αυτό δεν αποτελούσε πρόβλημα, σίγουρα στα αρνητικά του διαμερίσματος του Παγκρατίου ήταν ότι η ιδιοκτήτρια δεν προτιμούσε ενοικιαστές με κατοικίδια. «Αν είναι κανίς κάτι μπορεί να γίνει, αν είναι λυκόσκυλο ίσως είναι πρόβλημα», σχολίασε ο μεσίτης, ο οποίος βέβαια γνωρίζει πολύ καλά ότι ο ιδιοκτήτης δεν μπορεί να απαγορεύσει τη φιλοξενία κατοικιδίων στο διαμέρισμα. «Τι είναι το δικό σας;». Εφερα στο μυαλό μου τον Οττο. Οχι, κανείς δεν τον έχει πει κανίς έως σήμερα.
Οι ανεπιθύμητοι σκύλοι
Είναι νόμος: σε καινούργια ή ανακαινισμένα σπίτια τα κατοικίδια, και δη οι σκύλοι, είναι ανεπιθύμητα. Το διαμέρισμα που επισκέφθηκα στα Ανω Πετράλωνα ήταν έξω από το μπάτζετ μας (900 ευρώ/μήνα για 80 τ.μ.) αλλά ήταν καινούργιο, είχε πάρκινγκ και αποθήκη και βρισκόταν σε πολύ καλό σημείο. Εχοντας επισκεφθεί μια σειρά σπιτιών που ήταν μεν εντός μπάτζετ, αλλά είχαν ντουλάπες που δεν έκλειναν και πλακάκια μπάνιου που ήταν στη μόδα το ’80, χρειαζόμουν μια δόση «καινουργίλας». Ποιος ξέρει, μπορεί στη διαπραγμάτευση η τιμή να έπεφτε. «Εσείς πού μένετε; Γιατί φεύγετε;» με ρώτησε ο ιδιοκτήτης που ήταν παρών στο ραντεβού μου με τον μεσίτη, κάνοντάς με προς στιγμή να σκέφτομαι ποια απάντηση θα τον ικανοποιούσε. Του εξήγησα αλλά δεν έδειξε να πείθεται, προφανώς οι περισσότεροι υποψήφιοι ενοικιαστές έχουν σοβαρότερους, πιο επιτακτικούς λόγους να αναζητούν σπίτι από το «μας έλειψε το κέντρο». Αρχισα να κυκλοφορώ στο διαμέρισμα νιώθοντας το βλέμμα του πάνω μου όπως όταν μπαίνω σε κατάστημα με αξεσουάρ και κουβαλάω μεγάλη τσάντα. Είχα την ευκαιρία να κάνω ρελάνς με το θέμα του κατοικιδίου. Δεν ήθελε, ήταν απόλυτος.
Ηταν πάντως το μόνο διαμέρισμα που πέτυχα το οποίο είχε αυτόνομη θέρμανση. Στα περισσότερα σπίτια η επωδός είναι κοινή: «Kεντρική θέρμανση με φυσικό αέριο, αλλά ποιος ξέρει αν θα ανάβει φέτος». «Δεν θα έπρεπε να αποτυπώνεται αυτό στην τιμή;» ρώτησα ένα μεσίτη στο τηλέφωνο. «Γιατί; Το διαμέρισμα έχει θέρμανση. Απλώς δεν θα λειτουργεί».