Στις 20 Οκτωβρίου «βγήκαν» στο λεκανοπέδιο Αττικής στην πρωινή και την απογευματινή βάρδια 45 ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ. Στη νυχτερινή 28 ασθενοφόρα και δύο κινητές μονάδες. Ο μόνιμος πληθυσμός του λεκανοπεδίου είναι 3.792.500 άτομα. Eάν μπορούσε να τηρηθεί ο κανόνας που θέλει να υπάρχει ένα ασθενοφόρο ανά 35.000 κατοίκους, θα έπρεπε να κυκλοφορούν πάνω από 100 ασθενοφόρα στη βάρδια.
Εκτός Αττικής η κατάσταση είναι εξίσου προβληματική: σε 55 περιφερειακές ενότητες στην ηπειρωτική και τη νησιωτική χώρα, όπως σε Φλώρινα, Καστοριά, Χίο, Κω, Σάμο, Σαντορίνη, Πάρο, Τήνο, Μύκονο κ.ά., διατίθεται ένα ασθενοφόρο ανά βάρδια. Και όπως αναφέρουν εργαζόμενοι στο ΕΚΑΒ, «όταν το μοναδικό ασθενοφόρο λείπει σε διακομιδή, ο δεύτερος που θα το χρειαστεί θα κινδυνέψει να πεθάνει».
Ο λόγος είναι οι μεγάλες ελλείψεις προσωπικού και κυρίως διασωστών. Από το 2019 έως σήμερα έχουν συνταξιοδοτηθεί 450 διασώστες. Εν μέσω πανδημίας προσελήφθησαν 560 επικουρικοί με συμβάσεις οι οποίες –εάν δεν δοθεί νέα παράταση– θα λήξουν στο τέλος του έτους. Ωστόσο, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του οργανισμού, για να καλυφθούν τα κενά και να μπορεί και το τελευταίο μέρος της χώρας να καλύπτεται με δύο ασθενοφόρα ανά βάρδια θα χρειαστεί και το επικουρικό προσωπικό να παραμείνει και να προσληφθούν επιπλέον άλλοι 700 διασώστες. Η άμεση επίπτωση της έλλειψης προσωπικού και του μικρού αριθμού ασθενοφόρων που κυκλοφορούν, είναι οι καθυστερήσεις στην απόκριση στα περιστατικά. Στο πολύ επείγον περιστατικό, π.χ. ένα σοβαρό τροχαίο, μπορεί να χρειαστούν έως και 25-30 λεπτά για να φθάσει το ασθενοφόρο στον ασθενή – τραυματία. Στο λιγότερο επείγον ο χρόνος υπολογίζεται στα 45 λεπτά. Σε περιστατικά που δεν είναι επείγοντα και δεν κινδυνεύει ο ασθενής, π.χ. ένα εμπύρετο, το ασθενοφόρο μπορεί να πάει σε 2 ή και 3 ώρες.
«Στα επείγοντα προσπαθούμε να πάμε όσο γίνεται πιο γρήγορα. Καθυστέρηση υπάρχει σε περιστατικά που βάσει των κλήσεων που λάβαμε θεωρούνται λιγότερα επείγοντα. Αλλά δεν μπορεί να κάνει διάγνωση αυτός που καλεί το ΕΚΑΒ και ένα περιστατικό που περιγράφεται ως μη επείγον ενδεχομένως να είναι εξαιρετικά σοβαρό», σημειώνει στην «Κ» ο πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων του ΕΚΑΒ Αθήνας, Γιώργος Μαθιόπουλος.
45-50 ασθενοφόρα και 2 κινητές μονάδες του ΕΚΑΒ καλύπτουν σε πρωινή και απογευματινή βάση τα επείγοντα περιστατικά στην Αττική. 30 λεπτά μπορεί να φθάσει ο χρόνος απόκρισης του ΕΚΑΒ στα πολύ επείγοντα περιστατικά. 1.200 κλήσεις για ασθενοφόρο στο λεκανοπέδιο σε καθημερινή βάση. 55 περιφερειακές ενότητες της χώρας «καλύπτονται» μόνο από ένα ασθενοφόρο ανά βάρδια.
Μερίδιο ευθύνης στις καθυστερήσεις του ΕΚΑΒ έχουν και οι παθογένειες του ΕΣΥ, από τις ελλείψεις προσωπικού στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) έως και το ίδιο το σύστημα των εφημεριών. Στην Αττική υπάρχει ημέρα της εβδομάδας στην οποία η μοναδική πνευμονολογική κλινική που εφημερεύει είναι στο Θριάσιο Νοσοκομείο στην Ελευσίνα. Στο λεκανοπέδιο, τα νοσοκομεία της Αθήνας (1η ΥΠΕ) ξεκινούν την εφημερία τους στις 2.30 μ.μ. και τα νοσοκομεία της 2ης ΥΠΕ, όπως το Αττικόν, το Τζάνειο, το Κρατικό Νικαίας στις 8 π.μ. Που σημαίνει ότι το επείγον περιστατικό πριν από τις 2.30 μ.μ. θα διακομισθεί σε κάποιο από τα νοσοκομεία της 2ης ΥΠΕ, ακόμη κι αν δεν είναι τα πιο κοντινά. «Θα πρέπει τα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών σε τουλάχιστον 8-10 νοσοκομεία να εφημερεύουν σε καθημερινή βάση 24 ώρες το 24ωρο με όλες τις ειδικότητες. Δεν είναι λογικό ένα ασθενοφόρο που διακομίζει τραυματία από τροχαίο από την Αργυρούπολη να πρέπει να διασχίσει όλη την Αθήνα για να πάει στο ΚΑΤ», σημειώνει ο κ. Μαθιόπουλος.
Θα πρέπει ωστόσο να είναι και καλά στελεχωμένα. Σήμερα στα ΤΕΠ των νοσοκομείων η παράδοση των περιστατικών από το ΕΚΑΒ μπορεί να διαρκέσει 45 λεπτά. Οπως περιγράφει στην «Κ» διασώστης, «φθάνει το ασθενοφόρο έξω από τα ΤΕΠ, δεν υπάρχει τραυματιοφορέας και καλούμαστε να μεταφέρουμε με φορείο τον ασθενή στα ιατρεία. Ο ασθενής έχει δυσφορία, πόνο στο στομάχι, καούρα και εφίδρωση. Στο παθολογικό, οι γιατροί μας λένε να πάμε τον ασθενή στο καρδιολογικό. “Οχι σε εμάς, να τον δουν οι γαστρεντερολόγοι πρώτα”, μας λένε στο καρδιολογικό. Και οι γαστρεντερολόγοι μας ζητάνε να επιστρέψουμε στο παθολογικό, για να γράψουν εξετάσεις οι γιατροί εκεί». Οι υπηρεσίες του ΕΚΑΒ έχουν μετρήσει ότι ο μέσος χρόνος παράδοσης των ασθενών στα ΤΕΠ είναι από 30 έως 45 λεπτά ανά περιστατικό. Μετά το πλήρωμα θα χρειαστεί να καθαρίσει την καμπίνα του ασθενοφόρου. Με την ευρεία διασπορά της COVID-19, εάν ο ασθενής είχε συμπτώματα, θα χρειαστεί να γίνει απολύμανση. Τα 45 λεπτά θα γίνουν δύο ώρες. Και όπως αναφέρουν οι εργαζόμενοι, «υπάρχουν ασθενοφόρα που εξαιτίας των καθυστερήσεων στα νοσοκομεία εξυπηρετούν τρία σήματα (σ.σ. ασθενείς) στο οκτάωρο, όταν ο μέσος όρος των ασθενοφόρων είναι 6-7 σήματα».
«Κατάχρηση υπηρεσιών»
Στα προβλήματα αυτά έρχεται να προστεθεί και η κατάχρηση των υπηρεσιών του ΕΚΑΒ από τους πολίτες. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το ΕΚΑΒ Αττικής δέχεται ημερησίως 1.000 με 1.200 αιτήσεις για διακομιδή. Οι 500 από αυτές είναι πραγματικά επείγοντα περιστατικά. Πρόσφατα έφθασε στο ΕΚΑΒ καταγγελία από πολίτη ο οποίος ζήτησε ασθενοφόρο για να πάει στο νοσοκομείο επειδή είχε πυρετό. Οπως περιγράφει ο ίδιος στην καταγγελία του, από το συντονιστικό του ΕΚΑΒ του είπαν ότι θα πρέπει να περιμένει γιατί είχαν περιστατικά ανακοπής και από τροχαία ατυχήματα που έπρεπε να εξυπηρετήσουν κατά προτεραιότητα. Μία ώρα μετά ξανακάλεσε και του επανέλαβαν ότι θα αργήσει το ασθενοφόρο. Περίμενε άλλη μία ώρα και μετά πήρε ταξί για να πάει στο νοσοκομείο. Στην καταγγελία του αιτήθηκε να τον αποζημιώσει το ΕΚΑΒ για τα κόμιστρα που κατέβαλε στο ταξί. «Είναι σαν να σου λέει ότι εγώ θέλω το ασθενοφόρο για ταξί», ανέφερε στέλεχος του ΕΚΑΒ στην «Κ». Αλλωστε, στην εποχή της COVID-19, λόγω του φόβου των πολιτών μην τυχόν κολλήσουν μέσα στο ασθενοφόρο, σε συνδυασμό και με την απαγόρευση της κυκλοφορίας και το lockdown, τα αιτήματα για διακομιδές είχαν μειωθεί στο 50% και οι κλήσεις για πραγματικά επείγουσες διακομιδές –όπως είχαν μετρηθεί για ένα εξάμηνο– ήταν 200 έως 220 την ημέρα.
Κατάχρηση των υπηρεσιών του ΕΚΑΒ γίνεται και από τα νοσοκομεία και μάλιστα νόμιμα! Πρόσφατα νοσοκομείο της Αττικής απέστειλε έγγραφο στο ΕΚΑΒ με το οποίο ζητούσε ασθενοφόρο και προσωπικό για να εξυπηρετήσει τη μεταφορά αλληλογραφίας και τη διανομή του φαγητού σε διαφορετικά κτίρια με κλινικές. Οσο παράλογο κι αν ακούγεται, η διοίκηση του νοσοκομείου νομιμοποιείται να αιτηθεί αυτή τη συνδρομή, καθώς από το 2014 και μετά τα ασθενοφόρα με 170 άτομα προσωπικό που είχαν τα νοσοκομεία, καθώς και οι αρμοδιότητες αυτών, «πέρασαν» στο ΕΚΑΒ. Σύμφωνα με τον κ. Μαθιόπουλο, το 80% του προσωπικού αυτού πλέον έχει συνταξιοδοτηθεί.
Οι αριθμοί
45-50 ασθενοφόρα και 2 κινητές μονάδες του ΕΚΑΒ καλύπτουν σε πρωινή και απογευματινή βάση τα επείγοντα περιστατικά στην Αττική.
30 λεπτά μπορεί να φθάσει ο χρόνος απόκρισης του ΕΚΑΒ στα πολύ επείγοντα περιστατικά.
1.200 κλήσεις για ασθενοφόρο στο λεκανοπέδιο σε καθημερινή βάση.
55 περιφερειακές ενότητες της χώρας «καλύπτονται» μόνο από ένα ασθενοφόρο ανά βάρδια.