Η διεύθυνση μιας πανεπιστημιακής κλινικής είναι πολύ σημαντική θέση για τους προπτυχιακούς φοιτητές, τους ειδικευόμενους, τους ασθενείς, την οργάνωση προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών, τον συντονισμό και ενθάρρυνση παραγωγής νέας γνώσης και καινοτομίας και την προβολή και αύξηση της αναγνωρισιμότητας των ελληνικών ΑΕΙ στον διεθνή χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης.
Ο ν. 4957/2022 με τίτλο «Νέοι oρίζοντες στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα: ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των ΑΕΙ με την κοινωνία και λοιπές διατάξεις», στο άρθρο 55 αναφέρει: Διευθυντής κλινικής – Διαδικασία εκλογής – Αρμοδιότητες
1. Κάθε πανεπιστημιακή κλινική διοικείται από τον διευθυντή της. Ως διευθυντής εκλέγεται μέλος Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ) πλήρους απασχόλησης, της βαθμίδας του καθηγητή ή αναπληρωτή καθηγητή. Η θητεία του διευθυντή είναι τριετής. Η επανεκλογή του ίδιου προσώπου στο αξίωμα του διευθυντή πανεπιστημιακής κλινικής επιτρέπεται χωρίς περιορισμό θητειών.
2. Δικαίωμα υποβολής υποψηφιότητας για το αξίωμα του διευθυντή έχουν μέλη ΔΕΠ που έχουν τοποθετηθεί και υπηρετούν στην πανεπιστημιακή κλινική και έχουν ίδιο ή συναφές γνωστικό αντικείμενο με αυτό της κλινικής.
Με τον νέο νόμο, ο τρόπος επιλογής των διευθυντών των πανεπιστημιακών κλινικών είναι εσωτερική οικογενειακή διαδικασία, η οποία αποκλείει τη δυνατότητα συμμετοχής σε διακεκριμένους Ελληνες καθηγητές – ακαδημαϊκούς, που έχουν διεθνή αναγνώριση και σταδιοδρομούν στο εξωτερικό. Αυτό έρχεται σε προφανή αντίθεση με τη διακομματική συναίνεση της προσέλκυσης των πιο ταλαντούχων Ελλήνων καθηγητών – ακαδημαϊκών από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ για να συμβάλουν με την εμπειρία τους στην ανύψωση του επιπέδου στα ΑΕΙ. Επιπροσθέτως, σε ορισμένες περιπτώσεις δεν υπάρχει κατάλληλος υποψήφιος υψηλών προσόντων. Ως εκ τούτου, λόγω του υπάρχοντος κανονισμού, θα μπορούσε να επιλεγεί υποψήφιος ο οποίος δεν έχει τα ακαδημαϊκά, κλινικά, εκπαιδευτικά και διοικητικά προσόντα που θα εξασφαλίσουν την εύρυθμη και ομαλή λειτουργία του τμήματος. Η τοποθέτηση υποψηφίου μειωμένων προσόντων και επάρκειας στη διεύθυνση της κλινικής έχει πολύ κακή επίδραση, όχι μόνο στο συγκεκριμένο τμήμα, αλλά και στη συνολική λειτουργία του νοσοκομείου, δεδομένου ότι η σύγχρονη Ιατρική απαιτεί τη συνεργασία πολυειδικοτήτων για την παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών.
Πρέπει να τονισθεί το παράλογο, αφενός να μην επιτρέπεται η υποψηφιότητα για τη θέση του διευθυντή ταλαντούχων και άρτια καταρτισμένων Ελλήνων του εξωτερικού, που ενδιαφέρονται να επιστρέψουν στην Ελλάδα, δημιουργώντας και αναβαθμίζοντας έτσι την επιστήμη και τις υπηρεσίες στον τόπο τους, και αφετέρου να μπορεί να εκλέγεται σε κλινική με λιγότερο από πέντε μέλη ΔΕΠ, διευθυντής κατόπιν ψηφοφορίας με συμμετοχή μελών ΔΕΠ του τομέα.
Ο τομέας αποτελείται από ομοειδείς κλινικές διαφόρων ειδικοτήτων και τα μέλη του από όλες τις βαθμίδες της ακαδημαϊκής ιεραρχίας έχουν τη δυνατότητα να εκλέγουν. Δηλαδή, π.χ. στον χειρουργικό τομέα έχει ψήφο εκλογής σε διευθυντή για γενική χειρουργική κλινική, ωτορινολαρυγγολόγος ή οφθαλμίατρος, που δεν έχει άμεση σχέση με το αντικείμενο, άρα και ορθή κρίση για υποψήφιο διευθυντή σε άλλη ειδικότητα. Αντιθέτως, αν επιτρεπόταν η συμμετοχή και άλλων υποψηφιοτήτων, όπως και καταξιωμένων εξωτερικών εκλεκτόρων του ιδίου γνωστικού αντικειμένου, μόνο αναβάθμιση του κύρους της κάθε κλινικής θα επιτυγχανόταν και η κατασυκοφαντημένη έννοια της αριστείας θα λάμβανε σάρκα και οστά. Επίσης, ο νέος νόμος θα ήταν συμβατός με τη διεθνή πρακτική, όπως είναι καθιερωμένη για πολλά χρόνια στα ΑΕΙ του εξωτερικού.
Η εκλογή προέδρου, κοσμήτορος και διευθυντή ακαδημαϊκής μονάδας ή κλινικής θα πρέπει να διεκδικείται με ανοικτή διαδικασία και από μέλη άλλων ακαδημαϊκών ιδρυμάτων. Σε περίπτωση εκλογής να γίνεται αυτοδίκαια η μεταφορά της θέσης εάν πρόκειται για μέλος σε ελληνικό ΑΕΙ ή να δημιουργείται αυτόματα νέα θέση ΔΕΠ στην αντίστοιχη βαθμίδα εάν πρόκειται για Ελληνα ακαδημαϊκό από το εξωτερικό. Στα ιστορικά πανεπιστήμια της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, στις μεγάλες ειδικότητες της Χειρουργικής και της Παθολογίας, υπάρχουν πολυάριθμοι καθηγητές πρώτης βαθμίδας που για τεχνικούς λόγους με τον νέο νόμο αποκλείονται από την εκλογική διαδικασία για θέση διεύθυνσης πανεπιστημιακών κλινικών και εργαστηρίων. Η συμμετοχή τους σε αυτή θα ενίσχυε την αξιοκρατία, την εξωστρέφεια, την ποιότητα και λειτουργικότητα των ΑΕΙ, που είναι η προσδοκία των πολιτών και η πρόθεση του νομοθέτη.
* Ο κ. Γεώργιος Γερουλάκος, διατελέσας πρόεδρος της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας της Μεγάλης Βρετανίας, είναι καθηγητής Αγγειοχειρουργικής, ΕΚΠΑ, διευθυντής Αγγειοχειρουργικής Κλινικής, ΠΓΝ «Αττικόν», επισκέπτης καθηγητής, Imperial College, Λονδίνο.