«Η αγκαλιά μιας μάνας μπορεί να χωρέσει πολλά παιδιά». Αυτό συνειδητοποίησε η 43χρονη Ελενα, που μαζί με τον σύζυγό της έχουν γίνει ανάδοχοι γονείς ενός κοριτσιού 5 ετών από το Κονγκό. Το ζευγάρι, που είναι μαζί από τα φοιτητικά του χρόνια, έχει ήδη δύο παιδιά δημοτικού. «Επιθυμούσαμε να διευρύνουμε την οικογένειά μας, ενώ και τα παιδιά μας ζητούσαν ένα μικρότερο αδελφάκι», λέει στην «Κ» η Ελενα. «Μιλώντας με τη γυναικολόγο μου, κατάλαβα ότι θα μπορούσα να συλλάβω μεν, αλλά θα ήταν μια καταπόνηση για τον οργανισμό μου». Παράλληλα, η Ελενα και ο Βασίλης, δικηγόροι στο επάγγελμα, είχαν θορυβηθεί με τις υποθέσεις πλημμελούς φροντίδας παιδιών εντός και εκτός ιδρυμάτων, που ήρθαν το τελευταίο χρονικό διάστημα στην επικαιρότητα. «Σκεφτόμασταν πως ό,τι και αν συμβεί, εμείς μπορούμε να προσφέρουμε σε ένα ακόμα παιδί στέγη, τροφή, φροντίδα και αγάπη», εξηγεί ο Βασίλης.
Στην πρώτη επίσκεψη στη δομή η Ελενα έχει μεγάλη προσμονή, ο Βασίλης είναι νευρικός. «Την πρώτη φορά είχαμε πάει στις κούνιες, τη δεύτερη πήγαμε μια βόλτα και φάγαμε έξω, η μικρή ήταν αρκετά ανοιχτή, ήταν εύκολο να ξεκινήσουμε μια συζήτηση». Η Ντεστινέ έχει γενέθλια την ίδια μέρα με την Ελενα – «ήταν για μένα ένας πρώτος καλός οιωνός». Η 5χρονη επισκέπτεται το σπίτι τον περασμένο Νοέμβριο. «Στην αρχή ήταν λίγο διστακτική και τα παιδιά στεναχωρήθηκαν επειδή δεν ήθελε να παίξει μαζί τους», θυμάται η Ελενα, «γρήγορα, όμως, χαλάρωσε». Την 1η Φεβρουαρίου μετακομίζει στο σπίτι τους – έκτοτε μοιράζεται το δωμάτιο με τη βιολογική κόρη της οικογένειας. «Τη θαυμάζει πολύ ως μεγαλύτερη και την ακούει», περιγράφει ο Βασίλης, «με τον αδελφό της είναι τρυφερή, τον παίρνει πολύ αγκαλιά». Η Ελενα παίρνει άδεια ανατροφής από τον δημόσιο οργανισμό, όπου εργάζεται, για να αφιερώσει χρόνο στο νέο μέλος. «Την ετοιμάζω εγώ κάθε πρωί και την πάω στο προνήπιο, στο οποίο πήγαιναν και τα άλλα μας δύο παιδιά», διηγείται. «Η υποδοχή από εκπαιδευτικούς και παιδιά ήταν συγκινητική, από την πρώτη εβδομάδα ήταν καλεσμένη σε πάρτι». Το ζευγάρι έχει υπογράψει τη σχετική σύμβαση με τη δομή, ωστόσο δεν λείπουν οι νομικές εκκρεμότητες, καθώς η Ντεστινέ δεν έχει νομιμοποιητικά χαρτιά. Η προοπτική ενός πιθανού αποχωρισμού προβληματίζει τα παιδιά, «φαντάσου να είναι στην πόρτα με μια βαλίτσα στο χέρι και να μας χαιρετά», λένε στη μητέρα τους. «Λέω στα παιδιά ότι τη φιλοξενούμε για όσο χρειαστεί, αλλά ότι υπάρχουν μέλη της βιολογικής της οικογένειας σε άλλα μέρη του κόσμου», αναφέρει η Ελενα.
«Επιθυμούσαμε να διευρύνουμε την οικογένειά μας, ενώ και τα παιδιά μας ζητούσαν ένα μικρότερο αδελφάκι».
«Την πρώτη φορά που μας είπε “μαμά” δεν θα την ξεχάσουμε ποτέ». Εδώ και περίπου τρεις μήνες ο 6χρονος Σαχίν από τη Σρι Λάνκα μοιράζεται την καθημερινότητά του μεταξύ της δομής παιδικής προστασίας και των αναδόχων του. Κάθε Παρασκευή αποχαιρετά τους φροντιστές του και πηγαίνει στο σπίτι, που τον περιμένουν το πατίνι και οι δεινόσαυροί του. «Οταν με πήραν τηλέφωνο από τον Σύλλογο Μερίμνης Ανηλίκων και Νέων να μας πουν ότι έχει γίνει σύνδεση με ένα παιδί που φιλοξενούν, δεν πίστευα στα αυτιά μου», διηγείται η Σοφία στην «Κ». Είχαν προηγηθεί πάνω από 2,5 χρόνια, κατά τα οποία η Σοφία και η Μαρία, οι οποίες είναι ελεύθερες επαγγελματίες και έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, αφού ολοκλήρωσαν όλα τα απαιτούμενα βήματα της διαδικασίας, ανέμεναν το «πράσινο» φως για να γίνουν ανάδοχες μητέρες. «Είχα κάνει κάποιες προσπάθειες να μείνω έγκυος με γενετικό υλικό δότη, οι οποίες δεν ευοδώθηκαν», διευκρινίζει η 42χρονη. «Τότε αρχίσαμε να το συζητάμε και να συνειδητοποιούμε ότι δεν μας ενδιέφερε τόσο πολύ η γονιδιακή σύνδεση με το παιδί, θέλαμε να δώσουμε αγάπη», τονίζει η ίδια. «Εβαζα τον εαυτό μου στη θέση κάθε παιδιού που μεγαλώνει σε ίδρυμα και αντιλαμβανόμουν πόσο πολύ θα λαχταρούσε να έχει τη δική του οικογένεια και το δικό του σπίτι», συμπληρώνει από την πλευρά της η Μαρία, η οποία ως μέλος πολυμελούς οικογένειας έχει μεγάλη εμπειρία από παιδιά. «Εχω επτά ανίψια και τρία “εγγόνια”, έχουν μεγαλώσει μαζί μου». Στην πρώτη επίσκεψη ο 6χρονος Σαχίν κρύβεται τα πρώτα δέκα λεπτά στην αγκαλιά της φροντίστριάς του, αλλά σταδιακά αρχίζει να δίνει στις δύο γυναίκες τα παιχνίδια του. «Αν και έχει περάσει δύσκολα, είναι ένα παιδί που δένεται και εμπιστεύεται. Του ετοιμάσαμε το δωμάτιό του και αναμένουμε την απόφαση του εισαγγελέα για μόνιμη εγκατάστασή του», λέει η Σοφία, που σχεδιάζει τη νέα τους ζωή.
«Για εμάς η γιορτή της μητέρας είναι μια μέρα που προσπαθούμε να προσπερνάμε, γιατί πολλά παιδιά δεν έχουν καθόλου γονείς», λέει στην «Κ» η κ. Δήμητρα Αδαμαντίδου, γενική διευθύντρια του ΣΜΑΝ (Σύλλογος Μερίμνης Ανηλίκων και Νέων), στον οποίο ανήκει η δομή House 2. Η δομή, στην οποία έζησαν κάποιους μήνες ο Σαχίν και η Ντεστινέ, χρηματοδοτείται από τα EEA and Norway Grants μέσω του προγράμματος II «Ασυλο και μετανάστευση». Εκεί φιλοξενούνται 16 παιδιά έως 12 ετών, που προέρχονται από οικογένειες με προσφυγικό προφίλ ή έχουν απομακρυνθεί από τις βιολογικές τους οικογένειες με εισαγγελική παραγγελία. Εξ αυτών οκτώ έχουν ενταχθεί από τον περασμένο Ιούλιο στην πλατφόρμα anynet, που αφορά την αναδοχή και την υιοθεσία. «Για τα τέσσερα από αυτά έγιναν τελικά συνδέσεις, έχουν βρεθεί άνθρωποι που θέλουν να τα φροντίσουν». Η διεύρυνση των κριτηρίων που πρέπει να πληρούν οι υποψήφιοι, όπως π.χ. η ηλικία, έχει αυξήσει σημαντικά τις πιθανότητες για όλα τα παιδιά. «Δουλεύουμε εξίσου με τα παιδιά που πρόκειται να φύγουν και με εκείνα, των οποίων οι πιθανότητες να πάνε σε ανάδοχη οικογένεια είναι λιγότερες λόγω ηλικίας», εξηγεί η κ. Λευκοθέα Σταυρινάκη, κοινωνική λειτουργός στη δομή.