Χωρίς εκπλήξεις ολοκληρώθηκε ο 1ος από τους 9 γύρους των πανελλήνιων νεανικών πρωταθλημάτων στο σκάκι. Στον 1ο γύρο με βάση το σύστημα κλήρωσης, οι ισχυρότεροι και ισχυρότερες με βάση τη διεθνή τους αξιολόγηση σκακιστές και σκακίστριες παίζουν απέναντι σε αυτούς που έχουν αρκετά χαμηλότερη αρχική κατάταξη. Ο έχων τo μεγαλύτερο rating παίζει με τον 1ο κάτω από τη μέση του αρχικού πίνακα, ο 2ος σε αξιολόγηση με τον 2ο κάτω από τον πίνακα κ.ο.κ. Στους επόμενους γύρους τα ζευγάρια των αντίπαλων παικτών προκύπτουν από κλήρωση αντίστοιχης λογικής, πάντα όμως μεταξύ ομόβαθμων σκακιστών και σκακιστριών. Δηλαδή στον 2ο γύρο παίκτες που νίκησαν στον 1ο γύρο παίζουν μεταξύ τους, αυτοί και αυτές που έκαναν ισοπαλία επίσης μεταξύ τους, όπως και οι ηττημένοι του 1ου γύρου βρίσκονται μεταξύ τους αντιμέτωποι σε μια 3η «βαθμομάδα». Γύρο με τον γύρο οι αντίπαλοι είναι πλησιέστερης δυναμικότητας και στον 9ο και τελευταίο γύρο στην κορυφή της βαθμολογίας θα κοντραριστούν όσοι έχουν τους περισσότερους βαθμούς για τον τίτλο του πρωταθλητή ή της πρωταθλήτριας Ελλάδας. Είναι λοιπόν πολύ νωρίς να κάνουμε προβλέψεις για τα πανελλήνια πρωταθλήματα.
Ο Γιώργος Αντωνιουδάκης της Σκακιστικής Ακαδημίας Συκεών – Νεάπολης, με 2.033 μονάδες, έχει την υψηλότερη διεθνή αξιολόγηση στην κατηγορία των παιδιών (ανοιχτή κατηγορία σε αγόρια και κορίτσια) μέχρι 16 ετών. Η Μαρία Κοσμά του πρωταθλητή Ελλάδας «Φυσιολάτρη» Νίκαιας, με 1.671, έχει τη μεγαλύτερη αξιολόγηση στα κορίτσια μέχρι 16 ετών. Ο Αντώνης Γκαβαρδίνας (2.146) της κυπελλούχου Ελλάδας Ευβοϊκής Ενωσης Σκακιστών έχει τη μεγαλύτερη αξιολόγηση στα παιδιά μέχρι 14 ετών και η Δήμητρα Αλεξανδρή (1.675) της Σκακιστικής Ακαδημίας Συκεών – Νεάπολης είναι πρώτη στα κορίτσια της ίδιας ηλικίας.
Το σκάκι είναι ένα πνευματικό άθλημα που παρά την πολύχρονη οικονομική κρίση και την πανδημία αύξησε και αυξάνει διαρκώς τον αριθμό των νεαρών αθλητών και αθλητριών του στη χώρα μας. Από τη μία το οικονομικό κόστος του είναι μικρότερο από άλλων αθλημάτων. Οπως όμως έχουν καταλάβει πολλοί γονείς, το σκάκι αποτελεί ένα εκπαιδευτικό εργαλείο που βοηθά τα παιδιά τους να καλλιεργήσουν δεξιότητες προκειμένου να ανταποκριθούν ικανοποιητικά στις απαιτήσεις του σύγχρονου κόσμου μας. Οπως τη δημιουργικότητά τους, την κριτική σκέψη τους, τη συνεργασία, την επικοινωνία, την υπευθυνότητα και πρωτοβουλία, την ενσυναίσθησή τους. Το σκάκι διδάσκει τα παιδιά στρατηγικές μάθησης, στρατηγικές λήψης αποφάσεων και επίλυσης προβλήματος. Η σύγχρονη προπονητική του σκακιού βοηθά και στην καλλιέργεια δεξιοτήτων τεχνολογίας και επιστήμης, όπως η δημιουργική εξοικείωση με το Διαδίκτυο, η διεπιστημονική και διαθεματική χρήση των νέων τεχνολογιών, η συστηματική ενσωμάτωση μεθόδων μάθησης σε ατομικό αλλά και ομαδικό επίπεδο. Στην κατεύθυνση αυτή, η Ελληνική Σκακιστική Ομοσπονδία (ΕΣΟ) εκπόνησε εκπαιδευτικό υλικό για την εκμάθηση του σκακιού στους μαθητές και στις μαθήτριες του νηπιαγωγείου και του δημοτικού σχολείου.
Με το πρόγραμμα καλλιέργειας δεξιοτήτων με τίτλο «Σκάκι, ένα παιχνίδι στρατηγικής και μαθηματικών, ένα παιχνίδι για όλους», η ΕΣΟ πρότεινε επιστημονικά τεκμηριωμένα στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) την παιδαγωγική αξιοποίηση του σκακιού. Το 2ο αυτό πρόγραμμα της ΕΣΟ που εγκρίθηκε από το ΙΕΠ αφορά τις τρεις μεγαλύτερες τάξεις του δημοτικού σχολείου και μπορεί να υλοποιηθεί από εκπαιδευτικούς όλων των ειδικοτήτων, ανεξάρτητα από το αν γνωρίζουν να παίζουν σκάκι ή όχι. Αντίστοιχα, οι δραστηριότητες των εργαστηρίων είναι προσαρμοσμένες για όλους τους μαθητές και τις μαθήτριες, χωρίς κανένα περιορισμό. Το πρόγραμμα εστιάζει στη σύνδεση του παιχνιδιού με τα μαθηματικά και τη στρατηγική σκέψη. Παράλληλα, ωθεί τους μαθητές να εκφράσουν τη δημιουργικότητά τους μέσα από την κατασκευή πρωτότυπων μοντέλων του σκακιστικού ταμπλό και των σκακιστικών κομματιών. Εισάγει, αρχικά, τα παιδιά στον κόσμο του σκακιού επιχειρώντας τη γνωριμία με τη σκακιέρα και τα σκακιστικά κομμάτια μέσα από τη διαδικασία της δημιουργικότητας, των κατασκευών και του παιχνιδιού. Τα παιδιά σχεδιάζουν και κατασκευάζουν τη δική τους σκακιέρα και έξι κομμάτια μέσω αντίστοιχων εργαστηρίων τα οποία βασίζονται στη φιλοσοφία της διδακτικής προσέγγισης STEΑM, συνδυάζοντας τα μαθηματικά με τον σχεδιασμό και τις κατασκευές, καθώς και τις νέες τεχνολογίες. Στη συνέχεια, μέσω του εκπαιδευτικού υλικού, τα παιδιά διδάσκονται τη στρατηγική του σκακιού, όπως και τις δυναμικές, χωροαντιληπτικές και μαθηματικές σχέσεις που διέπουν τους κανόνες του. Η βασική ιδέα αφορά τη διασύνδεση της σκακιέρας με τη γεωμετρία και την ενίσχυση της αντιληπτικής και κριτικής σκέψης των μαθητών και μαθητριών μέσα από τις κινήσεις των σκακιστικών κομματιών και την αλληλεξαρτώμενη διάδραση μεταξύ τους.
Τα πανελλήνια νεανικά πρωταθλήματα, στα οποία χορηγός επικοινωνίας είναι η «Καθημερινή», συνεχίζονται σήμερα από τις 5 το απόγευμα στο Περιστέρι. Στο μεταξύ, η Επιτροπή Σχολικού Σκακιού της ΕΣΟ εργάζεται για την κατάθεση –μέχρι τέλος Ιουλίου– ενός επιπλέον προγράμματος, που θα αφορά την είσοδο του σκακιού στα εργαστήρια δεξιοτήτων του γυμνασίου.
* Ο κ. Χρήστος Πιλάλης είναι έφορος σχολικού σκακιού της Ελληνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας.