Για περισσότερα επεισόδια ακραίων καιρικών φαινομένων μέχρι το 2050 προειδοποιεί ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός. Μιλώντας στην «Κ», ο επικεφαλής του WMO για την παρακολούθηση του κλίματος, δρ Ομάρ Μπαντούρ, κάνει λόγο για μια νέα κανονικότητα στο κλίμα και τονίζει ότι η Ελλάδα βρίσκεται από τη θέση της ανάμεσα στις ευάλωτες περιοχές. Στο πλαίσιο αυτό, η χώρα θα πρέπει να βρίσκεται σε εγρήγορση για τη διαχείριση κρίσεων, καθώς θα ενισχυθούν οι καιρικές συνθήκες που θεωρούνται ευνοϊκές για πυρκαγιές.
– Πώς αξιολογείτε τις καιρικές συνθήκες αυτό το καλοκαίρι; Σε ποιο βαθμό τα ακραία φαινόμενα συνδέονται με την κλιματική αλλαγή;
– Βλέπουμε τάσεις πιο ακραίων και ιδιαίτερα επικίνδυνων καιρικών φαινομένων που ενισχύονται από την κλιματική αλλαγή ή/και προκαλούνται από άλλους παράγοντες όπως το «Ελ Νίνιο». Είχαμε ήδη τον πιο καυτό Ιούνιο και ο Ιούλιος ακολούθησε την ίδια τάση. Οι θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας έχουν βρεθεί σε επίπεδα ρεκόρ, ειδικά στον Ατλαντικό, γεγονός που με τη σειρά του θα επηρεάσει τα καιρικά μοτίβα. Μια μελέτη ταχείας απόδοσης από επιστήμονες του κλίματος κατέδειξε ότι χωρίς την προκαλούμενη από τον άνθρωπο κλιματική αλλαγή αυτά τα φαινόμενα θερμότητας θα ήταν εξαιρετικά σπάνια. Στην Κίνα θα αντιστοιχούσε σε περίπου ένα αντίστοιχο γεγονός στα 250 χρόνια. Παράλληλα, η μέγιστη θερμότητα του Ιουλίου στην πραγματικότητα θα ήταν σχεδόν αδύνατο να συμβεί στις ΗΠΑ και στο Μεξικό, και στη Νότια Ευρώπη, αν οι άνθρωποι δεν είχαν θερμάνει τον πλανήτη καίγοντας ορυκτά καύσιμα. Η υπερβολική ζέστη είναι ένα από τα κύρια άμεσα σημάδια της κλιματικής αλλαγής. Οπως διαπιστώνει και η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή, η ένταση και η συχνότητα των κυμάτων καύσωνα έχουν αυξηθεί και θα αυξηθούν ακόμη περισσότερο στο μέλλον.
– Πρακτικά, πώς επηρεάζεται ο καιρός;
– Η κλιματική αλλαγή καθιστά τον καιρό μας πιο ακραίο. Συνεπάγεται περισσότερη ακραία ζέστη και πιο ακραίες βροχοπτώσεις, καθώς μια πιο ζεστή ατμόσφαιρα συγκρατεί περισσότερη υγρασία.
Mέχρι τα μέσα του αιώνα στη Μεσόγειο θα παρατηρηθεί αύξηση των υδρολογικών, γεωργικών και οικολογικών ξηρασιών και ενίσχυση της ξηρασίας και των καιρικών συνθηκών που ευνοούν τις πυρκαγιές.
– Και πώς οδηγούμαστε σε αυτήν την ένταση των πυρκαγιών;
– Οι υψηλές θερμοκρασίες και τα ξηρά εδάφη ευνοούν τις πυρκαγιές και ο άνεμος παίζει επίσης μεγάλο ρόλο στην εξάπλωσή τους. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες αιτίες, που αφορούν τη διαχείριση της γης και της δασοκομίας. Και επιπλέον τον ρόλο του ανθρώπινου παράγοντα – καθώς ορισμένες πυρκαγιές προκαλούνται κατά λάθος ή εσκεμμένα από ανθρώπους.
– Πώς μπορούν τα εθνικά συστήματα να προβούν στις απαιτούμενες προσαρμογές;
– Οι ακραίες καιρικές συνθήκες –ένα όλο και πιο συχνό φαινόμενο στο θερμαινόμενο κλίμα μας– έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ανθρώπινη υγεία, στα οικοσυστήματα, στις οικονομίες, στη γεωργία, στην ενέργεια και στα αποθέματα νερού. Αυτό υπογραμμίζει την αυξανόμενη επείγουσα ανάγκη μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου όσο το δυνατόν ταχύτερα και βαθύτερα. Επιπλέον, πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειες για να βοηθήσουμε την κοινωνία να προσαρμοστεί σε αυτό που δυστυχώς γίνεται η νέα κανονικότητα. Η κοινότητα του WMO παρέχει προβλέψεις και προειδοποιήσεις για την προστασία των ζωών και των μέσων διαβίωσης, καθώς προσπαθούμε να επιτύχουμε τον στόχο μας για έγκαιρες προειδοποιήσεις προς όλους.
– Και πώς τοποθετείται η Ελλάδα μέσα σε αυτό το σκηνικό;
– Πριν απ’ όλα, ο WMO εκφράζει τη συμπαράστασή του σε όσους υπέφεραν από τις συνεχιζόμενες πυρκαγιές. Η Ελλάδα είναι μέρος της περιοχής της Μεσογείου που είναι πολύ ευάλωτη στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή προβλέπει ότι –μέχρι τα μέσα του αιώνα– στη Μεσόγειο θα παρατηρηθεί αύξηση των υδρολογικών, γεωργικών και οικολογικών ξηρασιών, εκτιμώντας ότι θα υπάρξει ενίσχυση της ξηρασίας και των καιρικών συνθηκών που ευνοούν τις πυρκαγιές, καθώς θα συνεχίζεται η υπερθέρμανση του πλανήτη.
