Προχθές ήρθε η Φαίη σαν τον Αη Βασίλη με μια τσάντα –σχεδόν άθικτα– παιδικά ρούχα. «Για τον μικρό. Είναι για ηλικίες 3-4». Ο γιος της έχει μεγαλώσει, τα φύλαγε να μας τα δώσει. Το timing δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερο. Μέσα στο καλοκαίρι το παιδί είχε αλλάξει ξαφνικά νούμερο σε ρούχα και παπούτσια, χρειαζόμασταν επειγόντως ανανέωση της –σχεδόν άθικτης– γκαρνταρόμπας του. Είναι απίστευτο πόσο μικρή διάρκεια ζωής έχουν τα παιδικά ρούχα.
«Κάθε παιδί έως τα 14 θα χρειαστεί 500-600 ρούχα», λέει η Ελενα Στάμου, καθώς με ξεναγεί στη Swaplanet, την πρώτη πλατφόρμα κυκλικής οικονομίας και βιώσιμης παιδικής μόδας στην Ελλάδα, που έχει στόχο να βοηθήσει τους γονείς να αντεπεξέλθουν στα έξοδα για παιδικό ρουχισμό αλλά και να προστατεύσει το περιβάλλον. Δεν το συνειδητοποιούμε μέσα στη φρενίτιδα αγοράς των «απαραίτητων» για τη σεζόν, αλλά η βιομηχανία των ενδυμάτων είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός αποβλήτων στον κόσμο, υπεύθυνη για το 10% των παγκόσμιων εκπομπών CO2 (έναντι 6% της βιομηχανίας πλαστικών) και το 20% των παγκόσμιων λυμάτων. «Χαλάμε χρήματα, χαλάμε πόρους και τα χρησιμοποιούμε ελάχιστα», λέει η Ελενα που ως παιδί πολύτεκνης οικογένειας ακόμη θυμάται τη μητέρα της να πονοκεφαλιάζει για το πώς θα καταφέρει να καλύψει τις ανάγκες των παιδιών της σε ρούχα και παπούτσια.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα
Οπως κάθε μεγάλη ιδέα, η Swaplanet γεννήθηκε σχεδόν τυχαία. Η Ελενα, ο Σερίφ Μπαρακάτ και ο Τζίμη Νικολαΐδης συζητούσαν σε ένα incubator για νέες επιχειρηματικές ιδέες. Το μόνο που ήξεραν τότε ήταν πως ήθελαν απλώς να βρουν έναν τρόπο να βγάζουν τα προς το ζην αλλά και να προσφέρουν στην κοινωνία. Τότε ο Σερίφ μοιράστηκε με την παρέα ότι το παιδί που περίμενε η γυναίκα του είναι αγόρι και οι ντουλάπες της οικογένειας είναι γεμάτες κοριτσίστικα ρούχα από τη μεγάλη κόρη τους. Ξεκίνησε μια έντονη συζήτηση, ακολούθησε ένα θυελλώδες brainstorming και λίγο αργότερα μια έρευνα αγοράς. Οπως προέκυψε, οι καταναλωτές στην Ελλάδα ήταν διατεθειμένοι να κάνουν τα ψώνια τους από μια πλατφόρμα ανταλλαγής ρούχων, εάν και εφόσον αυτό ήταν εύκολο, προσιτό και πάνω απ’ όλα εάν τα είδη ήταν ποιοτικά.
Τον Ιούνιο του 2021 είχαν την πρώτη εγγραφή στο swaplanet.com, που σήμερα έχουν γίνει 13.000. Με ειδικές ανακυκλώσιμες τσάντες που παρέχονται δωρεάν, οι γονείς στέλνουν στην πλατφόρμα ρούχα –γίνονται δεκτά μόνο φρεσκοπλυμένα ρούχα, χωρίς μυρωδιές από την αποθήκευσή τους, χωρίς λεκέδες ή τρύπες, χωρίς να τους λείπει κάποιο κουμπί ή να έχουν χαλασμένο φερμουάρ–, κερδίζουν «πλανήτες» (το νόμισμα της πλατφόρμας, ένας πλανήτης = 1 ευρώ, μόνο με την εγγραφή στην πλατφόρμα εξασφαλίζεις 75 πλανήτες) και προχωρούν στις δικές τους αγορές.
Οι γονείς στέλνουν στη Swaplanet τα είδη που θέλουν να δώσουν και παίρνουν πίστωση ώστε να προχωρήσουν στις δικές τους αγορές.
Από την πλευρά τους οι άνθρωποι της Swaplanet κάνουν αυστηρή διαλογή των προσφερόμενων ειδών (μέχρι στιγμής το 60% είναι αξιοποιήσιμo, τα υπόλοιπα δίνονται σε ΜΚΟ ή ανακυκλώνονται), τα ελέγχουν εξονυχιστικά κάτω από ειδικές λάμπες, τα στέλνουν στο καθαριστήριο και έπειτα τα ανεβάζουν στο σάιτ.
Ενας τέλειος κύκλος που λειτουργεί προς όφελος όλων μας: μέχρι σήμερα έχουν εξοικονομηθεί 182.000 κιλά CO2 (που ισοδυναμούν με 8.200 δέντρα ή σε οδήγηση με 37,7 φορές τον γύρο του κόσμου) και 31,2 εκατ. λίτρα νερού (που ισοδυναμούν με τη μηνιαία κατανάλωση 2.860 νοικοκυριών).
«Ο στόχος μας είναι όλοι να έχουν πρόσβαση σε ποιοτικό ρουχισμό. Μια μαμά που δυσκολεύεται, όπως η δική μου τότε, να μπορεί να προσφέρει στο παιδί της. Αυτός που δεν δυσκολεύεται να συμμετέχει γιατί θέλει να προσφέρει», λέει η Ελενα Στάμου. Αλλωστε, ήδη η πλατφόρμα φιλοξενεί ρούχα και παπούτσια από 3.000 μάρκες!
«Δεν χρειάζεται πια να πας σε 25 καταστήματα για να βρεις αυτό που θέλεις. Στόχος μας είναι ο γονιός στην Ελλάδα να κοιτάει πρώτα αν έχουμε εδώ αυτό που αναζητάει».
Η ομάδα τώρα βρίσκεται σε διαδικασία fundraising προκειμένου το επόμενο διάστημα να ανοίξει ένα hub στο Βέλγιο για την εξυπηρέτηση των αγορών του Βελγίου, της Ολλανδίας και της Γαλλίας.