Ο χείμαρρος εισέβαλε από το παραθυράκι του μπάνιου. Ο Πάρης Κολοβός άνοιξε την εξώπορτα που βρισκόταν στην ίδια ευθεία για να βρουν διέξοδο τα λασπόνερα και να μην ξεσπάσουν πάνω τους. Προσπάθησε μέσα στον πανικό να κατευθύνει και τη ροή τους τοποθετώντας αντικριστά δύο στρώματα, λες και διευθετούσε την κοίτη ενός μικρού ποταμού, μέσα στο σπίτι του. Το νερό, όμως, στο τέλος θα πάει εκεί που θέλει, όχι όπου προστάζει ο άνθρωπος. Η πλημμύρα ήταν αναπόφευκτη. Η γυναίκα του ανέβασε τη 2,5 ετών κόρη τους στον καναπέ και της έλεγε ότι είναι πάνω σε βαρκούλα για να ξεγελάσει τον φόβο της.
Οσο ο κ. Κολοβός παρέμενε αποκομμένος στο σπίτι του, ο χείμαρρος συνέχισε το καταστροφικό του έργο στο νότιο Πήλιο. Το νερό κατηφόρισε από το ορεινό χωριό Λαύκος, ξερίζωσε κορμούς αιωνόβιων πλατάνων, παρέσυρε μια γέφυρα και εκτόνωσε την οργή του πάνω στα κτίσματα της παραθαλάσσιας Μηλίνας, τα οποία λειτούργησαν σαν κυματοθραύστες. Εκεί είχε στήσει το μαγαζί του και ο κ. Κολοβός, μια ψησταριά με θέα στον Παγασητικό κόλπο που την ονόμασε «Μεράκι».
Επειτα από πολυετή ενασχόληση με τα αγροτικά, είχε αποφασίσει πρόσφατα να κάνει αυτό το επαγγελματικό βήμα. Είχε τη φήμη καλού ψήστη και πόνταρε σε αυτή. Βρήκε ένα χώρο που ξενοικιάστηκε και επένδυσε περίπου 70.000 ευρώ στο νέο ξεκίνημα. Στις 2 Αυγούστου υποδέχθηκε τους πρώτες πελάτες στα 40 τραπέζια και στα 180 καθίσματά του. «Μας τίμησε ο κόσμος, ήταν καλά, δεν έχω παράπονο», λέει. Εκλεισε μόλις ένα μήνα αργότερα, μετά τον κατακλυσμό. «Είπαμε να φτιάξουμε μια επιχείρηση και μας την πήρε η θάλασσα. Είχαμε θέα στον Παγασητικό και τώρα είμαστε μέσα στον Παγασητικό», τονίζει.
Κοιτάζοντας το μαγαζί του δύσκολα αντιλαμβάνεσαι ότι πριν από λίγες ημέρες στη θέση του υπήρχε μια ταβέρνα. Πλέον μοιάζει με γιαπί. Οι ντόπιοι που την επισκέφθηκαν λένε ότι ήταν «τόσο καθαρή, σαν χειρουργείο». Ο χείμαρρος, όμως, διέλυσε την πρόσοψή της από άκρη σε άκρη. Αχρήστευσε συσκευές και λάσπωσε τα πάντα. Οταν συναντάμε τον κ. Κολοβό, υπολογίζει ότι έχει ήδη πετάξει περίπου 300 καροτσάκια λάσπης. Θέλει, όπως επισημαίνει, να ξαναφτιάξει την επιχείρηση. «Είναι μονόδρομος το να ανοίξω πάλι. Δεν γίνεται να το παρατήσω. Είναι σαν να κάνεις ένα παιδί – πώς θα το αφήσεις;» λέει και φράζει με συρματόπλεγμα την εκτεθειμένη είσοδο για να αποτρέψει πιθανό πλιάτσικο.
Για να ορθοποδήσει όμως ξανά θα πρέπει παράλληλα να σταθεί στα πόδια του και το υπόλοιπο χωριό, ο ένας να τραβήξει τον άλλον έξω από τις λάσπες. Σε έναν τουριστικό προορισμό όπως η Μηλίνα, που ο οικισμός της οριοθετείται από δύο ρέματα και βούλιαξε στον βούρκο, εάν δεν αποκατασταθούν όσο το δυνατόν πιο άμεσα οι βασικές υποδομές και δεν δοθεί εγκαίρως η απαιτούμενη κρατική αρωγή για να επιδιορθωθούν σπίτια και επιχειρήσεις, κινδυνεύει και η επόμενη σεζόν. Σε κουβέντες μεταξύ των ντόπιων ήδη εκφράζεται ο φόβος για πιθανή φυγή των νέων και τον κίνδυνο ερήμωσης.
«Είπαμε να φτιάξουμε μια επιχείρηση και μας την πήρε η θάλασσα. Είχαμε θέα στον Παγασητικό και τώρα είμαστε μέσα στον Παγασητικό», λέει στην «Κ» ο Πάρης Κολοβός.
Ο Κώστας Χαλάτσης μετράει 40 θερινές σεζόν στη Μηλίνα. Στην οικογενειακή πιτσαρία εργάζονταν και η γυναίκα με τις δύο κόρες του. «Ηταν ένα νησί στη στεριά», λέει για να εκθειάσει τις ομορφιές του μέρους. «Είχα πελάτες που έρχονταν από μωρά και επέστρεφαν με τα παιδιά τους», προσθέτει. Δεν είναι ο μόνος που προσπαθεί να επαινέσει αυτόν τον τόπο. Και άλλοι κάτοικοι που μας μιλούν περιγράφουν πώς ήταν τα μποστάνια τους, δείχνουν φωτογραφίες στα κινητά τους από ηλιοβασιλέματα, προσπαθούν να τονίσουν ότι η καταστροφή δεν μπορεί να τους ορίσει. Ισως είναι ακόμη τόσο νωπό το γεγονός, που είναι δύσκολο κάποιος να μεταβολίσει τις απόκοσμες εικόνες.
Στο παραλιακό μαγαζί του κ. Χαλάτση, μία εβδομάδα μετά την καταστροφή, ακόμη χάσκει ορθάνοιχτο το παράθυρο από το οποίο διέφυγαν μαζί με τη σύζυγό του για να μην πνιγούν. Τους πήρε μισή ώρα για να διασχίσουν μια απόσταση 100 μέτρων, με το νερό να φτάνει στα σαγόνια τους. «Τι να φοβηθώ; Εκείνη τη στιγμή δεν σκέφτεσαι τον φόβο, αλλά πώς θα επιβιώσεις», λέει. Στο εσωτερικό του μαγαζιού ήρθαν τα πάνω κάτω. «Η κουζίνα που ήταν πίσω βρέθηκε στη θέση της σάλας», περιγράφει.
Από τα 20 τραπέζια που είχε στην παραλία, μόλις 7 παρέμειναν στη στεριά, τα υπόλοιπα τα πήρε το κύμα. Ενα αυτοκίνητο του γείτονά του το βρήκαν στην παραλία Κουκουλαίικα, περίπου έξι χιλιόμετρα πιο μακριά. Δεν ήταν το μόνο που ταξίδεψε στη θάλασσα. «Αμα πας πίσω από αυτό το νησάκι θα βρεις και άλλα, εκεί τα έχει παρκάρει», λέει ο κ. Χαλάτσης και δείχνει με το χέρι του τη νησίδα Αλατάς μπροστά μας.
Προτού χτυπήσει ο χείμαρρος είχε κλείσει συμφωνία για να πουλήσει την επιχείρηση, τώρα αναλογίζεται ποιος θα μπορούσε να την πάρει. «Τέλος εποχής», λέει, καθώς υπολογίζει ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον 100.000 ευρώ για να στηθεί ξανά η πιτσαρία και εκτιμά ότι οι αποζημιώσεις που θα δοθούν δεν θα επαρκούν για να καλύψουν το κοστολόγιο.
Οι πληγές της χερσονήσου
Η Μηλίνα είναι ένα από τα χωριά του Πηλίου που επλήγησαν σχεδόν ολοκληρωτικά από τη φυσική καταστροφή, δεν είναι όμως το μόνο. Κυρίως στο νότιο και στο ανατολικό άκρο της χερσονήσου, εδώ και ημέρες οι κάτοικοι φτυαρίζουν τόνους λάσπης. Το οδικό δίκτυο που συνδέει ορεινούς και παραθαλάσσιους οικισμούς παραμένει λαβωμένο και επικίνδυνο. Γέφυρες υποχώρησαν, κάποια σημεία στένεψαν ακόμη πιο πολύ από κατολισθήσεις, αλλού τα αυτοκίνητα καλούνται να διασχίσουν ανισόπεδα περάσματα από τα ρήγματα στην άσφαλτο.
Οποιον κι αν ρωτήσεις πώς να κινηθείς, σε μια απόπειρα χαρτογράφησης της πιο ασφαλούς διαδρομής, θα λάβεις και διαφορετική απάντηση. Παρόμοια διχογνωμία σχετικά με τις προσβάσεις είχαν μία εβδομάδα μετά την καταστροφή ακόμη και αστυνομικοί. Συνεργεία δούλευαν νυχθημερόν σε κάποια σημεία, μπαζώνοντας πρόχειρα ορισμένους κρατήρες για να αποκαταστήσουν όσο το δυνατόν πιο σύντομα τη διέλευση. Θα χρειαστούν όμως περισσότερες και πιο συντονισμένες παρεμβάσεις, ενδεχομένως και νέες μελέτες ώστε τα έργα που θα γίνουν να μην έχουν παρόμοια κατάληξη στο επόμενο ισχυρό φυσικό φαινόμενο.
«Αυτό που έχει συμβεί είναι πρωτόγνωρο. Ακόμη και στα Καλά Νερά, μια μεγάλη γέφυρα δεν άντεξε. Οι καταστροφές είναι τεράστιες, ανυπολόγιστες», λέει ο Δημήτρης Παρρησιάδης, αντιδήμαρχος Νοτίου Πηλίου. Χωρίς ακόμη να υπάρχει ένα ξεκάθαρο αποτύπωμα του μεγέθους των ζημιών, ο κ. Παρρησιάδης εκτιμά ότι θα ξεπεράσουν τις 7.000 καταγραφές, υπολογίζοντας σε αυτό τον αριθμό κτίρια και οχήματα που επλήγησαν.
Στον Πλατανιά, ένα από τα παραθαλάσσια χωριά του Πηλίου που βρέχεται από το Αιγαίο, οι ντόπιοι συζητούν για μια μεγάλη πλημμύρα την οποία έμαθαν από τους παππούδες τους. Το 1936, λένε, είχε διαμορφωθεί η κοίτη ενός ρέματος η οποία τώρα υπερχείλισε και φαίνεται πως έσπασε σε τρία σημεία. Οσο κι αν εκείνοι «φούσκωναν» τις διηγήσεις τους, οι ιστορίες που άκουγαν οι νεότεροι δεν μπορούν να συναγωνιστούν αυτά που αντίκρισαν τώρα. Ο χείμαρρος παρέσυρε λεωφορείο και το έστειλε πάνω σε ένα κτίριο στον Πλατανιά μπροστά στα μάτια του Γιάννη Παπασταματίου. «Το έβλεπα να πλέει στο νερό σαν καρυδότσουφλο», λέει. Το κτίριο πήρε επικίνδυνη κλίση και το λεωφορείο μοιάζει να είναι το μοναδικό στήριγμα που το κρατάει ακόμη όρθιο.
Ο κ. Παπασταματίου είναι κτηνοτρόφος και κρεοπώλης. Τα περίπου 200 ζώα του γλίτωσαν από την πλημμύρα. Τα βρήκε στη μονάδα του με το νερό μέχρι τον λαιμό τους. Εχασε όμως ταΐστρες, τροφές και εργαλεία. Πρέπει να τα ποτίσει και η πρόσβαση πλέον δεν είναι τόσο εύκολη. Για την ώρα κάθεται έξω από το σπίτι του και παρατηρεί ανήμπορος το γερμένο σπίτι με το λεωφορείο στα θεμέλιά του. Κάπως έτσι περνούν οι μέρες.
Οι Αιγυπτιώτες
Ακριβώς απέναντι, σε ένα διώροφο κτίριο, ο Νίκος Δόβας έχει υποστεί τετραπλή καταστροφή. «Δεν έχουμε αποτιμήσει ακόμη πλήρως τη ζημιά, αλλά η πλημμύρα χτύπησε την κατοικία μας που ήταν στο ισόγειο, έπληξε το ξενοδοχείο και το εστιατόριό μας, όπως και ένα εργαστήριο παραγωγής χειροποίητου σαπουνιού που είχαμε εδώ», λέει.
Θα προσπαθήσει, όπως τονίζει, να τα φτιάξει όλα από την αρχή. Αλλωστε η οικογένειά του είχε μάθει στα δύσκολα. Το 1890 ο προπάππος του έφυγε από την Αργαλαστή Πηλίου για την Αίγυπτο. Βρέθηκε στη Μάρσα Ματρούχ, όπου εργάστηκε και απέκτησε παιδιά. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έχτισαν ένα παραθαλάσσιο ξενοδοχείο το οποίο ονόμασαν Zephir. Η γιαγιά του κ. Δόβα παράλληλα δούλεψε σε εργοστάσιο της περιοχής και έμαθε την τέχνη της σαπωνοποιίας, τα μυστικά της οποίας μεταβίβασε στις επόμενες γενιές.
Με την άνοδο του Νάσερ στην εξουσία, όμως, επιδεινώθηκε η θέση της ελληνικής κοινότητας στην Αίγυπτο. Η εθνικοποίηση πολλών βιομηχανιών οδήγησε σε παλιννόστηση και το 1965 η οικογένεια Δόβα επέστρεψε στο Πήλιο. Εγκαταστάθηκαν στον Πλατανιά και έφτιαξαν τότε τον πρώτο τουριστικό ξενώνα με την επωνυμία «Βίλλα των Ρόδων».
«Ο Πλατανιάς ήταν το χωριό της μητέρας μου», λέει ο κ. Δόβας. «Οταν έχτισε εδώ ο πατέρας μου το ξενοδοχείο δεν είχαν ακόμη ρεύμα και μόλις έφερε την πρώτη γεννήτρια μαζεύτηκε το χωριό γύρω του και κοιτούσαν τους λαμπτήρες που ανάβαν». Τραγική ειρωνεία, μία εβδομάδα μετά τον κατακλυσμό στον Πλατανιά δεν είχε φτάσει ακόμη το ρεύμα. Συνεργεία του ΔΕΔΔΗΕ μετέφεραν πελώριους ξύλινους στύλους για να τους χώσουν στο έδαφος και να περάσουν νέες γραμμές καλωδίων, ενώ εναερίτες σκαρφάλωναν με επιδέξιες κινήσεις σε κολόνες για να φτιάξουν τις συνδέσεις.
Ο κ. Δόβας γεννήθηκε στην Αίγυπτο και ήταν πέντε ετών όταν επέστρεψε στο Πήλιο. Λάτρεψε αυτό το μέρος και παράλληλα προσπάθησε να διατηρήσει ζωντανή την οικογενειακή ιστορία. Τα λασπόνερα δεν την κατάπιαν. Η στάθμη τους έφτασε στο ενάμιση μέτρο στο ισόγειο του ξενοδοχείου και κάλυψε μέχρι τη μέση ένα τρίπτυχο παλιών φωτογραφιών από τα χρόνια τους στην Αίγυπτο. Γλίτωσε και μια άλλη ασπρόμαυρη φωτογραφία από την παλιά «Βίλλα των Ρόδων» της δεκαετίας του ’60, τότε που την πρόσοψή της κάλυπταν ψηλές λεύκες.
Πίσω από το ξενοδοχείο του κ. Δόβα, η Φανή Δρίβα προσπαθεί να ισορροπήσει σε λόφους λάσπης που έχουν πλέον πετρώσει. «Για να βγω από το σπίτι μου πρέπει να ανέβω στις Αλπεις», λέει και δείχνει τα φύλλα μιας πορτοκαλιάς. Εξέχει μόνο η κορυφή του δέντρου, ο κορμός του δεν διακρίνεται, τόσο πολύ έχει αλλάξει το τοπίο. Επτά ημέρες μετά την καταστροφή δεν είχε περάσει ακόμη κάποιο κλιμάκιο καταγραφής των ζημιών από την οικία της, γεγονός που ενέτεινε την απόγνωση. «Καταλαβαίνουμε ότι υπάρχει μεγάλη καταστροφή, όχι μόνο στον νομό, αλλά και στον κάμπο, όμως μας ενοχλεί που δεν ήρθε πιο άμεσα κάποιος από το επίσημο κράτος», τονίζει.
Στα Ποτιστικά
Από τον Πλατανιά ακολουθούμε μια διαδρομή 30 χιλιομέτρων για να φτάσουμε στα Ποτιστικά, ακόμη μια ξακουστή παραλία του Πηλίου. Ο μεγάλος κατηφορικός δρόμος που κάποτε οδηγούσε στη θάλασσα καταλήγει σε μια τάφρο. Ενας πυροσβέστης μάς προειδοποιεί να μην παρκάρουμε στην κόψη της ασφάλτου. «Είναι κούφιο από κάτω και μπορεί να υποχωρήσει ανά πάσα στιγμή», λέει.
Δύο οχήματα της Πυροσβεστικής και της Αστυνομίας σταθμεύουν σε ένα χωράφι δίπλα. Βρίσκονται εκεί γιατί μετά την κακοκαιρία διεξάγονταν έρευνες στην ευρύτερη περιοχή για τον εντοπισμό ενός αγνοούμενου νιόπαντρου ζευγαριού Αυστριακών τουριστών. Κατά μία εκδοχή, ενώ είχαν ειδοποιηθεί για τον επερχόμενο κίνδυνο δεν έφυγαν άμεσα. Το αυτοκίνητό τους, ένα Volvo, είναι ακόμη σταθμευμένο εκεί.
Ενας πυροσβέστης μάς υποδεικνύει το σημείο όπου παραθέριζαν. «Εκεί που βλέπεις αυτό το ντουβάρι υπήρχε σπίτι, εκεί που είναι το ψυγείο υπήρχε μια ταβέρνα», λέει. Δύσκολα μπορεί κάποιος να συλλάβει ότι εκεί όπου απλώνεται η τεράστια κοίτη ενός ξεροπόταμου, άνθρωποι έκαναν πριν από δύο εβδομάδες τις διακοπές τους. Ενα γεφυράκι μήκους μόλις 2,5 μέτρων βρισκόταν πριν από τον κατακλυσμό στη θέση του ρέματος.
«Ο χείμαρρος δούλευε υπογείως. Εφαγε το χώμα από κάτω και σήκωσε το σπιτάκι», λέει ο Βούλγαρος παραθεριστής Αντόν Αντόνιεφ.
Ολόκληρη η παραλία έχει γεμίσει με πελώριους κορμούς δέντρων και ξύλα, λες και τα μαύρα από τη λάσπη κύματα έστειλαν στα βράχια των Ποτιστικών δεκάδες ξύλινα καράβια για να ναυαγήσουν στην ακτή. Ενας ψηλός άνδρας με λευκή μπλούζα ισορροπεί πάνω στα κλαδιά. Μοιάζει να ψάχνει κάτι. Τον λένε Αντόν Αντόνιεφ, είναι Βούλγαρος και παραθερίζει στα Ποτιστικά εδώ και 14 συναπτά έτη. Επιλέγει τον Σεπτέμβριο για τις διακοπές του. Εξηγεί ότι παρασύρθηκε το αυτοκίνητό του στη θάλασσα και ψάχνει μήπως ξεβράστηκαν κάποια από τα πράγματα που είχε μέσα.
«Η βροχή ξεκίνησε αργά τη νύχτα. Ακουγα θόρυβο, αλλά θεώρησα ότι ήταν τα κύματα από τη θάλασσα», λέει. «Οταν ξημέρωσε βλέπαμε τη στάθμη να ανεβαίνει, το νερό να φτάνει στο πρώτο σκαλοπάτι μας. Ο χείμαρρος δούλευε υπογείως. Εφαγε το χώμα από κάτω και σήκωσε το σπιτάκι», λέει, επισημαίνοντας ότι το εγκατέλειψε εγκαίρως μαζί με τη γυναίκα του.
Ο κ. Αντόνιεφ γνώριζε τους Αυστριακούς. Παραθέριζαν στο ίδιο μέρος. Πρόσφατα έγινε γνωστό ότι ταυτοποιήθηκαν δύο σοροί, ενός άντρα και μιας γυναίκας που είχαν βρεθεί σε διαφορετικά σημεία μακριά από τα Ποτιστικά και διαπιστώθηκε ότι ανήκουν στο ζευγάρι. «Μας είχαν πει πέρυσι ότι θα παντρεύονταν εδώ», λέει. «Μιλούσαμε μαζί τους τα βράδια πλάι σε μια ψησταριά και τώρα συνέβη αυτό. Λυπάμαι, πολύ».
Οι μηλιές κάρπισαν, αλλά είναι απρόσιτες
Με το κόκκινο αγροτικό του όχημα ο Δημήτρης Λιάτσικος μας οδηγεί μέσα από καλντερίμια και χωματόδρομους στο κτήμα του, σε μια πλαγιά που ατενίζει το χωριό της Ζαγοράς. Η πορεία μας διακόπτεται απότομα μπροστά σε ένα μεγάλο χαντάκι. Στρέφοντας ψηλά το βλέμμα είναι ξεκάθαρο πώς έγινε το κακό. Αυτή η πλευρά του Πηλίου χτυπήθηκε πιο έντονα δύο ημέρες μετά το πρώτο κύμα της κακοκαιρίας. Στις 7 Σεπτεμβρίου ο χείμαρρος έφαγε ένα ανάχωμα, έσπασε δύο σωλήνες και έπεσε σαν καταρράκτης στην παραγωγή του. Ανοιξε σε άλλα δύο σημεία νεροφαγώματα και έσκαψε μικρές ρεματιές ολόγυρα στις καλλιέργειές του. Η καταστροφή είναι μεγάλη.
Από τα 13 στρέμματά του ο κ. Λιάτσικος εκτιμά ότι έχασε περίπου τα τέσσερα. Υπολόγιζε ότι το πολύ σε μία εβδομάδα θα μάζευε κοντά στους 40 τόνους μήλα και τώρα δεν είναι σε θέση να μιλήσει με ακρίβεια για αριθμούς. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο η έκταση που παρασύρθηκε, αλλά το ότι κόπηκε η πρόσβαση σε άλλα σημεία, όπου τα μήλα έμειναν ανέπαφα στα κλαριά των δέντρων. Εάν δεν μπορέσει να μπει το αγροτικό όχημα μέσα, πώς θα μαζευτούν τα μήλα; Ο χρόνος κυλάει αντίστροφα, η ώρα της συγκομιδής έχει φτάσει.
«Από τότε που γεννήθηκα κάνω αυτή τη δουλειά, ακολούθησα τον πατέρα μου», λέει ο κ. Λιάτσικος. «Εδώ που βρισκόμαστε εμείς δεν είναι εύκολη αυτή η καλλιέργεια, τα κάνουμε όλα με τα χέρια, δεν είμαστε κάμπος». Επισημαίνει ότι αυτός είναι «ένας ευλογημένος τόπος». «Δεν ξέρω αν παίζουν ρόλο τα χώματα, το μικροκλίμα, το γεγονός ότι είμαστε κοντά στη θάλασσα. Ο,τι και να φυτέψεις εδώ θα πιάσει», λέει.
Σε αυτή την περιοχή το μήλο είναι σχεδόν μονοκαλλιέργεια. Ο αγροτικός συνεταιρισμός Ζαγοράς ιδρύθηκε το 1916 και πλέον τα μέλη του στην ευρύτερη περιοχή ξεπερνούν τους 800 παραγωγούς. Εμπορεύονται τα μήλα τους στην εγχώρια αγορά και στο εξωτερικό, σε κράτη όπως η Αίγυπτος και το Ισραήλ.
Τα μήλα παράγονται από κατοίκους στη Ζαγορά και στα χωριά Πουρί και Μακρυρράχη. Η καλλιέργεια μοιράζεται σε τρεις ζώνες, ανάλογα με το υψόμετρο. Ξεκινάει από τα 100 μέτρα πάνω από τη θάλασσα και η τρίτη ζώνη υπερβαίνει τα 600. Η συγκομιδή πρέπει κανονικά να ξεκινήσει στην πρώτη ζώνη, αλλά από τα 200 χιλιόμετρα της αγροτικής οδοποιίας τα περισσότερα είναι πλέον αδιάβατα.
Η πρόσβαση στα κτήματα δεν είναι το μόνο ζήτημα. Ακόμη και αν βρεθεί –άγνωστο πώς– λύση και συλλεχθούν τα μήλα, πρέπει να εξασφαλιστεί τρόπος μεταφοράς τους στις αγορές και στα εργοστάσια παραγωγής χυμών. Οπως συμβαίνει ευρύτερα στο Πήλιο, έτσι και εδώ οι δρόμοι που οδηγούν στη Ζαγορά και στο Πουρί έχουν σημαντικά προβλήματα σε περισσότερα του ενός σημεία. Οταν μετά βίας χωράει ένα όχημα πάνω από μια μπαζωμένη γέφυρα, πώς θα μπορέσει να περάσει από εκεί ολόκληρο φορτηγό;
Οι παραλίες πια δεν αναγνωρίζονται
Κανένας παραγωγός ή εκπρόσωπος του συνεταιρισμού στη Ζαγορά δεν μπορεί ακόμη να κάνει προβλέψεις για τη φετινή σοδειά. Πέρυσι η παραγωγή σε μήλα έφτασε σε 16.000 τόνους. Φέτος, όλες οι εκτιμήσεις ήταν για μικρότερα μεγέθη. Είχε προηγηθεί μια δύσκολη χρονιά για τις καλλιέργειες, προτού ξεχυθούν οι χείμαρροι στις πλαγιές.
«Συζητάμε με τους πατεράδες μας και λένε “για όνομα του Θεού, έφυγαν ολόκληρες πλαγιές”. Είναι αδιανόητο αυτό που συνέβη», λέει ο πρόεδρος του αγροτικού συνεταιρισμού Ζαγοράς, Ιωάννης Κράββαρης.
Ο κ. Λιάτσικος λέει ότι κάποια κτήματα είχαν κολλήσει φουζικλάδιο. «Είναι ένας μύκητας που στραβώνει τα μήλα και γίνονται μη εμπορικά. Μπορεί να τα δουλέψεις πιο φθηνά και να μην πιάσεις πρώτη ποιότητα. Αλλά μετά οι παραγωγοί αραίωσαν τα δέντρα και αντιμετώπισαν το πρόβλημα», αναφέρει.
Ο πρόεδρος του αγροτικού συνεταιρισμού Ζαγοράς, Ιωάννης Κράββαρης, θυμάται ότι το 1986 είχε γίνει άλλη μεγάλη πλημμύρα, όπως και το 2018, αλλά τα μεγέθη δεν συγκρίνονται με αυτό που συνέβη τώρα. «Συζητάμε με τους πατεράδες μας και λένε “για όνομα του Θεού, έφυγαν ολόκληρες πλαγιές”. Είναι αδιανόητο αυτό που συνέβη», λέει.
Στο συσκευαστήριο του συνεταιρισμού, όπου μεγάλο μέρος της δουλειάς γίνεται με ρομποτικά μηχανήματα, υπάρχουν ολόκληρα τείχη από κλούβες (πλαστικά τελάρα) που δεν μοιράστηκαν ακόμη στους παραγωγούς. Πώς να τα τοποθετήσουν στα κτήματά τους όταν αδυνατούν να τα προσεγγίσουν; Μπροστά σε ένα από αυτά τα τείχη συναντάμε τον Στέφανο Γεωργούδη. «Εχω ένα μικρό κτήμα όπου πάει ο δρόμος. Θα πάρω 300 κλούβες για να μαζέψω πέντε τόνους μήλα», λέει. Ρωτάμε στον συνεταιρισμό τι θα συμβεί εάν τελικά επικρατήσουν οι πιο απαισιόδοξες προβλέψεις για τη συγκομιδή. Φοβούνται, όπως λένε, πώς θα ζήσει το χωριό.
Τις οικονομικές συνέπειες της φυσικής καταστροφής ήδη καταγράφουν όσοι ασχολούνται με τον τουρισμό. Η σεζόν σε κάποια μέρη του Πηλίου κρατούσε όλο τον Σεπτέμβριο, έπιανε και τον Οκτώβριο. Ο Γιώργος Ξηραδάκης, πρόεδρος του Συλλόγου Επαγγελματιών Ζαγοράς, λέει ότι ήδη δέχονται πολλές ακυρώσεις από ταξιδιώτες. Στο Χορευτό, όπου ο ίδιος δραστηριοποιείται επιχειρηματικά, το παραλιακό μέτωπο δεν είναι αναγνωρίσιμο. Ο χείμαρρος παρέσυρε ξαπλώστρες και ομπρέλες και έκοψε στα δύο έναν από τους δρόμους που οδηγούσαν στο παραθαλάσσιο θέρετρο. Το βασικό ερώτημα όσων έχουν κρατήσεις για τον Οκτώβριο είναι τι συμβαίνει με το οδικό δίκτυο. Εάν αποφασίσουν να έρθουν στο Πήλιο, οι δρόμοι θα είναι ασφαλείς;
Οι αριθμοί
7.000 καταγραφές ζημιών (κτίσματα που έχουν πληγεί και οχήματα που καταστράφηκαν) είναι κατά μία εκτίμηση στελέχους της τοπικής αυτοδιοίκησης ο αριθμός που μπορεί να προκύψει στο Πήλιο. Ακόμη η διαδικασία δεν έχει ολοκληρωθεί.
10 κτίσματα σβήστηκαν από τον χάρτη μόνο στη Μηλίνα, σύμφωνα με τον πρόεδρο της τοπικής κοινότητας. Για να καταγραφεί η απώλειά τους ενδέχεται οι αρμόδιοι να ελέγξουν παλαιότερες δορυφορικές εικόνες.
209 άνθρωποι, κάτοικοι και τουρίστες, απεγκλωβίστηκαν διά θαλάσσης από το τουριστικό σκάφος «Καπετάν Κώστας» στις 7-9 Σεπτεμβρίου από Μικρό, Μηλίνα, Πλατανιά, Χόρτο, Χορευτό.
16.000 τόνοι ήταν πέρυσι η παραγωγή σε μήλα του αγροτικού συνεταιρισμού Ζαγοράς, φέτος λόγω ασθενειών στα οπωροφόρα περίμεναν μικρότερες ποσότητες, προτού χτυπήσει η κακοκαιρία.