Οι διεθνείς συγκυρίες και οι πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ευρασία, και ιδιαίτερα στη Μέση Ανατολή και την Ουκρανία, καθώς και στον Ινδοειρηνικό, συνθέτουν το νέο διεθνές σύστημα, επακόλουθο ενός έκρυθμου και τεταμένου περιβάλλοντος ασφάλειας με έντονες συγκρουσιακές τάσεις.
Με κατάλληλες και επιδέξιες πολιτικές τα κράτη κεφαλαιοποιούν παράγοντες ισχύος εκμεταλλευόμενα τις αναδυόμενες γεωπολιτικές καταστάσεις. Η γεωπολιτική οπτική των θαλασσίων εθνών θεωρεί τη θάλασσα ως περιοχή αυξανόμενου στρατηγικού βάθους, με τη ναυτική ισχύ τους να δομείται κατάλληλα ώστε να προάγει τη γεωστρατηγική. Οι ναυτικές δυνάμεις, ανάλογα με την προωθημένη και επιλεκτική παρουσία τους, παρέχουν στις κυβερνήσεις τη δυνατότητα επιλογής του είδους του μηνύματος που επιθυμούν να αποστείλουν στον αντίπαλο, σε όλο το διάστημα και εύρος κλιμάκωσης μιας κρίσης.
Η Ελλάδα ως θαλάσσιο έθνος εξαρτάται άμεσα από τη ναυτική ισχύ την οποία η πολιτική επιδεξιότητα μεταφράζει σε πολιτικό αποτέλεσμα, διαδραματίζοντας σημαίνοντα ρόλο και άσκηση επιρροής. Η επιτυχής ανάπτυξη του ελληνικού στόλου το καλοκαίρι του 2020 στο Αιγαίο και στην Ανατ. Μεσόγειο προέβαλε την ελληνική ναυτική ισχύ, ενώ παράλληλα ανεδείχθη ο ρόλος των μειζόνων μονάδων κρούσεως με πρόδηλη την αναγκαιότητα νέων Φ/Γ και Υ/Β.
Η επιθετική ρητορική και η προβολή «αιχμηράς ισχύος» της Τουρκίας κατά της Ελλάδας, ιδιαίτερα από το 2014, είναι επακόλουθα του επεκτατισμού της έναντι της Ελλάδας. Ουδέποτε εξήγησε επαρκώς πώς ερμηνεύει τις διεθνείς συνθήκες και τα ΜΟΕ, και φυσικά δεν πρόκειται να λογοδοτήσει για αθέτηση, παραβίαση ή παράδοξη ερμηνεία μελλοντικών συμφωνιών. Ο επεκτατισμός της νέας Τουρκίας εξυπηρετείται από το επισπεύδον μεγαλεπήβολο ναυτικό εξοπλιστικό πρόγραμμά της. Η περιοχή του αμέσου εθνικού μας ενδιαφέροντος για απόκτηση πρωτοβουλίας, θαλασσίου ελέγχου και προβολής ισχύος συμπεριλαμβάνει όλες τις ελληνικές θάλασσες, τον θαλάσσιο χώρο αμυντικής σύζευξης Ελλάδας – Κυπριακής Δημοκρατίας προς εκπλήρωση του εθνικού μας χρέους, καθώς και όλη τη Μεσόγειο και πέραν, στο πλαίσιο όχι μόνον εθνικών αλλά και ευρωπαϊκών και διασυμμαχικών αποστολών.
Ως πρώτιστο μέλημα επιβάλλεται η εξοικονόμηση εθνικών πόρων για πρόσκτηση ικανών ναυτικών μονάδων, κατά εισήγηση του Ανωτάτου Ναυτικού Συμβουλίου και μόνον ως έννομη συνέπεια και αρμοδιότητά του, ώστε να μη διακυβευθεί η ολότητα του εθνικού χώρου. Οι απαιτήσεις δημοσιονομικής προσαρμογής, έστω και με την αποδοχή της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για «τεχνική τροχιά» προς μία εύλογη καθοδική πορεία του χρέους από το 2024, ασχέτως γενικής ή ειδικής ρήτρας διαφυγής και διαχείρισης αμυντικών δαπανών, σχηματοποιούν το οικονομικό περιθώριο εξυπηρέτησης της ναυτικής ισχύος. Προτάσσοντας την ενίσχυση της αποτρεπτικής ικανότητας, το ΚΥΣΕΑ πρέπει να επανακαθορίσει το «Επιθυμητό επίπεδο εθνικών αμυντικών επιδιώξεων» με βάση τις «Ελάχιστες στρατιωτικές απαιτήσεις».
Πρώτιστη και επιτακτική ανάγκη η ενίσχυση της χερσαίας άμυνας των ελληνικών νήσων του Αιγαίου, καθώς και η αύξηση της ναυτικής ισχύος με μείζονες μονάδες κρούσεως, της τάξεως μεγέθους τουλάχιστον Φ/Γ «Ελλη», προκειμένου να εξασφαλισθεί η αποτροπή, η κυριαρχία στον θαλάσσιο χώρο Ελλάδας – Κύπρου, και η χωρίς επιχειρησιακές υπεκφυγές υπεράσπιση του κυπριακού ελληνισμού. Η ιστορία των διακρατικών συμφωνιών για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών είναι συνυφασμένη με τη διαφορά ισχύος, ενώ επιβεβαιώνει τον Θουκυδίδη στην αντιπαράθεση του δικαίου έναντι της ισχύος, όπου το δίκαιο καθίσταται αυταπάτη των αδυνάμων (διάλογος Αθηναίων – Μηλίων 416 π.Χ.). Η πολιτική της ανανέωσης των μειζόνων μονάδων κρούσεως προτάσσει την ενσωμάτωση δυνατότητος ανοικτής αρχιτεκτονικής προσαρμογής στις εκάστοτε απαιτήσεις «απόλεμου πολέμου» (warless warfare), «πολέμου θαλάσσιου υπεδάφους» (benthic/seabed warfare) για προστασία θαλάσσιων υποδομών, καθώς και δυνατότητας άμεσης μετάπτωσης σε «πολυχωρικό πόλεμο» (multi domain warfare-battle). Κατά συνέπεια, απαιτείται η συμπλήρωση του ναυτικού προγράμματος ανανέωσης, αντικατάστασης και εκσυγχρονισμού των μονάδων του Π.Ν. με μακροπρόθεσμη προοπτική τουλάχιστον έως το 2050, με τις νέες παραμέτρους μιας «εθνικής ναυπηγικής στρατηγικής». Η επιχειρηματολογία υπέρ της πρόσκτησης φρεγατών τύπου LCS/Freedom class έχει απορριφθεί από τον πλέον αρμόδιο, τον Αμερικανό Α/ΓΕΝ, ο οποίος ζήτησε από την υποεπιτροπή Αμυνας της Γερουσίας των ΗΠΑ την απενεργοποίηση 9 εκ των 13 φρεγατών LCS/Freedom class και την παραχώρησή τους σε χώρες της Νοτίου Αμερικής όπου θα μπορούσαν να εκτελέσουν επιχειρήσεις κατά των ναρκωτικών. Πρόδηλη η ανάγκη ανανέωσης του στόλου με μονάδες κρούσεως διαθέτουσες ναυτικές αρετές και ικανές όχι μόνον να πλέουν, αλλά και να επιχειρούν με αντίξοες καιρικές συνθήκες σε ανοικτές θάλασσες, και χωρίς να απαγορεύεται στο σύστημα διευθύνσεως βολής η εξουσιοδότηση εκτόξευσης πυραύλων και βολής πυροβόλων, ενώ η συμπεριφορά του πλοίου στον κυματισμό να επιτρέπει προσαπονηώσεις ελικοπτέρων για επιχειρήσεις ανθυποβρυχιακές, επιφανείας και διαβίβασης στοιχείων στοχοποίησης πέραν του ορίζοντος ραντάρ.
Οι νέες μείζονες μονάδες κρούσεως επιφανείας απαιτείται να έχουν αντιβληματικές και αντιαεροπορικές δυνατότητες αεράμυνας ευρύτερης περιοχής, μειώνοντας ανάλογα τη διάθεση του πολύτιμου αεροπορικού δυναμικού. Η σχέση ναυτικής ισχύος και εθνικής οικονομίας δεν λειτουργεί διαζευκτικά, είναι δύο έννοιες απαρέγκλιτα συζευγμένες και αλληλοϋποστηριζόμενες. Η άμυνα και η ασφάλεια των λαών ουδέποτε προσφέρθηκαν δωρεάν. Αποτελούν την πλέον δαπανηρή επιζήτηση για την ελευθερία και την αξιοπρέπεια του έθνους.
* Ο κ. Παναγιώτης Χηνοφώτης είναι ναύαρχος (ε.α.) Π.Ν., επίτιμος αρχηγός ΓΕΕΘΑ, πρ. βουλευτής Επικρατείας – υφυπουργός Εσωτερικών, Δημ. Τάξης.
