Η δύναμη της εικόνας είναι καθοριστική σε έναν κόσμο που βομβαρδίζεται από χιλιάδες pixels καθημερινά. Γνωρίζοντας τον αντίκτυπο των εικόνων στην ανθρώπινη συμπεριφορά, η διεθνής επιστημονική κοινότητα έχει προσπαθήσει πολλάκις να υποδείξει κοινωνικά προβλήματα και να επιστήσει την προσοχή.
Ενδεικτικές είναι οι καμπάνιες για την πρόληψη της χρήσης καπνού, που χρησιμοποιούν ακόμη και σοκαριστικές φωτογραφίες σε πακέτα συσκευασιών, της κατανάλωσης αλκοόλ, του καρκίνου του δέρματος και της παχυσαρκίας.
Τι συμβαίνει όμως όταν οι φωτογραφίες στις πιο χρήσιμες και πολυαγορασμένες συσκευασίες βρεφικών προϊόντων είναι εδώ και χρόνια εν δυνάμει επικίνδυνες;
Ο τρόπος απεικόνισης των βρεφών σε συσκευασίες με βρεφικές πάνες σε 11 ευρωπαϊκές χώρες εκπέμπει ανησυχία και μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα σε όποιον τις αντιγράψει σε βρέφος.
Αυτό προκύπτει ουσιαστικά από μία πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο The Journal of Pediatrics και στην οποία διαπιστώνεται ότι σχεδόν το 80% των συσκευασιών βρεφικών προϊόντων απεικονίζουν ένα κοιμώμενο βρέφος σε λάθος στάση ύπνου, η οποία αναγνωρίζεται ως σημαντικός παράγοντας κινδύνου για το σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου (SIDS).
Ειδικότερα, ερευνητές από το Inserm, το Université Paris Cité και το HEC Paris, σε συνεργασία με τα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία του ευρύτερου Παρισιού (AP-HP), το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Νάντης κι άλλες ευρωπαϊκές ερευνητικές δομές, μελέτησαν τις εικόνες που εμφανίζονται στις συσκευασίες με βρεφικές πάνες σε έντεκα ευρωπαϊκές χώρες και κατέληξαν πως ο τρόπος απεικόνισης των βρεφών εκπέμπει ανησυχία και μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα εάν κάποιος γονιός τις υιοθετήσει για το βρέφος του.
«Η πλειονότητα των εικόνων (79%) που απεικονίζουν ένα μωρό που κοιμάται σε στάση ασυμβίβαστη με τις ευρωπαϊκές συστάσεις ασφαλούς βρεφικού ύπνου (SISR), είναι πιθανώς αποτέλεσμα είτε της έλλειψης γνώσης ή της πεποίθησης ότι οι επιλεγμένες εικόνες είναι πιο ελκυστικές», επισημαίνει στην «Κ», η ερευνήτρια Ιφιγένεια Κυριάκογλου, η οποία εκπόνησε την έρευνα όσον αφορά την Ελλάδα.
Παραπλανητικές εικόνες
Η ερευνητική ομάδα εντόπισε 631 συσκευασίες πάνες για μωρά βάρους κάτω των πέντε κιλών. Στο 49% αυτών υπήρχε φωτογραφία με ένα μωρό που κοιμόταν. Οι αναλύσεις έδειξαν ότι το 79% των συσκευασιών που απεικόνιζαν ένα κοιμισμένο μωρό δεν συμφωνούσε με τουλάχιστον μία σύσταση ασφαλούς ύπνου κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Για παράδειγμα, ένα μωρό απεικονιζόταν σε πρηνή θέση ή στο πλάι στο 45% των περιπτώσεων. Επίσης το 51% των συσκευασιών έδειχναν μωρά να κρατούν μαλακά αντικείμενα ή να βρίσκονται δίπλα σε μαξιλάρια, παιχνίδια, λούτρινα ή μέσα σε παπλώματα και κουβέρτες. Τέλος το 10% μοιράζονταν την επιφάνεια ύπνου με άλλο άτομο.
«Για την Ελλάδα το ποσοστό των εικόνων που δεν συνάδουν με τις συστάσεις ήταν 70%. Το ποσοστό αυτό είναι κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (73%-84%), αλλά εξακολουθεί να είναι υψηλό. Η Πορτογαλία και η Ισπανία έχουν τον υψηλότερο μέσο όρο (93% και 94% αντίστοιχα)», σημειώνει η κ. Κυριάκογλου.
Ορθός τρόπος στάσης του σώματος των βρεφών κατά τον ύπνο
Σημειώνεται πως συνίσταται στα μωρά να κοιμούνται ανάσκελα σε επίπεδο, σταθερό στρώμα προκειμένου να προληφθεί το σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου (SIDS), που είναι ο ανεξήγητος θάνατος ενός κατά τα άλλα υγιούς μωρού ηλικίας κάτω του ενός έτους.
Επίσης τα μωρά δεν πρέπει να περιβάλλονται από μαξιλάρια ή παιχνίδια και δεν πρέπει να μοιράζονται το κρεβάτι με άλλο άτομο, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση για την Πρόληψη των Τραυματισμών και την Προώθηση της Ασφάλειας (EuroSafe).
«Τα αποτελέσματα της μελέτης μας θα πρέπει να ωθήσουν τους κατασκευαστές και τους Ευρωπαίους νομοθέτες να μεγιστοποιήσουν τη διάδοση των σωστών πρακτικών ύπνου για τα βρέφη. Η σύστασή μας θα ήταν να εισαχθεί νομοθεσία που να ορίζει ότι μόνο οι εικόνες που συνάδουν με τις ευρωπαϊκές συστάσεις (SISR)θα πρέπει να επιτρέπονται στα είδη παιδικής φροντίδας», καταλήγει η κ. Κυριάκογλου.