Ανάγκες για πιo δαπανηρή παραμονή στα δημόσια νοσοκομεία φαίνεται ότι δημιούργησε η πανδημία. O πρώτος χρόνος της COVID-19 διατάραξε μια περίοδο συγκράτησης του λειτουργικού κόστους των νοσοκομείων, αυξάνοντάς το ακόμη και κατά 28,4% ανά ημέρα νοσηλείας. Πιo επηρεασμένα από αυτή την τάση είναι τα μικρότερα νοσοκομεία, που λόγω του μεγέθους τους δεν μπορούσαν να επιτύχουν οικονομίες κλίμακος. Είναι ενδεικτικό ότι το λειτουργικό κόστος ανά ημέρα νοσηλείας ήταν το 2020 για τα νοσοκομεία δυναμικότητας έως 100 κλινών τριπλάσιο σε σχέση με τα νοσοκομεία με περισσότερες από 400 κλίνες (1.853 ευρώ έναντι 617).
Αυτό είναι ένα από τα βασικά ευρήματα μελέτης για την ανάλυση των οικονομικών μεγεθών των δημόσιων νοσοκομείων της Ελλάδας, που διενήργησε το Iδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) αναλύοντας τα διαθέσιμα οικονομικά στοιχεία που υπάρχουν στις λογιστικές καταστάσεις των δημόσιων νοσοκομείων. Η μελέτη βασίστηκε σε δείγμα περίπου 90 νοσοκομείων ετησίως για την περίοδο 2012-2020 για τα οποία βρέθηκαν στοιχεία.
Στη μελέτη, την οποία παρουσίασαν χθες τα στελέχη του ΙΟΒΕ, Σάνδρα Κοέν, Svetoslav Danchev και ο γενικός διευθυντής του Ιδρύματος, καθηγητής Νίκος Βέττας, καταγράφεται συνολική μείωση του λειτουργικού κόστους (υλικά, φάρμακα, μισθοδοσία κ.ά.) το διάστημα 2012 με 2020, από 146.000 ευρώ ετησίως ανά κλίνη σε 125.000 ευρώ. Η μεγαλύτερη μείωση παρατηρήθηκε την περίοδο 2012 με 2015, ακολούθησε μια τριετία ανοδικής τάσης, για να υποχωρήσει ξανά λίγο το 2019 και το 2020.
Τα ευρήματα από τη μελέτη που διενήργησε το ΙΟΒΕ για την περίοδο 2012-2020.
Στον αντίποδα, το λειτουργικό κόστος προς νοσηλευόμενο αυξήθηκε από 2.580 ευρώ το 2012 σε 2.800 το 2020, με την πανδημία να επηρεάζει τον συγκεκριμένο δείκτη, αφού το 2019 το κόστος είχε υποχωρήσει σε 2.330 ευρώ και αυξήθηκε τον πρώτο χρόνο της COVID-19 κατά 20,6%. Ανάλογη είναι και η εικόνα σε ό,τι αφορά το λειτουργικό κόστος των νοσοκομείων ανά ημέρα νοσηλείας, που από 667 ευρώ το 2012 αυξήθηκε στα 917 ευρώ το 2020. Τον τελευταίο χρόνο της μελέτης (2020) η αύξηση ήταν της τάξης του 28,4%.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αποκλίσεις που καταγράφονται σε διαφορετικές υγειονομικές περιφέρειες στο κόστος ανά νοσηλευθέντα. Το 2020, το υψηλότερο κόστος με 4.110 ευρώ καταγράφηκε στην 4η ΥΠΕ Μακεδονίας και Θράκης και το χαμηλότερο, με 1.988 ευρώ ανά νοσηλευθέντα, στην 3η ΥΠΕ Μακεδονίας. Το λειτουργικό κόστος ανά νοσηλευθέντα είναι πολλαπλάσιο στα μικρά νοσοκομεία έως 100 κλινών (5.324 ευρώ το 2020) σε σχέση με τα μεγάλα με 401 ή περισσότερες κλίνες (2.123 ευρώ το 2020) και τα μεσαία δυναμικότητας 251 έως 400 κλινών (1.814 ευρώ το 2020).
Τα στελέχη του ΙΟΒΕ παρουσίασαν μια βελτιωμένη σε γενικές γραμμές εικόνα των οικονομικών των νοσοκομείων, σημειώνοντας ότι από την ανάλυση προέκυψε βελτίωση δεικτών ρευστότητας, χαμηλή δανειακή επιβάρυνση των νοσοκομείων, αύξηση εσόδων από ίδιες πηγές, καθώς και σημαντική μείωση του ποσοστού νοσοκομείων με έλλειμμα (41% των νοσοκομείων το 2012, έναντι 13% το 2020).
Ο υφυπουργός Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους σημείωσε ότι το τελευταίο διάστημα γίνεται προσπάθεια για συστηματική ανάλυση των δαπανών, με τακτικές συναντήσεις με τις διοικήσεις των νοσοκομείων. Επισήμανε ότι σοβαρή βελτίωση θα φέρει η καθολική εφαρμογή του νέου συστήματος κοστολόγησης των νοσοκομειακών υπηρεσιών (σύστημα DRG), βάσει του οποίου τα νοσοκομεία θα αποζημιώνονται ανά νοσηλευόμενο ασθενή για το πραγματικό έργο που παράγουν, που θα ισχύσει από τον Μάρτιο 2024. Σύμφωνα με τον υφυπουργό, το 2025, ποσοστό μεγαλύτερο του 90% του προϋπολογισμού για την υγεία θα μεταφερθεί στον ΕΟΠΥΥ, ο οποίος και θα αποζημιώνει τα νοσοκομεία με βάση το παραγόμενο έργο τους. «Ετσι, το υπουργείο Υγείας θα περιοριστεί σε πιο στρατηγικό ρόλο», τόνισε.