Από τις εννέα παράλληλες γραμμές, οι δύο είναι ροζ. Αλλες είναι πιο σκούρες, φούξια, μία πηγαίνει προς το κόκκινο, δύο είναι άσπρες κι οι υπόλοιπες έχουν πάνω τους λουλουδάκια. Αντίστοιχα χρώματα σχηματίζουν και τον σταυρό. Τα κομμάτια που συνθέτουν το έργο τέχνης της Γεωργίας Λαλέ, το οποίο έχει τίτλο «Neighborhood guilt» (Ενοχή της γειτονιάς) και είναι βασισμένο στην ελληνική σημαία, προέρχονται από σεντόνια που έδωσαν στην καλλιτέχνιδα γυναίκες που ζουν στην Ελλάδα. «Η πλειοψηφία των θυμάτων των γυναικοκτονιών σκοτώνονται στα σπίτια τους και στα κρεβάτια τους», έγραψε σε μια ανάρτηση στο Instagram η κ. Λαλέ στις 14 Δεκεμβρίου, παραμονή των εγκαινίων της έκθεσης στο γενικό προξενείο της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη. Το έργο αποτελεί την αρχή πιλοτικού προγράμματος για την ανάδειξη Ελλήνων καλλιτεχνών που είτε έχουν γεννηθεί στη Νέα Υόρκη, είτε στην Ελλάδα και ζουν στη Νέα Υόρκη. Ανεξάρτητη επιτροπή τεσσάρων καλλιτεχνών επέλεξε τους πρώτους έξι δημιουργούς για να φιλοξενηθούν τα έργα τους, ανά δίμηνο, στο γενικό προξενείο. Η πρώτη που επιλέχθηκε, η κ. Λαλέ, εκκίνησε το πρότζεκτ με τίτλο «Carte Blanche» – «λευκή επιταγή γιατί δίνουμε στον καλλιτέχνη τον τεράστιο λευκό τοίχο του γενικού προξενείου να εκφραστεί ελεύθερα», λέει στην «Κ» ο γενικός πρόξενος της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη Ντίνος Κωνσταντίνου. Λίγες ημέρες πριν από τα εγκαίνια, ωστόσο, ο Αντώνης Διαματάρης, σύμβουλος έκδοσης της εφημερίδας «Εθνικός Κήρυξ», έγραψε ένα άρθρο στην ομογενειακή εφημερίδα στο οποίο κατέκρινε την απόφαση του προξενείου να εκθέσει το έργο. «Με ορισμένα εθνικά σύμβολα δεν παίζεις», έγραψε. «Ή τουλάχιστον δεν παίζεις στο κτίριο του Γενικού Προξενείου με το θέμα της σημαίας μας», σημείωσε.
Το ζήτημα έγινε γνωστό στην Ελλάδα όταν το έθιξε στη Βουλή ο Δημήτρης Νατσιός, πρόεδρος του κόμματος Νίκη, την περασμένη Κυριακή, αποκαλώντας το έργο της κ. Λαλέ «κουρέλι». «Είναι δυνατόν να χρησιμοποιείται το ροζ χρώμα, να διακωμωδείται το πιο ιερό εθνικό μας σύμβολο;» ανέφερε, αγνοώντας το μήνυμα πίσω από το έργο της κ. Λαλέ. «Η σημαία μας είναι γαλανόλευκη, μόνο μία φορά επιτρέπεται να αλλάξει το χρώμα της», είπε από το βήμα. «Οταν βαφεί κόκκινη από το αίμα των ηρώων στους εθνικούς αγώνες». Το θέμα δεν τελείωσε εκεί. Προχθές, με εντολή του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη, ζητήθηκε από τον κ. Κωνσταντίνου να αποσυρθεί το έργο. Αρχικά κυκλοφόρησε και σενάριο απομάκρυνσης του γενικού προξένου, ωστόσο πηγές του ΥΠΕΞ αναφέρουν στην «Κ» ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί. Η αναμπουμπούλα περί το έργο της κ. Λαλέ καταγράφεται σε ένα ήδη τεταμένο περιβάλλον στο εσωτερικό της ελληνικής ομογένειας στις μεγάλες πόλεις της ανατολικής ακτής, το οποίο αφορά τις τριβές με επίκεντρο τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής κ. Ελπιδοφόρο, που με κάποιες από τις επιλογές του έχει δημιουργήσει προβλήματα που έχουν φθάσει μέχρι την Κωνσταντινούπολη και το Οικουμενικό Πατριαρχείο. «Η βασική αποστολή του γενικού προξένου δεν είναι βέβαια οι εκθέσεις έργων τέχνης, αλλά η εξυπηρέτηση της ομογένειας που, δυστυχώς, όλο και περισσότερο χωλαίνει», σημείωνε άλλωστε στο άρθρο του ο κ. Διαματάρης.
Λίγες ημέρες πριν από τα εγκαίνια της έκθεσης, το ζήτημα αναδείχθηκε στον «Εθνικό Κήρυκα» και έπειτα στην Ελλάδα έγινε ταχύτατα πολιτικό.
Στην Ελλάδα το θέμα έγινε ταχύτατα πολιτικό. «Δεν περιμένω από τον κ. Γεραπετρίτη να υποκλιθεί μπροστά στην τέχνη, αλλά τουλάχιστον ας την αφήσει στην ησυχία της», δήλωσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανος Κασσελάκης. «Η προσπάθεια φίμωσης ενός καλλιτεχνικού έργου μάς γυρνάει σε σκοτεινές εποχές και αναδεικνύει τη φοβική στάση της κυβέρνησης απέναντι στην ελευθερία της τέχνης», αναφέρεται στην ανακοίνωση του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ. «Η κυβέρνηση υποκύπτει διαρκώς στις πιέσεις των ακροδεξιών», τόνισε μεταξύ άλλων η Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Αριστεράς, «δεν πρέπει να το επιτρέψουμε».
Από την πλευρά της Νέας Δημοκρατίας, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης δήλωσε στον ΣΚΑΪ: «Προφανώς πάντοτε προστατεύουμε την ελευθερία της τέχνης και είναι κάτι το οποίο δεν νομίζω ότι μπαίνει στο τραπέζι πολιτικής αντιπαράθεσης, υπάρχουν όμως και κάποια πράγματα τα οποία είναι πάνω από όλα, είναι ιερά. Ενα από αυτά είναι και η σημαία μας». Σε συνέντευξή του, ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Δημήτρης Καιρίδης είπε ότι δεν έχει παρακολουθήσει το θέμα, «αλλά θα πρέπει να κατανοούμε την ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης». Δηλώσεις για το θέμα έκαναν επίσης η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη που τόνισε ότι «η τέχνη δεν πρέπει να λογοκρίνεται» και η Ντόρα Μπακογιάννη η οποία εξέφρασε τη διαφωνία της με την απόσυρση του έργου. Την ίδια στιγμή, πηγές κοντά στον κ. Γεραπετρίτη ανέφεραν ότι «το προξενείο δεν είναι ιδιωτική γκαλερί». Ο κ. Νατσιός, πάντως, χειροκρότησε την απόφαση της κυβέρνησης. «Χαιρετίζουμε την απόσυρση του κουρελουργήματος», έγραψε χθες στο X, πρώην Twitter.