«Πρεμιέρα» έκανε με το νέο έτος ο «ψηφιακός φάκελος μεταβίβασης ακινήτου». Μέσω της νέας πλατφόρμας το Ελληνικό Κτηματολόγιο υπόσχεται ότι οι μεταβιβάσεις ακινήτων θα μπορούν να διεκπεραιώνονται σε μία ημέρα – αλλά μόνο για αγοραπωλησίες μεταξύ φυσικών προσώπων και για το 42% της χώρας, όπου το Κτηματολόγιο βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία. Η πολυδιαφημισμένη πλατφόρμα κατασκευάστηκε από την αρχή, αντί να έρθει ως αναβάθμιση της υφιστάμενης που λειτουργεί εδώ και μερικά έτη. Ως αποτέλεσμα, οι συμβολαιογράφοι έχουν σήμερα να επιλέξουν ανάμεσα σε δύο διαφορετικές πλατφόρμες που έχουν το ίδιο αντικείμενο.
Η νέα πλατφόρμα, που απευθύνεται αποκλειστικά σε συμβολαιογράφους, βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση akinita.gov.gr. Η διαδικασία ξεκινάει με την καταχώριση, από τον συμβολαιογράφο, των ΑΦΜ του αγοραστή και του πωλητή του ακινήτου. Στη συνέχεια οι δύο πλευρές λαμβάνουν ειδοποίηση για να εισέλθουν στην εφαρμογή με τη χρήση κωδικών Taxis και να δώσουν τη συναίνεσή τους.
Από εκείνη τη στιγμή ο συμβολαιογράφος αποκτά πρόσβαση σε μια σειρά από ψηφιακές βάσεις δεδομένων του Δημοσίου, ώστε να συγκεντρώσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά (λ.χ. ΚΑΕΚ ακινήτου από το Κτηματολόγιο, Ε9, ασφαλιστική ενημερότητα).
Στη συνέχεια, αν ο συμβολαιογράφος χρησιμοποιεί ειδικό λογισμικό για τη σύνταξη συμβολαίων (προς το παρόν μόνο μίας συγκεκριμένης εταιρείας, ενώ έπεται και δεύτερη), τότε μπορεί απευθείας να «ανεβάσει» στην πλατφόρμα το συμβόλαιο όπως το έχει ήδη συντάξει – ειδάλλως να το συντάξει εκ νέου. Με την υποβολή αυτόματα κοινοποιείται το έντυπο της οφειλής και μόλις αυτό πληρωθεί (μέσω κάρτας ή web banking), τότε το έγγραφο προωθείται για νομικό έλεγχο.
Η εταιρεία υπόσχεται ότι οι μεταβιβάσεις θα μπορούν να διεκπεραιώνονται σε 24 ώρες – Τι γίνεται όμως αν κατατεθούν 1.000 συμβόλαια την ίδια ημέρα;
Εκεί αρχίζουν τα δύσκολα. Τον Σεπτέμβριο πρόεδρος του Ελληνικού Κτηματολογίου ανέλαβε ο Στέλιος Σακαρέτσιος, διευθυντής έως τότε του πολιτικού γραφείου του αρμόδιου υφυπουργού Κώστα Κυρανάκη. «Μετά την πληρωμή του τέλους, το συμβόλαιο “ανεβαίνει” στην πλατφόρμα νομικού ελέγχου (σ.σ. κατασκευάστηκε από την εταιρεία Ubitech με απευθείας ανάθεση που έγινε στις 13 Δεκεμβρίου από το Ελληνικό Κτηματολόγιο). Το συμβόλαιο ελέγχεται κατ’ αρχήν μέσω αυτοματισμών, που μπορούν να εντοπίσουν πολλά λάθη. Ελέγχεται όμως και από νομικούς, είτε συνεργαζόμενους με το Κτηματολόγιο είτε υπαλλήλους του Κτηματολογίου. Τη λειτουργία της πλατφόρμας έχει αναλάβει μια επίλεκτη ομάδα με εργαζομένους όλων των ειδικοτήτων, η οποία στεγάζεται στην οδό Ηπείρου (σ.σ. εκεί όπου θα στεγαστεί το νέο κτηματολογικό γραφείο της Αθήνας)». Την περίοδο αυτή, που οι δικηγόροι βρίσκονται σε αποχή (λόγω φορολογικού), τον νομικό έλεγχο θα κάνουν μόνο υπάλληλοι του Κτηματολογίου. Τι γίνεται όμως αν, λ.χ., κατατεθούν 1.000 συμβόλαια την ίδια ημέρα; Πώς θα τηρηθεί η διεκπεραίωση εντός 24ώρου που έχει υποσχεθεί το υπουργείο; «Οι αγοραπωλησίες είναι κατά μέσον όρο 400 ανά ημέρα σε όλη τη χώρα, αριθμός που μπορεί να εξυπηρετηθεί», λέει ο κ. Σακαρέτσιος.
Υπάρχουν όμως πολλά ερωτήματα σε σχέση με τις επιλογές του Ελληνικού Κτηματολογίου. Κατ’ αρχάς, ποιος έφτιαξε την εφαρμογή, καθώς ο διαγωνισμός (που γίνεται μέσω Κοινωνίας της Πληροφορίας) για τον «ψηφιακό φάκελο» δεν έχει ακόμη ανάδοχο. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η εφαρμογή φτιάχτηκε από εξωτερική εταιρεία και το Ελληνικό Κτηματολόγιο τη λειτουργεί μεν, αλλά δεν την έχει «παραλάβει» επισήμως. Ερωτώμενος σχετικά ο κ. Σακαρέτσιος το διαψεύδει κατηγορηματικά. «Η εφαρμογή δημιουργήθηκε από τη Διεύθυνση Πληροφορικής του Κτηματολογίου», αναφέρει. Σημαντικό ρόλο στον συντονισμό του Ελληνικού Κτηματολογίου και των ιδιωτών που αναλαμβάνουν έργα πληροφορικής για λογαριασμό του φορέα έχει αναλάβει ο αδελφός του προέδρου του φορέα, Σωτήρης Σακαρέτσιος, ο οποίος έχει προσληφθεί από τον κ. Κυρανάκη ως σύμβουλός του στις 28 Νοεμβρίου 2023.
Ενα δεύτερο ερώτημα είναι γιατί δεν επελέγη η αναβάθμιση της ήδη υφιστάμενης πλατφόρμας με την οποία υποβάλλουν ψηφιακά συμβόλαια οι συμβολαιογράφοι, αλλά δημιουργήθηκε νέα. Σύμφωνα με τον κ. Σακαρέτσιο, «η υφιστάμενη πλατφόρμα έχει ξεπερασμένες τεχνολογίες», παρότι αυτή κατασκευάστηκε από τις υπηρεσίες του Κτηματολογίου λιγότερο από μία πενταετία νωρίτερα (και αναβαθμίστηκε επί των ημερών του κ. Πιερρακάκη).
Το αποτέλεσμα είναι ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν δύο πλατφόρμες για συμβολαιογράφους που έχουν ακριβώς τον ίδιο στόχο (την ψηφιακή υποβολή συμβολαίων), οι οποίες… λειτουργούν παράλληλα και πρέπει ο συμβολαιογράφος να επιλέξει ποια προτιμάει. «Εμείς τους ενθαρρύνουμε να χρησιμοποιήσουν τη νέα πλατφόρμα», λέει ο κ. Σακαρέτσιος.
Με αίτημα η e-διόρθωση λαθών στο Κτηματολόγιο
Για πρώτη φορά οι πολίτες θα μπορούν να υποβάλλουν αίτημα για τη διόρθωση απλών λαθών στο Κτηματολόγιο και ψηφιακά. Μόνος περιορισμός ότι η αίτηση πρέπει να κατατίθεται ηλεκτρονικά τις ώρες λειτουργίας του Κτηματολογίου, ώστε να υπάρχει ίση μεταχείριση (ως προς την προτεραιότητα) με όσους την υποβάλλουν διά ζώσης.
Αυτή η δυνατότητα, που δόθηκε με πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση (ν. 5076/2023), ενεργοποιήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου με απόφαση του προέδρου του Ελληνικού Κτηματολογίου Στέλιου Σακαρέτσιου. Η υποβολή της δήλωσης μπορεί να γίνεται από τον ίδιο τον πολίτη ή από επαγγελματία (δικηγόρο, συμβολαιογράφο ή δικαστικό επιμελητή) μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας ktimatologio.gov.gr.
Ποια λάθη αφορά αυτή η εφαρμογή; Πρακτικά το μεγαλύτερο μέρος των στοιχείων που δηλώνονται στο Κτηματολόγιο: για παράδειγμα, τη διόρθωση των γεωμετρικών στοιχείων του ακινήτου, το εμβαδόν διηρημένης ιδιοκτησίας, το εμβαδόν του ακινήτου, τον εντοπισμό του επί των κτηματολογικών διαγραμμάτων. Επίσης το ποσοστό συγκυριότητας, τα στοιχεία των κτισμάτων που βρίσκονται επί του γεωτεμαχίου, την εσφαλμένη εγγραφή των στοιχείων του δικαιούχου, το ποσοστό του δικαιώματος, την αιτία κτήσης του ακινήτου και τα στοιχεία της μεταγραφής.
Να σημειωθεί ότι η υποβολή των αιτημάτων μπορεί να γίνεται μόνο κατά τις εργάσιμες ημέρες και ώρες λειτουργίας των κτηματολογικών γραφείων, ώστε να τηρείται σειρά προτεραιότητας.