Χιλιάδες υποθέσεις μεταφέρονται πλέον εκτός δικαστηρίων και στο εξής θα επιλύονται μόνον από δικηγόρους και λίγες και από συμβολαιογράφους, με νομοσχέδιο που έχει έτοιμο η κυβέρνηση, σε μια προσπάθεια να αποσυμφορήσει τη Δικαιοσύνη και να επιταχύνει την απονομή της.
Εκτός από τις ριζικές τροποποιήσεις στους ποινικούς κώδικες –που και αυτές στοχεύουν πέραν των άλλων στην επιτάχυνση απονομής της δικαιοσύνης– και την επεξεργασία του μεγάλου εγχειρήματος για νέο δικαστικό χάρτη στη χώρα, το υπουργείο Δικαιοσύνης έχει έτοιμο νομοσχέδιο για τη μεταφορά δικαστικής ύλης εκτός δικαστηρίων.
Με πρότυπο την επιτυχημένη ρύθμιση για τα συναινετικά διαζύγια που «αφαιρέθηκαν» από τα δικαστήρια και διευθετούνται πλέον από τους συμβολαιογράφους, η κυβέρνηση επιλέγει τώρα σειρά υποθέσεων, όπως οι εγγραφές και οι συναινετικές εξαλείψεις υποθηκών, η σύσταση σωματείων, πλην των πολιτιστικών (η εξαίρεση έχει τη σημασία της), η έκδοση κληρονομητηρίων αλλά και οι ένορκες βεβαιώσεις και οι αποδοχές κληρονομιάς, να επιλύονται από δικηγόρους. Οι δύο τελευταίες κατηγορίες, πέραν των δικηγόρων, θα επιλύονται και από συμβολαιογράφους.
Για να γίνει αντιληπτό πόσες χιλιάδες υποθέσεις σε πανελλαδική κλίμακα φεύγουν από τα δικαστήρια, αρκεί να αναφερθούν δύο μόνον στατιστικά δεδομένα. Μόνον στο Πρωτοδικείο Αθηνών την περασμένη χρονιά δικάστηκαν 12.000 εξαλείψεις υποθηκών, ενώ μόνον στο Ειρηνοδικείο Αθηνών εκδόθηκαν 7.190 ένορκες βεβαιώσεις.
Διπλή στόχευση
Ο υφυπουργός Δικαιοσύνης Ιωάννης Μπούγας δηλώνει στην «Κ» ότι η σκοπιμότητα του νέου νομοθετήματος αφορά «στη μεταφορά εκτός δικαστηρίων μεγάλης δικαστικής ύλης, ώστε οι δικαστές να αποδεσμευθούν από χιλιάδες υποθέσεις μη δικαιοδοτικής φύσεως για να μπορούν να εστιάσουν στην απονομή της δικαιοσύνης και επιπλέον με τον τρόπο αυτό να αποσυμφορηθούν τα δικαστήρια και να υπάρξει επιτάχυνση στο έργο τους».
Για το εγχείρημα ήδη ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης ενημέρωσε προσωπικά την Ολομέλεια Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδας, ενώ ο πρόεδρός της Δημήτρης Βερβεσός εξέφρασε την ικανοποίηση των δικηγόρων για τις ρυθμίσεις, εκφράζοντας όμως επιμέρους επιφυλάξεις για τα άλλα μείζονος σημασίας νομοθετήματα που θα φέρει τις επόμενες εβδομάδες προς ψήφιση η κυβέρνηση, όπως οι ποινικοί κώδικες και ο νέος δικαστικός χάρτης της χώρας.
Η Ολομέλεια Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδας, άλλωστε, με ανακοίνωσή της, πήρε θέση για τα κυβερνητικά σχέδια, τα οποία αποτελούν βασικές προεκλογικές δεσμεύσεις και ανήκουν σε εκείνα που έχουν εξαγγελθεί ως μείζονος σημασίας μεταρρυθμίσεις. Συγκεκριμένα, οι δικηγόροι θεωρούν ότι πολλές αλλαγές στις οποίες προχώρησε ήδη το υπουργείο Δικαιοσύνης για τους ποινικούς κώδικες είναι σε σωστή κατεύθυνση, όμως, όπως σημειώνει ο κ. Βερβεσός, «δεν αναιρούν την ουσία του νομοθετήματος», ενώ για τον δικαστικό χάρτη οι δικηγόροι έχουν θέσει ήδη κόκκινες γραμμές.
Ικανοποίηση από τον νομικό κόσμο για τις ρυθμίσεις, αλλά και επιφυλάξεις για μείζονος σημασίας νομοθετήματα, όπως οι ποινικοί κώδικες και ο νέος δικαστικός χάρτης.
Ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών κ. Βερβεσός δηλώνει στην «Κ» ότι «η Ολομέλεια είναι κατηγορηματικά αντίθετη στην κατάργηση οποιουδήποτε εφετείου ή πρωτοδικείου της χώρας, όπως λειτουργούν μέχρι σήμερα, και ως προς τη συγχώνευση των ειρηνοδικείων θεωρεί ότι απαιτείται ένας ουσιαστικός διάλογος προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που θα ανακύψουν».
Η μεταφορά χιλιάδων υποθέσεων στους δικηγόρους, εκτιμάται από παράγοντες της Δικαιοσύνης, θα τονώσει εκτός από τη λειτουργία των δικαστηρίων και το χειμαζόμενο δικηγορικό σώμα, ενώ πολλοί είναι εκείνοι που θεωρούν ότι θα διευκολύνει και τη συνεννόηση της κυβέρνησης με τους δικηγόρους ενόψει της ψήφισης των νομοθετημάτων για ποινικούς κώδικες και δικαστικό χάρτη.
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι οι υποθέσεις που ανατίθενται πλέον στους δικηγόρους είναι πολλές, στο δικηγορικό σώμα υπάρχουν φωνές για μεγαλύτερη μεταφορά υποθέσεων από τα δικαστήρια, με το επιχείρημα ότι οι δικηγόροι πλέον είναι πολλές χιλιάδες (ξεπερνούν τις 60.000 ανά την επικράτεια) και η επαγγελματική επιβίωσή τους δύσκολη.
Δίκες για το 2030!
Η αφαίρεση φόρτου από τα δικαστήρια θεωρείται από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης αναγκαία για να μπορέσει η Δικαιοσύνη να λειτουργήσει ταχύτερα, καθώς η μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας κατατάσσει τη χώρα μας στην 146η θέση παγκοσμίως(!) στην καθυστέρηση απονομής δικαιοσύνης. Σύμφωνα με τα στατιστικά που περιλαμβάνονται σε ειδική και εμπεριστατωμένη μελέτη του προϊσταμένου του Πρωτοδικείου Αθηνών Χριστόφορου Λινού, οι αιτήσεις ανακοπών στη διαδικασία των πλειστηριασμών που κατατίθενται τώρα προσδιορίζεται να δικαστούν το 2030 ή και το 2031!
Οι αιτήσεις με βάση τον νόμο περί του κτηματολογίου προσδιορίζονται επίσης για το 2028 και για το 2029, ενώ για χιλιάδες άλλες υποθέσεις ο προσδιορισμός της δίκης για το Πρωτοδικείο Αθηνών απαιτεί τρία και τέσσερα χρόνια.
Εως 300.000 υποθέσεις
Εκτός από τις χιλιάδες υποθέσεις που κατακλύζουν τα δικαστήρια (πολιτικά και ποινικά), η ανάγκη αποσυμφόρησής τους στηρίζεται στην πραγματικότητα των ελλείψεων σε υπαλλήλους –δραματικά τα κενά– αλλά και δικαστές. Από τη μελέτη Λινού και πάλι: Στο Πρωτοδικείο Αθηνών, όπου υπάγεται με στατιστικά δεδομένα το 55% της δικαστηριακής ύλης όλης της χώρας, υπηρετούν μόλις 409 δικαστές, ενώ για παράδειγμα το 2022 κατατέθηκαν για εκδίκαση μόνον στο Πρωτοδικείο Αθηνών 102.212 χιλιάδες δικόγραφα.
Οι υπολογισμοί στο υπουργείο Δικαιοσύνης για τις κατηγορίες υποθέσεων που ανατίθενται πλέον σε δικηγόρους κάνουν λόγο για τουλάχιστον 200.000-300.000 υποθέσεις τον χρόνο σε πανελλαδική κλίμακα. Η εκκαθάριση αυτών των υποθέσεων εκτός δικαστηρίων θα γίνεται σε χρόνο πολύ σύντομο, όπως άλλωστε συμβαίνει και με τα συναινετικά διαζύγια, που πια εκδίδονται σε πέντε λεπτά από τον συμβολαιογράφο, ενώ προηγουμένως χρειαζόταν αναμονή ενός και δύο χρόνων στα δικαστήρια.
