Φωτογραφία: Η Ανατολή Καμχή Ναχμία αγκαλιά με τις μαμάδες της, Ρεβέκκα Καμχή και Μαρίνα Κομνηνού. (©Αρχείο Ανατολής Καμχή Ναχμία)
Ακούστε το άρθρο
Ο ήχος της φωνής της είναι σίγουρος, στακάτος και κατασταλαγμένος. Η Ανατολή Καμχή Ναχμία είναι σχεδόν 21 ετών και δεν έχει ποτέ της αναρωτηθεί για τη σεξουαλική ταυτότητα της μαμάς της, που είχε αποφασίσει να τη φέρει στον κόσμο με τον μπαμπά της, έναν φίλο της με τον οποίον ποτέ δεν υπήρξαν ζευγάρι. Εξάλλου, η Ρεβέκκα Καχμή είναι λεσβία και ανέκαθεν κρατούσε κλειστά τα αυτιά της στα σχόλια του κόσμου όταν επρόκειτο για τη ζωή της.
«Ηταν κάπως σαν αυτονόητο εξαρχής, απ’ όταν ήμουν πολύ μικρή, ότι η μαμά μου και ο μπαμπάς μου ήταν φίλοι και ότι η μητέρα μου είχε γυναίκες συντρόφους. Δεν χρειάστηκε να γίνει καμία συζήτηση επί του θέματος. Δεν υπήρξε, δηλαδή, αυτό που λέμε “σημείο καμπής”», λέει στην «Κ» η Ανατολή Καμχή Ναχμία.
«Κι ούτε με θυμάμαι να αισθάνομαι παράξενα, αφού η ζωή των ανθρώπων παίρνει και τέτοιες μορφές. Δεν με ένοιαζε τι έκανε. Αλλά κι εκείνη ποτέ δεν παρουσίαζε τις συντρόφους της ως φίλες, κουμπάρες ή θείες. Βλέποντας και τον μπαμπά ή τη γιαγιά μου να είναι άνετοι με το θέμα, για μένα ήταν ακόμα πιο εύκολο, αφού όλο αυτό παρουσιαζόταν ως άλλη μία εκδοχή των πολλών και διαφορετικών πραγματικοτήτων. Μάλιστα, η γιαγιά μου με είχε βοηθήσει πολύ στην κατανόηση της μαμάς μου, και μέσω της υπερβολικής αγάπης που έχει στη Μαρίνα, τη σύζυγο της μαμάς μου, για την οποία δηλώνει ευγνώμων».
Δεν με θυμάμαι να αισθάνομαι παράξενα, αφού η ζωή των ανθρώπων παίρνει και τέτοιες μορφές. Δεν με ένοιαζε τι έκανε. Αλλά κι εκείνη ποτέ δεν παρουσίαζε τις συντρόφους της ως φίλες, κουμπάρες ή θείες.
Η Ανατολή εξομολογείται στην «Κ» ότι υπήρξαν φορές που αναρωτήθηκε, βλέποντας τις παραδοσιακές μορφές οικογένειες στα πρόσωπα των συμμαθητών και των συμμαθητριών της, αν ήθελε να είναι κι εκείνη «κανονική». «Ηταν λες και ήθελα να μη διαφέρω», περιγράφει. «Κι αυτό, διότι, αν τα παιδιά κάνουν μπούλινγκ σε παιδιά που φορούν, ας πούμε, γυαλιά, φανταστείτε τι θα έκαναν στη δική μου περίπτωση. Εξού και στο Δημοτικό είχα αποφασίσει να το κρατήσω μυστικό», συμπληρώνει.
Μέχρι που πριν από περίπου εννέα χρόνια η μαμά της, η Ρεβέκκα Καμχή, γνώρισε τη Μαρίνα Κομνηνού. Η Ανατολή ήταν τότε 12 χρονών. «Με τη Μαρίνα γίναμε οικογένεια. Είναι τρομερός άνθρωπος. Εκείνη το κατάφερε όλο αυτό. Ως τότε, ήμασταν εγώ και η μαμά μου [σ.σ. ο πατέρας της είχε πεθάνει στα 11 της] και δεν είχα ποτέ αυτό που λέμε οικογένεια στο ίδιο σπίτι. Την ίδια περίοδο, στα 12 μου, είχα αρχίσει πλέον να μιλάω ανοιχτά για τη μαμά μου στον περίγυρό μου. Η οικογένεια έχει δύναμη και γι’ αυτό ένιωσα ασφαλής. Νωρίτερα, για μένα, ήταν πολύ σπάνιο να είσαι σε μονογονεϊκή οικογένεια, όπως έβλεπα στις οικογένειες των συμμαθητών και των συμμαθητριών μου», αφηγείται η ίδια.
Στα 12 μου, είχα αρχίσει πλέον να μιλάω ανοιχτά για τη μαμά μου στον περίγυρό μου. Η οικογένεια έχει δύναμη και γι’ αυτό ένιωσα ασφαλής.
Τα χρόνια που ζουν οι τρεις τους η Ανατολή Καμχή Ναχμία τα χαρακτηρίζει χαρούμενα, δυναμικά, στοργικά, διότι «η μαμά μου είναι χαρούμενη και αυτό αλλάζει πολλά. Επίσης, είχα συνειδητοποιήσει ότι το γεγονός ότι είναι λεσβία εμένα δεν με διαφοροποιεί σε τίποτα από τους υπολοίπους – όπως όλοι, έτσι κι εγώ. Το μόνο που με στενοχωρεί είναι γιατί νοιάζει τόσο πολύ τους άλλους η ζωή που επιθυμεί κάποιος να ζήσει», διηγείται.
Η 21 ετών φοιτήτρια Ιστορίας της Τέχνης και Ιταλικού Πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, που σήμερα κάνει Erasmus στο Μιλάνο, δηλώνει με πάσα σιγουριά και αυτοπεποίθηση ότι αυτό που χρειάζεται ένα παιδί είναι αγάπη, οικογένεια και ασφάλεια, ανεξαρτήτως του οικογενειακού σχήματος. «Ολα αυτά δίνουν παρηγοριά σε ένα παιδί», όπως αναφέρει η ίδια.
Με όλα αυτά που ακούει και διαβάζει καθημερινά, με αφορμή την επικείμενη ψήφιση του νομοσχεδίου για τα ομόφυλα ζευγάρια και την τεκνοθεσία, γελάει αλλά και θυμώνει. «Λένε ότι τα παιδιά ομόφυλων ζευγαριών θα γίνουν κι εκείνα ομοφυλόφιλα. Εκτός από το γεγονός ότι ομοφυλόφιλοι γεννιούνται σε ετεροφυλόφιλες οικογένειες, δεν το χωράει ο νους μου ότι παρουσιάζεται η ομοφυλοφιλία ως κάτι κακό. Ας γίνουν ομοφυλόφιλα, και τι έγινε;» λέει η Ανατολή.
Αυτό θέλουν τα παιδιά. Να είναι ασφαλή ότι τίποτα δεν είναι περίεργο στις σχέσεις των ανθρώπων, ότι όλα είναι αποδεκτά.
Η ίδια, μάλιστα, δηλώνει ότι δεν αναρωτήθηκε ποτέ για τη σεξουαλικότητά της, πέραν όσων συζητούν μεταξύ τους οι παρέες φίλων. Μάλιστα, λέει ότι η μαμά της τη βοήθησε αφού της μιλούσε πάντα σαν η Ανατολή να καταλάβαινε, ως ίση προς ίση. «Αυτό θέλουν τα παιδιά», αναφέρει. «Να είναι ασφαλή ότι τίποτα δεν είναι περίεργο στις σχέσεις των ανθρώπων, ότι όλα είναι αποδεκτά».
«Ενιωθα πάντα ότι είμαστε όπως κάθε άλλη οικογένεια»
Ο Γιάννης Μπελιάς και ο δίδυμος αδελφός του Αντώνης, 16 ετών σήμερα, έχουν μεγαλώσει επίσης με δύο μαμάδες. Η Στέλλα Μπελιά, νηπιαγωγός, ιδρυτικό μέλος και πρόεδρος της οργάνωσης «Οικογένειες Ουράνιο Τόξο», και η Χάρις ποτέ δεν κρύφτηκαν, ποτέ δεν ντράπηκαν και πάντοτε ήταν ανοιχτές στις κουβέντες με τους γιους τους, όπως επιβεβαιώνει ο Γιάννης μιλώντας στην «Κ». Η Στέλλα απέκτησε τα παιδιά με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, την ώρα που ήταν σε σχέση με τη σύντροφό της, η οποία επίσης τα μεγάλωνε ως μαμά τους.
«Ενιωθα πάντα ότι είμαστε όπως κάθε άλλη οικογένεια, με τα καλά και τα στραβά μας. Είχαμε δύο γονείς, απλώς ήταν δύο μαμάδες», λέει ο ίδιος. «Οταν ήμουν μικρός, μου είχαν εξηγήσει ανοιχτά τις συμβαίνει με την οικογένειά μας και γι’ αυτό όσες αμφιβολίες ή φοβίες κι αν είχα είχαν σβηστεί διαμιάς».
Είμαι προσεκτικός στην επιλογή των φίλων μου. Με όσους δεν μπορούν να καταλάβουν και είναι επιθετικοί, με όσους το βλέπουν σαν κάτι που αποκλείεται να συμβαίνει στη ζωή, το να μεγαλώνεις με δύο μαμάδες, κρατάω απόσταση.
Και ο Γιάννης Μπελιάς, μαθητής της Α΄ Λυκείου, επισημαίνει ότι αυτό που έχει ανάγκη ένα παιδί είναι ένα ασφαλές οικογενειακό περιβάλλον. Και με τον κοινωνικό περίγυρο τι γίνεται; «Είμαι προσεκτικός στην επιλογή των φίλων μου. Με όσους δεν μπορούν να καταλάβουν και είναι επιθετικοί, με όσους το βλέπουν σαν κάτι που αποκλείεται να συμβαίνει στη ζωή, το να μεγαλώνεις με δύο μαμάδες, κρατάω απόσταση», απαντά.
Ο 16χρονος μαθητής, κατά τη διάρκεια της κουβέντας μας, ακούγεται σίγουρος και αποφασισμένος και σ’ αυτό εξομολογείται ότι βοηθούσαν ανέκαθεν οι ανοιχτές κουβέντες που είχε η τετραμελής οικογένεια, αλλά και η αυτοπεποίθηση που απέπνεαν πάντοτε οι δύο μαμάδες των διδύμων, που μάλιστα πήγαιναν όλοι μαζί και σε ακτιβιστικές δράσεις και παρελάσεις της LGBTQIA+ κοινότητας. «Ετσι έχω μάθει να είμαι ανοιχτός σε όλα, να μη θεωρώ τίποτα παράξενο», αφηγείται.
Οικογένειες σαν εμάς μέχρι προ ολίγων ετών δεν αναφέρονταν πουθενά. Ούτε στην τηλεόραση ούτε στη λογοτεχνία. Ηταν σαν να ήθελαν να κρύψουν ότι υπάρχουν οικογένειες σαν τη δική μας.
Ο Γιάννης, βέβαια, όταν ήταν μικρότερος, υπήρξαν φορές που αναρωτήθηκε αν ανήκει κι εκείνος σε αποδεκτό οικογενειακό σχήμα. «Οικογένειες σαν εμάς μέχρι προ ολίγων ετών δεν αναφέρονταν πουθενά. Ούτε στην τηλεόραση ούτε στη λογοτεχνία. Ηταν σαν να ήθελαν να κρύψουν ότι υπάρχουν οικογένειες σαν τη δική μας. Και πάλι, όμως, αυτό που έκανα ήταν να ρωτήσω τις μαμάδες μου τι συμβαίνει. Μου εξήγησαν ότι υπάρχουν κι άλλα τέτοια παραδείγματα και ότι όσα συμβαίνουν σε τέτοιες περιπτώσεις είναι κι αυτά… κανονικότητα», περιγράφει ο Γιάννης.
Ο 16χρονος μαθητής, που του αρέσει να ασκείται, να διαβάζει sci-fi λογοτεχνία και να παίζει αντίστοιχα video games, λέει ότι γελάει «με τη γελοιότητα όσων λένε ότι τα παιδιά LGBTQIA+ οικογενειών θα γίνουν κι εκείνα ομοφυλόφιλα ή ό,τι άλλο. Κατ’ αρχάς, πού είναι το κακό; Από την άλλη, σε ποιο επιστημονικό δεδομένο στηρίζεται σε κάτι τέτοιο;»
Μεγαλώνουμε σε μιαν οικογένεια που δεν βάζει τίποτε κάτω από το χαλί – έχουμε κερδίσει την άνεση να κουβεντιάζουμε τα πάντα επειδή και οι μαμάδες μας ήταν άνετες στο να μιλούν για όσα συμβαίνουν και, μάλιστα, να διεκδικούν το δίκιο τους χωρίς δεύτερες σκέψεις.
Αυτό που λέει με πάσα βεβαιότητα –και έκδηλη υπερηφάνεια– είναι ότι νιώθει πολύ άνετα να μιλήσει για οτιδήποτε τον προβληματίζει ή τον βασανίζει στην καθημερινότητά του, «επειδή ακριβώς μεγαλώνουμε σε μιαν οικογένεια που δεν βάζει τίποτε κάτω από το χαλί – έχουμε κερδίσει την άνεση να κουβεντιάζουμε τα πάντα επειδή και οι μαμάδες μας ήταν άνετες στο να μιλούν για όσα συμβαίνουν και, μάλιστα, να διεκδικούν το δίκιο τους χωρίς δεύτερες σκέψεις».