Χαρακτηριστικά στοιχήματος για τη δημιουργία ενός οπλοστασίου των Ενόπλων Δυνάμεων βαθέος 21ου αιώνα αποκτά για την Ελλάδα η έναρξη συζητήσεων για το πρόγραμμα των μαχητικών πέμπτης γενιάς F-35 και την αποδοχή από τις Ηνωμένες Πολιτείες του αιτήματος της Αθήνας για συμμετοχή με εγχώρια συμπαραγωγή στο πρόγραμμα των μεγάλων φρεγατών τύπου FFG 62 (κλάση Constellation) του αμερικανικού ναυτικού.
Χθες ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Δένδιας ανακοίνωσε ότι έφθασε από τις ΗΠΑ η επιστολή αποδοχής του αιτήματος της Πολεμικής Αεροπορίας για την προμήθεια συνολικά 40 αεροσκαφών F-35, ενώ αποκάλυψε ότι «στις 16 Ιανουαρίου 2024 παρελήφθη από το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού σχετική επιστολή του αμερικανικού ναυτικού καταρχήν αποδοχής του ενδιαφέροντος όλων μας για τον σχεδιασμό και τη συμπαραγωγή έως επτά νέων φρεγατών κλάσης Constellation στα ελληνικά ναυπηγεία».
Οι ανακοινώσεις δεν μπορεί παρά να γίνουν αποδεκτές με ένα βαθμό αισιοδοξίας, καθώς ωθούν την Πολεμική Αεροπορία σε ένα αεροσκάφος που ενδέχεται να αποδειχθεί το «F-16 του 21ου αιώνα», δηλαδή ενός αεροσκάφους υπεροχής μαζικής παραγωγής το οποίο θα βρίσκεται στο οπλοστάσιο όλων των σοβαρών ενόπλων δυνάμεων. Η επιστολή προσφοράς και αποδοχής από τις ΗΠΑ απαντάει στο ερώτημα για 40 αεροσκάφη (20+20), με ανώτατο κόστος τα 8,6 δισ. δολάρια.
Οι διαπραγματεύσεις που θα ξεκινήσουν μετά τις 12 Φεβρουαρίου, όταν περάσουν τυπικά οι δύο εβδομάδες στις οποίες το Κογκρέσο πρέπει να ενημερωθεί (έχει συμβεί ήδη, οπότε το θέμα είναι καθαρά διαδικαστικό), δεν είναι απαραίτητο να καταλήξουν στον αριθμό που συζητήθηκε (20+20), αλλά σε χαμηλότερο (12+12), με την ανάλογη μείωση του κόστους.
H «K» έχει εγκαίρως ενημερώσει το αναγνωστικό κοινό για την προτίμηση στο σχήμα 12+12, διότι θα δώσει και δημοσιονομικό χώρο για τις υποδομές που πρέπει να κατασκευαστούν στην Ανδραβίδα, ώστε να φιλοξενηθεί το stealth μαχητικό. Ταυτόχρονα θα πρέπει να γίνει συζήτηση και για τον οπλισμό του F-35, η οποία επίσης αναμένεται να κρατήσει καιρό και αφορά το σύνολο των όπλων που μπορεί να φέρει (αέρος – αέρος και αέρος – εδάφους). Είναι αντιληπτό ότι η ένταξη των F-35 σε μια Πολεμική Αεροπορία που θα διαθέτει ήδη F-16 Viper και Rafale αποτελεί βήμα προς μια δικτυοκεντρική εποχή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για τις περιφερειακές επενδύσεις σε υποδομές και την υποστήριξη που πρέπει να υπάρχουν το 2030. Το F-35 διαθέτει ένα πανίσχυρο ραντάρ AESA, κυρίως, όμως ο κεντρικός υπολογιστής του, με 8,6 εκατ. γραμμές κώδικα, συνθέτει τακτική εικόνα από πολλές πηγές, παρέχοντας στον χειριστή εικόνα που είναι αδύνατον να έχει οποιοδήποτε άλλο σύστημα αυτή τη στιγμή.
Ανάλογο, αν όχι μεγαλύτερο, είναι το βήμα προς τις φρεγάτες της κλάσης «Constellation» (FFG-62). Πρόκειται για ένα πλοίο που δεν έχει ναυπηγηθεί ακόμη, με εκτόπισμα που θα κυμαίνεται μεταξύ 7.200 και 7.500 τόνων. Και σε αυτή την περίπτωση η φράση του κ. Δένδια «έως επτά» κρύβει το μέγιστο των ελληνικών φιλοδοξιών, οπότε πρέπει να θεωρείται εξαιρετικά πιθανό η τελική συμφωνία να αφορά λιγότερες φρεγάτες (τρεις έως πέντε).
Τα ναυπηγεία
Η επί της αρχής αποδοχή των ΗΠΑ να εντάξουν την Ελλάδα σε αυτό το πρόγραμμα σημαίνει ότι θα πρέπει να προκύψουν και οι ανάλογες ναυπηγικές δυνατότητες για ένα πλοίο που θα έχει κόστος 1,2-1,5 δισ. δολ., δίχως να υπολογίζεται ο οπλικός φόρτος. Στις υφιστάμενες ναυπηγικές μονάδες στην Ελλάδα υπάρχει ανάγκη για κεφαλαιακές επενδύσεις, προκειμένου να μπορέσουν να φέρουν εις πέρας ένα πρόγραμμα όπως οι FFG-62.
Στο σχεδιαζόμενο πλοίο υπάρχει το ραντάρ τύπου SPY-6, το οποίο διαθέτουν όλα τα μεγάλα πλοία του αμερικανικού ναυτικού. Θα έχει κέντρο πληροφοριών μάχης (CSM) με λογισμικό AEGIS, πυροβόλο 57 mm ιδανικό για αντιμετώπιση UAV και USV, αντιπλοϊκούς πυραύλους NSM (αντικαθιστά τους Harpoon), καθώς, επίσης, κάθετους εκτοξευτές Mk41 με 32 κελιά και δυνατότητες εκτόξευσης SM-2, SM-6, VL ASROC και Tomahawk.
Προφανώς δεν είναι ακόμη καν προς συζήτηση ποια από αυτά τα βλήματα θα προμηθευτεί η Ελλάδα. Σε κάθε περίπτωση οι συζητήσεις αυτές θα κρατήσουν καιρό και από τις ελληνικές κυβερνήσεις απαιτούνται επιμονή και σοβαρότητα προκειμένου το πρόγραμμα των Constellation να μην έχει την τύχη των γαλλικών φρεγατών FREMM που ανακοινώθηκε και δεν υλοποιήθηκε ποτέ.
