Ενα από τα πλέον «στοιχειωμένα» δημόσια έργα των προηγούμενων δεκαετιών εγκαινιάστηκε χθες και παραδίδεται το Σαββατοκύριακο στην κυκλοφορία. Πρόκειται για τον άξονα Αμβρακίας – Ακτίου, συνολικού μήκους 49 χλμ., από τον οποίο απέμεναν και αποδίδονται τα τελευταία 15 χιλιόμετρα. Η δεκαετής καθυστέρηση του έργου ήταν αποτέλεσμα κακών πολιτικών επιλογών, οικονομικής και τεχνικής ανεπάρκειας των κατασκευαστικών εταιρειών που το ανέλαβαν αρχικά και πλήθους απρόβλεπτων γεγονότων, με κύρια τα γεωλογικά προβλήματα.
Η περίπτωση του οδικού άξονα Αμβρακίας – Ακτίου, συνολικού μήκους 49 χλμ., θα μπορούσε να διδάσκεται στα πανεπιστήμια ως παράδειγμα των δεινών των δημοσίων έργων στη χώρα μας. Η κατασκευή του δημοπρατήθηκε τον Φεβρουάριο του 2009 από τον τότε υπουργό ΠΕΧΩΔΕ Γιώργο Σουφλιά και με αρχικό προϋπολογισμό 338,2 εκατ. ευρώ.
Το έργο δημοπρατήθηκε «σπασμένο» σε τέσσερα μικρά τμήματα και ανατέθηκε το 2010 με εκπτώσεις άνω του 50%. Το πρώτο στην ΑΕΓΕΚ, το δεύτερο και το τρίτο στην εταιρεία «Ιόνιος» και το τέταρτο στην ιταλική Consorzio Stabile Italipreze. Ανατέθηκε χωρίς την απαραίτητη μελετητική ωριμότητα, αφού την περίοδο που δημοπρατούνταν το ΥΠΕΧΩΔΕ δημοπρατούσε… και την οριστική μελέτη του έργου.
Αλλά και χωρίς τις απαραίτητες απαλλοτριώσεις, που χρειάστηκαν πολλά χρόνια για να ολοκληρωθούν, και με ελλιπείς γεωτεχνικές μελέτες. Ομως και οι ίδιοι οι εργολάβοι που ανέλαβαν τα τέσσερα τμήματα αποδείχθηκαν ανίκανοι να φέρουν εις πέρας το έργο. Ετσι, σταδιακά οι εταιρείες κηρύχθηκαν έκπτωτες ή υποκαταστάθηκαν.
Τελικώς αποφασίστηκε το 2018 η λύση να δοθεί με μια εργολαβία-σκούπα που θα περιλάμβανε και την ολοκλήρωση των ημιτελών τμημάτων και επιδιορθώσεις στα κομμάτια που είχαν ήδη κατασκευαστεί.
Το 2019 παραδόθηκαν τα πρώτα 15 χλμ. του έργου, από το αεροδρόμιο Ακτίου έως τη Βόνιτσα, τα μόνα που κατάφεραν να ολοκληρωθούν από τις αρχικές εργολαβίες. Ακολούθως, το 2020 την ολοκλήρωση του έργου ανέλαβε έναντι 160 εκατ. ευρώ η εταιρεία «Μυτιληναίος» (υποκαταστάθηκε στην πορεία από τη θυγατρική της, ΜΕΤΚΑ).
Η εταιρεία ολοκλήρωσε και παρέδωσε το 2022 ακόμη 17 χλμ. (παράκαμψη Αμφιλοχίας). Τέλος, το Σαββατοκύριακο παραδίδει τα τελευταία 15 χλμ., από Δρυμό έως Βόνιτσα. Το συνολικό κόστος, σύμφωνα με χθεσινή ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ξεπέρασε τα 220 εκατ. ευρώ.
Η εργολαβία-σκούπα αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες, κάποιες από τις οποίες είχαν επικαλεστεί και οι αρχικοί ανάδοχοι. «Το έργο ήταν παρατημένο από το 2012. Επομένως οι έντονες καιρικές συνθήκες σε συνδυασμό με τα φτωχά γεωλογικά χαρακτηριστικά της περιοχής είχαν ως αποτέλεσμα να έχουν σημειωθεί κατολισθήσεις και καθιζήσεις.
Χρειάστηκε να γίνουν 30 γεωτεχνικές μελέτες για να προχωρήσουμε», λέει στην «Κ» ο διευθυντής κατασκευών της ΜΕΤΚΑ και επικεφαλής του συγκεκριμένου έργου, Βασίλης Καραγκιουλές. «Σε ορισμένα σημεία, λ.χ. στην παράκαμψη Αμφιλοχίας, υπήρχε σοβαρό θέμα. Σε αυτά δώσαμε ιδιαίτερη έμφαση στην ανθεκτικότητα της κατασκευής, με συνδυασμούς τεχνικών μεθόδων». Επιπρόσθετη καθυστέρηση υπήρξε και από την ανεύρεση αρχαιοτήτων στον Δρυμό.
«Οι αρχαιολόγοι μάς είπαν ότι βρέθηκε ένα “χάνι” της αρχαιότητας, που εξυπηρετούσε τον δρόμο προς Νικόπολη», καταλήγει ο κ. Καραγκιουλές.
Το έργο αρχικά «σαλαμοποιήθηκε», οι ανάδοχοι αποδείχθηκαν ανεπαρκείς, ενώ οι μελέτες ήταν ελλιπείς για τα έντονα γεωλογικά προβλήματα της περιοχής.
Η τελετή των εγκαινίων έγινε χθες παρουσία του ίδιου του πρωθυπουργού. «Είμαι σίγουρος ότι ο δρόμος αυτός θα αλλάξει την όψη όλης της Δυτικής Ελλάδας και θα εξυπηρετήσει τους κατοίκους της περιοχής, που θα μπορούν να κινούνται στον νέο δρόμο χωρίς διόδια και χωρίς να χρειάζεται κάθε φορά που μπαίνουν στο αυτοκίνητο να τρέμει το φυλλοκάρδι τους», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Στο θέμα της ασφάλειας του νέου άξονα εστίασε και ο υπουργός Υποδομών Χρήστος Σταϊκούρας, σημειώνοντας ότι ο νέος δρόμος έχει πλάτος 17 μέτρων (σε σχέση με τα 6 μέτρα που έχει η παλαιά εθνική οδός) και διαχωριστική νησίδα (jersey).
Στο κακό παρελθόν του έργου αναφέρθηκε και ο πρωθυπουργός, χαρακτηρίζοντας την υπόθεση «πονεμένη ιστορία». «Θυμάμαι αυτό το έργο από την εποχή που ήμουν νέος περιφερειακός σύμβουλος να μετατρέπεται σε “γεφύρι της Αρτας” και χιλιάδες ανθρώπους να ταλαιπωρούνται σε έναν κακό δρόμο», ανέφερε ο Νεκτάριος Φαρμάκης, περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας.
Τα «καρφιά» Μυτιληναίου
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε η τοποθέτηση του προέδρου και διευθύνοντα συμβούλου της «Μυτιληναίος», Βαγγέλη Μυτιληναίου, με αρκετές αιχμές γύρω από την ελληνική κατασκευαστική αγορά. «Η θυγατρική μας ΜΕΤΚΑ έφυγε από την Ελλάδα πριν από 15 χρόνια, μη δυνάμενη να ανταγωνιστεί επιτυχώς τις άλλες εταιρείες για λόγους που όλοι γνωρίζετε», είπε, εννοώντας προφανώς την υπόθεση του «καρτέλ» στα δημόσια έργα που αποκάλυψε προ δεκαετίας η Επιτροπή Ανταγωνισμού.
«Το διάστημα αυτό η ΜΕΤΚΑ έκανε 19 έργα σε 12 χώρες με συμβατική αξία 4 δισ. ευρώ. Οταν έγινε πρωθυπουργός ο κ. Μητσοτάκης, με προέτρεψε να φέρω ανθρώπους και πόρους στην Ελλάδα, εγγυώμενος απόλυτη διαφάνεια, και ακολούθησα την παρότρυνσή του. Νομίζω ότι δεν το μετάνιωσε», ανέφερε. «Τα τελευταία χρόνια έχουν ανατεθεί έργα 15 δισ. ευρώ, ένα απίστευτο νούμερο. Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα, το πώς το “ανεκτέλεστο” για το οποίο όλοι μιλάνε θα εκτελεστεί», σημείωσε, μια σαφής αναφορά στο πολύ υψηλό ανεκτέλεστο έργο των δύο μεγαλύτερων κατασκευαστικών της χώρας.