Τα πρώτα 700 μέτρα σήραγγας έχει ήδη διανοίξει και κατασκευάσει ο πρώτος από τους δύο μετροπόντικες της γραμμής 4 του μετρό της Αθήνας. Ο δεύτερος πρόκειται να ξεκινήσει το έργο του ενδεχομένως και την επόμενη εβδομάδα – τελικός προορισμός και των δύο είναι ο σταθμός «Ευαγγελισμός», στο κέντρο της Αθήνας. Ομως μόλις 5 από τις 15 θέσεις όπου θα κατασκευαστούν οι σταθμοί έχουν μέχρι στιγμής παραδοθεί στον ανάδοχο του έργου, γεγονός που τα επόμενα χρόνια θα «μεταφραστεί» σε τουλάχιστον διετή καθυστέρηση στην ολοκλήρωση του έργου και τις ανάλογες αποζημιώσεις.
Η «Αθηνά», ο πρώτος από τους δύο μετροπόντικες που θα σκάψει τη γραμμή 4 του μετρό της Αθήνας, έχει ξεκινήσει από την Κατεχάκη και βρίσκεται πλέον κάτω από το άλσος Χωροφυλακής, έχοντας διανύσει τα πρώτα 700 μέτρα της διαδρομής του. Ο ρυθμός του δεν είναι σταθερός: κατά μέσον όρο σκάβει και κατασκευάζει περίπου 15 μέτρα σήραγγας την ημέρα, έχοντας φτάσει και τα 19 μέτρα/ημέρα. «Η ταχύτητά του δεν εξαρτάται τόσο από το είδος των πετρωμάτων που συναντά, όσο από την εναλλαγή των πετρωμάτων», εξηγεί ο Νίκος Μιτζάλης, μέλος του γραφείου του διευθύνοντος συμβούλου της ΑΒΑΞ (της εταιρείας που είναι επικεφαλής της κατασκευαστικής κοινοπραξίας).
«Ομως ο συγκεκριμένος μετροπόντικας έχει εξοπλισμό που ερευνά σε πραγματικό χρόνο τι συνθήκες θα συναντήσει μπροστά του. Επομένως αποκλείεται να αιφνιδιαστούμε, όπως έχει συμβεί στην κατασκευή της επέκτασης της γραμμής 3 προς Πειραιά, που ο μετροπόντικας “συνάντησε” έγκοιλα και έπρεπε να σταματήσουμε για να τα “γεμίσουμε” με τσιμεντενέσεις».
Σήμερα στον μετροπόντικα εργάζονται 50 άτομα σε δύο 12ωρες βάρδιες – η κατασκευή δεν σταματά ούτε τη νύχτα ούτε τα Σαββατοκύριακα. Tο μηχάνημα, που φθάνει σε μήκος τα 100 μέτρα, αποτελείται ουσιαστικά από πέντε τεράστια κομμάτια. Το πρώτο είναι η «ασπίδα», που έχει την κεφαλή η οποία πραγματοποιεί τη διάνοιξη του υπεδάφους. Σε συνέχειά του βρίσκονται τέσσερις πλατφόρμες υποστήριξης: ουσιαστικά τέσσερα βαγόνια, που κινούνται επάνω σε ρόδες ακολουθώντας τον αργό ρυθμό της εκσκαφής. Επάνω στα βαγόνια βρίσκεται πλήθος μηχανημάτων που υποστηρίζουν την «ασπίδα» και τη λειτουργία της, αλλά και τυπικοί εργοταξιακοί χώροι: μια αίθουσα φαγητού, ένα ιατρείο, τα γραφεία των μηχανικών και ο «θάλαμος διαφυγής», ένας πολύ ισχυρός, αεροστεγής θάλαμος στον οποίο θα καταφύγουν οι εργαζόμενοι στον μετροπόντικα στο ενδεχόμενο σοβαρού προβλήματος, λ.χ. ενός πολύ ισχυρού σεισμού. Κινούμενος σε αυτό το υπόγειο εργοτάξιο, δεν μπορείς πάντως να μην παρατηρήσεις την απουσία πολύ νέων σε ηλικία εργαζομένων. Μια απτή απόδειξη της δυσκολίας του κατασκευαστικού κλάδου στην Ελλάδα να προσελκύσει νέους ανθρώπους στις διάφορες ειδικότητες ενός εργοταξίου.
Εχουν παραδοθεί στην κοινοπραξία οι χώροι για τρεις σταθμούς –και εν μέρει δύο ακόμη– άρα «λείπουν» δέκα σταθμοί, κάτι που επηρεάζει το χρονοδιάγραμμα.
Στόχος είναι ο μετροπόντικας να φτάσει στο ύψος του σταθμού «Ευαγγελισμός» την άνοιξη του 2025, έχοντας διανύσει περίπου 5,5 χλμ. Την αντίθετη διαδρομή θα ακολουθήσει ο δεύτερος μετροπόντικας, που βαφτίστηκε «Νίκη»: το ταξίδι του από το άλσος Βεΐκου με τον ίδιο τελικό προορισμό αναμένεται να ξεκινήσει σε λίγες ημέρες και να ολοκληρωθεί ένα χρόνο αργότερα, έχοντας κατασκευάσει 7,7 χλμ. σήραγγας. Μόλις οι δύο μετροπόντικες συναντηθούν, θα αποσυναρμολογηθούν και θα βγουν στην επιφάνεια.
Το θέμα που δείχνει να προκαλεί αμηχανία στην κατασκευαστική κοινοπραξία δεν είναι άλλο από την καθυστέρηση στην παράδοση των χώρων όπου πρόκειται να κατασκευαστούν οι σταθμοί. Οπως ανέφερε ο Νίκος Σπυριδωνάκος, γενικός διευθυντής του έργου, έως σήμερα έχουν παραδοθεί στην εταιρεία οι χώροι για τρεις σταθμούς: στο Κολωνάκι, όπου η εκσκαφή έχει φτάσει στο 4ο υπόγειο επίπεδο (από τα 8 συνολικά), στα Δικαστήρια όπου έχει φτάσει στο 3ο επίπεδο και στην Ακαδημίας, όπου βρίσκεται στο 1ο επίπεδο. Εν μέρει έχουν παραδοθεί και οι χώροι για τους σταθμούς άλσους Βεΐκου και Γαλατσίου. «Λείπουν ακόμα δέκα σταθμοί», ανέφερε. Ερωτώμενος για την καθυστέρηση που θα έχει στην ολοκλήρωση του έργου η παράδοση των χώρων, ο κ. Μιτζάλης είπε ότι το χρονοδιάγραμμα (που θέλει το έργο να ολοκληρωθεί το 2029) δεν έχει ακόμα τροποποιηθεί καθώς δεν μπορεί να υπολογιστεί ο συνολικός χρόνος καθυστέρησης.
Οπως έχει αναφέρει και η «Κ» σε παλαιότερα ρεπορτάζ, η καθυστέρηση παράδοσης των χώρων έχει ήδη ανατρέψει την αλληλουχία των εργασιών. Αντί να κατασκευαστούν πρώτα τα κελύφη των σταθμών, τα οποία φτάνοντας θα «τρυπούσε» ο μετροπόντικας, θα συμβεί το αντίθετο, δηλαδή η εκσκαφή των σταθμών θα καταλήξει στη διάτρηση της ήδη κατασκευασμένης σήραγγας.