Η επέκταση της δυνατότητας σύναψης γάμου σε πρόσωπα του ιδίου φύλου υλοποιεί τη συνταγματική αρχή της ελευθερίας και τη συνταγματική αρχή της ισότητας, αναφέρει η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής, στην έκθεσή της επί του νομοσχεδίου «Ισότητα στον πολιτικό γάμο, τροποποίηση του Αστικού Κώδικα και άλλες διατάξεις».
Το νομοσχέδιο εισάγεται στην Ολομέλεια την Τετάρτη και έχει αποφασιστεί να διατεθούν έως και δύο ημέρες, για τη συζήτηση και ψήφισή του.
Κατά την επεξεργασία του σχεδίου νόμου στις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής, «ναι» δήλωσαν επί της αρχής οι εισηγητές της Ν.Δ., του ΣΥΡΙΖΑ, του ΠΑΣΟΚ, της Νέας Αριστεράς και της Πλεύσης Ελευθερίας.
Κατά του νομοσχεδίου, με διαφορές στην προσέγγιση και την επιχειρηματολογία, δήλωσαν το ΚΚΕ, η Ελληνική Λύση, η Νίκη και οι Σπαρτιάτες.
Στην έκθεσή της, η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής αναφέρει, μεταξύ άλλων, πως «με το άρθρο 3 του νομοσχεδίου, τροποποιείται το άρθρο 1350 παρ. 1 ΑΚ και ορίζει ότι ο γάμος συνάπτεται μεταξύ δύο προσώπων διαφορετικού ή ίδιου φύλου. Με την εν λόγω επέκταση της δυνατότητας σύναψης γάμου και σε πρόσωπα του ίδιου φύλου, το νομοσχέδιο υλοποιεί τη συνταγματική αρχή της ελευθερίας και τη συνταγματική αρχή της ισότητας.
Οι νέες ρυθμίσεις οργανώνουν μορφές έννομης αναγνώρισης και προστασίας και σε άλλες περιπτώσεις σχέσεων που εμπίπτουν στην έννοια της οικογένειας, σύμφωνα και με τη νομολογία του ΕΔΔΑ. Σημειωτέον ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας, επιβεβαιώνοντας τη συμβατότητα της καθιέρωσης του συμφώνου συμβιώσεως ανεξαρτήτως φύλου των μερών με το άρθρο 21 του Συντάγματος, δέχεται ότι η εν λόγω συνταγματική διάταξη έχει προεχόντως κατευθυντήριο χαρακτήρα και ερμηνεύεται σε συνδυασμό με τις συνταγματικές αρχές της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας, της ισότητας και της προστασίας της ιδιωτικής ζωής», επισημαίνεται.
Ως προς το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, υπογραμμίζεται ότι τα θέματα της προσωπικής κατάστασης, στην οποία υπάγονται οι σχετικοί με τον γάμο κανόνες, αποτελούν τομέα που εμπίπτει στην αρμοδιότητα των κρατών-μελών. Υπό την έννοια αυτή, το ευρωπαϊκό δίκαιο δεν επιβάλλει, αλλά επιτρέπει, τη θέσπιση από τα κράτη-μέλη ρυθμίσεων για τον γάμο μεταξύ προσώπων του ίδιου φύλου.
Με σειρά αποφάσεων του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ), ορίζεται ότι τα κράτη-μέλη υποχρεούνται να αναγνωρίζουν τον γάμο μεταξύ προσώπων του ίδιου φύλου που έχει συναφθεί εντός άλλου κράτους-μέλους, προς τον σκοπό άσκησης των δικαιωμάτων που αντλούν από το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Αντιστοίχως, έχει γίνει δεκτό ότι αν το πιστοποιητικό γέννησης ενός παιδιού αναφέρει δύο γονείς του ίδιου φύλου (με ένα εκ των δύο Ευρωπαίο πολίτη), πρέπει «το σύνολο των κρατών-μελών» να αναγνωρίζει τη σχέση γονέα παιδιού, δηλαδή να αναγνωρίζει αμφότερους τους αναφερόμενους ως γονείς, για την άσκηση των ελευθεριών του δικαίου της Ενωσης.
Ως προς την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει δεχθεί ότι τα συμβαλλόμενα κράτη έχουν την υποχρέωση να αναγνωρίζουν και να προστατεύουν με νομικό καθεστώς τις οικογενειακές σχέσεις των ομόφυλων ζευγαριών, η επιλογή όμως ως προσήκουσας αναγνώρισης, μεταξύ γάμου και, κατ’ ελάχιστο, αστικής ενώσεως, εναπόκειται στο εθνικό δίκαιο.
Ως προς την υιοθεσία, η Επιστημονική Υπηρεσία επισημαίνει ότι η ισχύουσα νομοθεσία δεν ρυθμίζει τη δυνατότητα υιοθεσίας από ομόφυλο ζεύγος. Από τη σιωπή του νομοθέτη, ο οποίος αν και γνώριζε το ζήτημα, δεν το ρύθμισε, συνάγεται ότι δεν χωρεί ανάλογη εφαρμογή των σχετικών διατάξεων στο σύμφωνο συμβίωσης όσον αφορά την κοινή υιοθεσία ανήλικου τέκνου.
Ως προς την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, στην έκθεση επισημαίνεται ότι «ενδεχομένως εγείρεται ζήτημα άνισης μεταχείρισης ομόφυλων έγγαμων προσώπων, ανάλογα με το αν πρόκειται για ζεύγος γυναικών ή ανδρών, κατά παράβαση του άρθρου 4 παρ. 2 Συντ.».
Παράλληλα, το άρθρο 11 του νομοσχεδίου (Γονεϊκή σχέση που έχει δημιουργηθεί στο εξωτερικό) καταλαμβάνει όχι μόνο γονεϊκές σχέσεις που έχουν καταχωρισθεί σε δημόσια έγγραφα ή δικαστική απόφαση τρίτης χώρας έως την έναρξη ισχύος του παρόντος, αλλά και γονεϊκές σχέσεις που θα δημιουργηθούν και θα καταχωρισθούν, κατά τα ανωτέρω, στο μέλλον.
Υπό την έννοια αυτή, «γεννάται προβληματισμός αν με την προτεινόμενη ρύθμιση τυγχάνουν, κατ’ αποτέλεσμα, δυσμενέστερης μεταχείρισης Ελληνες πολίτες στην ημεδαπή, η ίδρυση γονεϊκών σχέσεων των οποίων δεν αναγνωρίζεται από το ελληνικό δίκαιο ή έχει κριθεί άκυρη, επειδή λαμβάνει χώρα με τρόπο που δεν ρυθμίζεται ή δεν επιτρέπεται από το εθνικό δίκαιο, μολονότι αυτοί τελούν υπό όμοιες, κατά τα λοιπά, συνθήκες».
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ