Με τη συμμετοχή εκατοντάδων επαγγελματικών, αθλητικών και κοινωνικών φορέων, δήμων, περιβαλλοντικών οργανώσεων, κινημάτων και μεμονωμένων πολιτών ολοκληρώθηκε χθες η δημόσια διαβούλευση για το νέο σχέδιο νόμου του υπουργείου Οικονομικών για τον αιγιαλό και την παραλία. Στα περισσότερα από 1.200 σχόλια που κατατέθηκαν προτείνεται πλήθος νομοτεχνικών βελτιώσεων προς όλες τις κατευθύνσεις, είτε προς την ενίσχυση της προστασίας της ακτογραμμής ως φυσικού πόρου και κοινόχρηστου αγαθού, είτε προς τη στήριξη της οικονομικής της εκμετάλλευσης ως τουριστικού πόρου. Τη σημαντικότερη κριτική δέχθηκαν οι διατάξεις που επαναφέρουν τους παλαιούς αιγιαλούς στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και απαλείφουν το ελάχιστο πλάτος των παραλιών.
Από τα σχόλια που κατατέθηκαν στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Οικονομικών προκύπτει ότι σημαντική μερίδα του κοινού θα προτιμούσε ένα νέο πλαίσιο που να μην αφορά μόνο τον τρόπο μίσθωσης αιγιαλών και παραλιών, αλλά να αναβαθμίζει τους όρους προστασίας της ακτογραμμής, θέτοντας σε προτεραιότητα τη διαφύλαξή της από την οικονομική της εκμετάλλευση. Σε αυτή την κατεύθυνση ήταν το κοινό κείμενο παρατηρήσεων που κατέθεσαν οκτώ περιβαλλοντικές οργανώσεις (Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, Ορνιθολογική Εταιρεία, Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών, Greenpeace, Καλλιστώ, Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, Medasset και WWF). «Εισαγωγικά, οι συνυπογράφουσες περιβαλλοντικές οργανώσεις επισημαίνουν ότι το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου δεν εισάγει μεταρρύθμιση για την αποτελεσματική προστασία και διαχείριση του παράκτιου χώρου, αυτού του σημαντικού οικοσυστήματος που βάλλεται από την κλιματική κρίση, και απουσιάζουν προβλέψεις που σχετίζονται με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή (π.χ. δεν υπάρχει αναφορά σε άλλους φυσικούς ή ανθρωπογενείς κινδύνους που απειλούν την παράκτια και παρόχθια ζώνη, πλημμυρικούς κινδύνους κ.λπ.)», παρατηρούν. Επισημαίνουν, δε, την άρνηση της Ελλάδας να κυρώσει το «Πρωτόκολλο για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης» στη Σύμβαση της Βαρκελώνης, με το οποίο προστατεύεται ως αδόμητη η ακτογραμμή σε βάθος 100 μέτρων (στη χώρα μας η δόμηση κατοικιών επιτρέπεται στα 30 μέτρα από τη γραμμή αιγιαλού).
Οι οκτώ οργανώσεις εκτιμούν ότι ο διαχωρισμός κάποιων παραλιών σε προστατευόμενες περιοχές («απάτητες παραλίες») είναι λανθασμένος, υποδεικνύοντας ότι οδηγεί σε κατακερματισμό του προστατευτικού καθεστώτος τους. Σημειώνουν, δε, ότι «μεταβάλλεται ο ορισμός της παραλίας και χωρίς καμία αιτιολογική βάση καταργείται το ελάχιστο όριο των 30 μέτρων».
Πολλοί υποδεικνύουν ότι το πλαίσιο ελέγχων είναι ανεπαρκές, την ώρα που άλλοι αναφέρουν ότι το «κίνημα της πετσέτας» εκπροσωπεί μειοψηφίες.
Πολλά ήταν και τα σχόλια από τα κινήματα πολιτών για τις ελεύθερες παραλίες, που δημιουργήθηκαν φέτος σε πολλά νησιά. Πολλά από αυτά υποδεικνύουν ότι το πλαίσιο ελέγχων είναι ανεπαρκές και εκφράζουν την αντίθεσή τους με τον τρόπο καθορισμού των ορίων αιγιαλού και παραλίας, εκτιμώντας ότι είναι τεχνοκρατικός και δεν λαμβάνει υπόψη γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά. Ζητούν, δε, οι όροι χρήσης των παραλιών σε περιοχές Natura να προκύπτουν μέσα από τις υπό εκπόνηση ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες, οι οποίες εξακολουθούν να αγνοούνται.
Υπάρχουν βέβαια και οι εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις. Για παράδειγμα, σχόλιο από τον Σύλλογο Καταστηματαρχών Παραλιών Λάρισας εκτιμά ότι το «κίνημα της πετσέτας» εκπροσωπεί μειοψηφίες και κατάφερε «οικογενειάρχες επιχειρηματίες να συλλαμβάνονται σαν κοινοί εγκληματίες μπροστά στα μάτια των παιδιών τους και των τουριστών, διασύροντας το μοναδικό τουριστικό προϊόν της χώρας. Τουρίστες που ταξίδεψαν στην Ελλάδα να δουν άλλοτε κοσμοπολίτικες παραλίες άδειες και κάτω από τον καυτό ήλιο και να μην μπορούν να προμηθευτούν ούτε ένα νερό. Οι ομπρέλες και ξαπλώστρες που έφυγαν άρον άρον με το “κίνημα της πετσέτας” να αντικαθίστανται άμεσα από κάθε λογής ομπρέλα του μπακάλικου και μάλιστα με αξεσουάρ αλυσίδα και λουκέτο για να μην του πάρει τη θέση ο περιπλανώμενος τουρίστας». Σε ανάλογο κλίμα ήταν και το σχόλιο του Μ.Α.: «Να ξαναφέρουμε στο προσκήνιο τα Μάταλα των ονείρων μας; Ή μέσα από ιδιωτικές πρωτοβουλίες να συνδράμουμε τον κρατικό κορβανά, δημιουργώντας εκατοντάδες θέσεις εργασίας; Ποια από τις δύο εικόνες πλησιάζει την έννοια του δημόσιου συμφέροντος;».
Αρκετοί ήταν και οι επιχειρηματίες που ζήτησαν να αφαιρεθεί η πρόβλεψη σφράγισης ενός καταστήματος (για επαναλαμβανόμενη παράβαση άνω του 50%), αλλά και πολίτες και φορείς που επισήμαναν ότι το «όριο» του 50% ουσιαστικά αφήνει στο απυρόβλητο όποιον επεκτείνει παράνομα τα ομπρελοκαθίσματα φροντίζοντας η υπέρβαση να είναι λίγο μικρότερη.
Αρκετά σχόλια συγκέντρωσε, επίσης, η ανάληψη της αρμοδιότητας των μισθώσεων μόνο από την Κτηματική Υπηρεσία (και την ΕΤΑΔ για τις «τουριστικές» ακτές). «Η πράξη αυτή μόνο προβλήματα θα δημιουργήσει στη διαδικασία, καθότι η έλλειψη παρουσίας της Κτηματικής Υπηρεσίας σε πολλά διαμερίσματα και η υποστελέχωσή της σε κεντρικό επίπεδο θα προκαλέσει νέα δυσεπίλυτα προβλήματα και καθυστερήσεις στην έγκυρη διεξαγωγή της ανάθεσης αιγιαλών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι μέχρι πρότινος στις διαδικασίες ανάθεσης που γίνονταν διαπιστώναμε ουκ ολίγες καθυστερήσεις, πάντα υπό τη δική σας υπαιτιότητα και ουδέποτε των ΟΤΑ», αναφέρει σχόλιο που ανέβασαν πολλοί επαγγελματίες του κλάδου των θαλάσσιων μέσων αναψυχής. Αρκετοί πρότειναν οι δήμοι να έχουν αποφασιστικό ρόλο στην επιλογή των παραλιών που θα μισθώνονται στα όριά τους και όχι μόνο γνωμοδοτικό.