Η Ελλάδα είναι μια χώρα που εκπέμπει μόλις το 0,2% των παγκόσμιων ρύπων, σε μια Ευρώπη που εκπέμπει λιγότερο από 8%, σε μια Μεσόγειο που αποτελεί μια από τις πιο σφοδρά πληττόμενες περιοχές στον πλανήτη λόγω κλιματικής αλλαγής. Παρά τις καταστροφές, όμως, η κοινή γνώμη στην Ελλάδα συχνά δεν συνειδητοποιεί την επίδραση τόσο των πολιτικών αποφάσεων όσο και των προσωπικών επιλογών του καθενός, κάτι που βέβαια οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην έλλειψη ενημέρωσης.
Από την αφετηρία αυτή ξεκινάει το νέο βιβλίο του Γιάννη Μανιάτη, καθηγητή στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιά (ο οποίος έχει διατελέσει και υπουργός και υφυπουργός Περιβάλλοντος, το 2009-2015), με τίτλο «Επειδή δεν υπάρχει Planet Β» (εκδόσεις Πατάκη). Το βιβλίο γράφτηκε υπό τη μορφή ερωταπαντήσεων, με τη συνεργασία του δημοσιογράφου Μάκη Προβατά.
Η ιδέα για τη συγγραφή του βιβλίου ήρθε το καλοκαίρι του 2020, στην καρδιά της πανδημίας. «Η ιδέα του Μάκη Προβατά να γράψουμε ένα βιβλίο με τον μεταξύ μας διάλογο για θέματα κλιματικής κρίσης ακούστηκε ενδιαφέρουσα. Ασφαλώς μεγάλη η πρόκληση, αφού θα έπρεπε να μεταφέρουμε σε λόγο απλό, κατανοητό και κυρίως ειλικρινή τα τεράστια θέματα της διακινδύνευσης του πλανήτη σε παγκόσμιο, ευρωπαϊκό κι ελληνικό επίπεδο».
Το βιβλίο πραγματεύεται ορισμένα από τα βασικά ζητήματα που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή. Εξηγεί το φαινόμενο και το πώς αυτό έγινε σταδιακά κατανοητό από τους επιστήμονες, ποια είναι τα διακυβεύματα σε περιβαλλοντικό, οικονομικό και πολιτικό επίπεδο. Περιγράφει το τοπίο που έχει διαμορφωθεί σε διεθνές επίπεδο και ποια είναι η «απάντηση» της διεθνούς κοινότητας στην κλιματική κρίση.
Μιλάει για την ευθύνη του πολίτη μέσα από τις επιλογές της καθημερινότητάς του και τις δυνατότητες που οι νέες τεχνολογίες δίνουν τόσο για αλλαγή παραδείγματος όσο και για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής.
Και καταλήγει σε διάφορες εκδοχές για το πώς η Ελλάδα θα μπορούσε να διαχειριστεί την κατάσταση αυτή και να δημιουργήσει μια πράσινη μετάβαση «made in Greece», ιδίως στους πιο σημαντικούς τομείς: ενέργεια, γεωργία και μεταφορές.
«Να χαραχθούν νέοι εθνικοί ορίζοντες ανάπτυξης και απασχόλησης στη λογική ενός ευρωπαϊκού και ελληνικού συμπεριληπτικού κλιματικού πατριωτισμού», όπως αναφέρει στο βιβλίο ο Γιάννης Μανιάτης.
Το βιβλίο παρουσιάστηκε προχθές σε εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής. Στην παρουσίαση μίλησαν ο Ευάγγελος Βενιζέλος, η Μαρία Δαμανάκη, η Αννα Διαμαντοπούλου, ο Γιάννης Στουρνάρας και ο ακαδημαϊκός Χρήστος Ζερεφός.
«Η χώρα μας πάει από τη μια παλινωδία στην άλλη. Από τη μια πλευρά έχουμε τον “μπαμπούλα” της πυρηνικής ενέργειας. Εχουμε αρκετές ΑΠΕ; Σύμφωνα με έρευνα που έκανε το Ινστιτούτο Πότσνταμ, η Ακαδημία Αθηνών και άλλοι επιστημονικοί φορείς, η Ελλάδα τοποθετείται 2η στην Ε.Ε. μετά τη Γαλλία στην ικανότητα ανάπτυξης ΑΠΕ. Αξίζει τον κόπο να εξάγουμε τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων; Η απάντηση είναι “ναι” και στο θέμα αυτό υπήρξε ολιγωρία», ανέφερε ο κ. Ζερεφός, ενώ υποστήριξε ότι η ενεργειακή αυτονομία της Ευρωπαϊκής Ενωσης και η σταδιακή απεξάρτησή της από τα ορυκτά καύσιμα είναι εφικτή. «Υπάρχουν λύσεις αλλά πρέπει να υπάρχει και το επιχειρείν, το οποίο πρέπει οι κυβερνήσεις να ενθαρρύνουν. Να καλέσουν επιχειρηματίες να συνειδητοποιήσουν ότι η έρευνα μπορεί να οδηγήσει σε καινοτομία και η καινοτομία οδηγεί σε ανεξαρτησία των κρατών», κατέληξε.
