Κενά στην εφαρμογή του νόμου για τις διαδηλώσεις αποτυπώνονται στα επίσημα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. για τις «συναθροίσεις – πορείες» στην Αττική. Από το σύνολο των 315 συγκεντρώσεων που από τις αρχές του έτους έχουν γίνει στην πρωτεύουσα, μόλις οι 140 γνωστοποιήθηκαν στις Αρχές, όπως προβλέπει η σχετική νομοθεσία.
Ο θεσμός των αστυνομικών διαμεσολαβητών την προηγούμενη διετία ατόνησε και ένστολοι που είχαν εκπαιδευτεί να έρχονται σε απευθείας συνεννόηση με τους επικεφαλής των διαδηλωτών «σκόρπισαν» σε υπηρεσίες, που ουδεμία σχέση έχουν με τη διαχείριση συναθροίσεων.
Οπως επίσης αποδυναμώθηκε και η ούτως ή άλλως ολιγομελής ομάδα άοπλων αστυνομικών «ΟΔΟΣ», που δημιουργήθηκε για την αστυνόμευση των χαμηλής επικινδυνότητας διαδηλώσεων. Τα παραπάνω τελούν σε γνώση της ηγεσίας του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, με τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη να σχεδιάζει αλλαγές και παρεμβάσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Το αμέσως επόμενο διάστημα ο αριθμός των άοπλων αστυνομικών της ομάδας «ΟΔΟΣ» αναμένεται να διπλασιαστεί και να φτάσει τους 80.
Οπως πληροφορείται η «Κ», το αμέσως επόμενο διάστημα ο αριθμός των αστυνομικών της ομάδας «ΟΔΟΣ» αναμένεται να διπλασιαστεί και να φτάσει τους 80. Στόχος μάλιστα είναι να δημιουργηθεί αντίστοιχη δύναμη και στη Θεσσαλονίκη, καθώς η σημερινή ηγεσία της Λεωφόρου Κατεχάκη έχει αξιολογήσει θετικά τις «επιδόσεις» της ομάδας. Κάτι αντίστοιχο πρόκειται να γίνει και με τους αστυνομικούς διαμεσολαβητές.
Τους ένστολους εκπροσώπους της ΕΛ.ΑΣ., που σύμφωνα με τον νόμο για τις διαδηλώσεις που ψηφίστηκε το 2020 έχουν την ευθύνη της διαπραγμάτευσης και συνεννόησης με τους εκπροσώπους των διαδηλωτών – όταν βέβαια αυτό είναι εφικτό. Μόλις 15 ένστολοι στην Αττική έχουν λάβει σχετική εκπαίδευση και πλέον το υπουργείο προσανατολίζεται να τους αυξήσει σε 40 και να δημιουργήσει αντίστοιχη ομάδα στη συμπρωτεύουσα.
Το νομοσχέδιο καταρτίστηκε την άνοιξη του 2020, την περίοδο που στο τιμόνι της ΕΛ.ΑΣ. ήταν και πάλι ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης και ψηφίστηκε στη Βουλή το καλοκαίρι του ίδιου έτους. Ανάμεσα σε όσα όριζε ήταν ότι οι διαδηλώσεις θα πρέπει να κοινοποιούνται στην αστυνομία. Χώριζε τις συναθροίσεις σε μικρές (μικρότερες των 200 διαδηλωτών), μεσαίες (από 200 έως 1.000 διαδηλωτές) και μεγάλες (άνω των 1.000 διαδηλωτών). Εδινε τη δυνατότητα στην αστυνομία να λαμβάνει «περιοριστικά μέτρα», να περιορίζει π.χ. την κίνηση των διαδηλωτών σε μια λωρίδα του δρόμου, ούτως ώστε να μη διακόπτεται η κυκλοφορία στο κέντρο της Αθήνας. Στην πράξη ο νόμος άρχισε να εφαρμόζεται το 2021.
Εκείνη τη χρονιά έγιναν στην Αττική 1.494 διαδηλώσεις, εκ των οποίων κοινοποιήθηκαν στην αστυνομία οι 71, ενώ έγινε διακοπή κυκλοφορίας σε 169. Τα επόμενα χρόνια και ενώ θα περίμενε κανείς ότι η εφαρμογή του νόμου θα βελτιωνόταν, αυτό δεν συνέβη. Το 2022, από τις 1.431 πορείες στην Αττική η ΕΛ.ΑΣ. ενημερώθηκε εγκαίρως προκειμένου να καταρτίσει αστυνομικό σχέδιο μόλις στις 81. Σε αρκετές περιπτώσεις μάλιστα (συνολικά 59), παρότι οι συναθροίσεις αξιολογήθηκαν ως «μικρές», η Τροχαία προχώρησε σε πλήρη διακοπή της κυκλοφορίας στο κέντρο της πρωτεύουσας, κόντρα στο πνεύμα του νόμου.
Παρόμοια ήταν η εικόνα και το 2023, με τους δρόμους του κέντρου να κλείνουν 50 φορές για διαδηλώσεις κάτω των 50 διαδηλωτών. Τα στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. πάντως που ρωτήθηκαν σχετικά, βλέπουν το ποτήρι «μισογεμάτο». Λένε δηλαδή ότι στην πλειονότητα των μικρών και μεσαίων διαδηλώσεων λαμβάνονται μέτρα για να μην αναστατώνεται πλήρως η ζωή και η εμπορική δραστηριότητα στην πρωτεύουσα, καθώς και ότι ορισμένες κατηγορίες διαδηλωτών –κυρίως οι επικεφαλής συνδικάτων– κοινοποιούν εγκαίρως τα σχέδιά τους στην ΕΛ.ΑΣ. Ως πρόσφατο θετικό παράδειγμα αναφέρουν τη διαχείριση των κινητοποιήσεων των αγροτών στην πλατεία Συντάγματος.
Αξιωματούχοι του υπουργείου αναγνωρίζουν το πρόβλημα, ωστόσο διευκρινίζουν ότι ορισμένες κινητοποιήσεις είναι αυθόρμητες και άρα είναι αναμενόμενο να μη γνωστοποιούνται στην ΕΛ.ΑΣ. (όπως π.χ. η προχθεσινή στα Σεπόλια για την υπόθεση μαστροπείας). Λένε ακόμη ότι σε κάποιες περιπτώσεις, όπως π.χ. πορείες αναρχικών, η αστυνομία επιλέγει συνειδητά να μην προσπαθήσει να περιορίσει τους διαδηλωτές, καθώς αυτό θα πυροδοτούσε επεισόδια και θα διατάρασσε αντί να προστάτευε την ομαλότητα στο κέντρο της πρωτεύουσας. Αλλα υψηλόβαθμα στελέχη της Κατεχάκη σημειώνουν, πάντως, ότι πολλές φορές αυτό χρησιμοποιείται από τους ίδιους τους ενστόλους ως πρόφαση, καθώς η πιο πιστή εφαρμογή του νόμου απαιτεί μεγαλύτερη προσπάθεια απ’ όλους, φυσικά και από την ΕΛ.ΑΣ.