Η σεξουαλική κακοποίησή της ξεκίνησε στα 5 χρόνια της από τον θείο της, σύζυγο της αδελφής της μητέρας της, έναν άνθρωπο «πέραν πάσης υποψίας». Το μαρτύριό της συνεχίστηκε μέχρι που τελείωσε το δημοτικό. Μόνο τότε βρήκε το θάρρος να του αντισταθεί. Οι απανωτοί βιασμοί της δεν σταμάτησαν όμως να τη στοιχειώνουν. Τη συγκλονιστική ιστορία της η 56χρονη σήμερα Παναγιώτα, γιατρός, είχε αφηγηθεί στην «Κ» τον Νοέμβριο του 2022. Οι εξελίξεις στη δίκη για την υπόθεση του Κολωνού έφεραν και πάλι στην επιφάνεια τις δικές της επώδυνες μνήμες. Η πληγή άνοιξε ξανά. Η είδηση ότι η εισαγγελέας της έδρας πρότεινε την ενοχή του 56χρονου Ηλία Μίχου μόνο για τις τέσσερις από τις επτά κατηγορίες που αντιμετωπίζει και την απαλλαγή του για τον βιασμό και τη μαστροπεία τής προκάλεσε έκπληξη και θυμό. «Ως σεξουαλικά κακοποιημένο παιδί εξέλαβα την πρότασή της σαν προτροπή σε κακουργηματική πράξη· ακούγεται σκληρό, το ξέρω, αλλά έτσι ένιωσα. Δεν πίστευα στα αυτιά μου. Και μη μιλάτε για παιδεραστή, σας παρακαλώ. Σε περιπτώσεις όπως αυτή κανείς δεν κάνει έρωτα. Ο σεξουαλικός κακοποιητής δεν λειτουργεί ως άνδρας και το παιδί-θύμα είναι σαν ένα άψυχο αντικείμενο, μια ξεχαρβαλωμένη κούκλα στα χέρια του βασανιστή του. Οσοι έχουμε βιώσει μια τέτοια “δολοφονία χωρίς πτώμα” ματώνουμε κάθε μέρα. Πολλές φορές περνάμε σαν ζόμπι από την ίδια μας τη ζωή, δεν τη ζούμε όπως εσείς οι υπόλοιποι…».
Είναι ποικίλες οι «αναταράξεις» που εξακολουθεί να προκαλεί η εισαγγελική πρόταση στη δίκη για την πολλαπλή σεξουαλική κακοποίηση της 12χρονης στον Κολωνό. Με βαθιά ανησυχία παρακολουθεί τις εξελίξεις, ειδικά ως προς τα ζητήματα ερμηνείας και εφαρμογής της νομοθεσίας σχετικά με την προστασία ανήλικων παιδιών από σεξουαλική εκμετάλλευση και βιασμό, η Παιδοψυχιατρική Εταιρεία Ελλάδος – Ενωση Ψυχιάτρων Παιδιών και Εφήβων, που σε χθεσινή ανακοίνωσή της ανέφερε ότι «θεωρούμε ως ηθικά απορριπτέα όσο και επιστημονικά αβάσιμη οποιαδήποτε πρόταση που βασίζεται στο ότι ένα παιδί 12 ετών θα μπορούσε να συναινέσει σε σεξουαλική πράξη με ενήλικο. Ελπίζουμε ότι οι θεσμικά υπεύθυνοι θα προστατεύσουν τα κατεξοχήν θύματα της υπόθεσης του Κολωνού, δηλαδή τα παιδιά, και ότι μέχρι τώρα λάθη και αστοχίες θα διορθωθούν πάραυτα. Η προστασία των παιδιών είναι κατάκτηση της κοινωνίας μας και πρέπει να είναι πρώτιστο μέλημα όλων μας».
«Ενοχοποίηση»
«Η εισαγγελική πρόταση σηματοδοτεί μια γενικότερη θεώρηση σχετικά με τη σεξουαλική θυματοποίηση των παιδιών. Νομίζαμε ότι είχαμε εγκαταλείψει οριστικά στη χώρα μας απαρχαιωμένες αντιλήψεις που επέρριπταν ευθύνες στα ίδια τα παιδιά και δικαιολογούσαν πράξεις ενήλικων δραστών αποδίδοντάς τες σε “έρωτα” ή σε “καλό σκοπό”. Εν έτει 2024, όμως, ένα ελληνικό δικαστήριο συζητάει περί “έρωτα” ενός μεσήλικα για μια 12χρονη και θέτει εν αμφιβόλω το αν υπήρξε βιασμός στη βάση μιας υποτιθέμενης “συναίνεσης”. Το γεγονός ότι με αυτόν τον τρόπο ενδέχεται να αφήσει εντέλει ατιμώρητο τον βασικό κατηγορούμενο σε μια υπόθεση σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκου έρχεται σε κατάφωρη αντίθεση με το περί δικαίου αίσθημα του πανελληνίου. Κι αυτό δεν αφορά μόνο, ούτε καν κυρίως, την εν λόγω δίκη. Αφορά τη φυσική και πολιτική ηγεσία της Δικαιοσύνης, την κυβέρνηση και τα κόμματα, το σύνολο των κοινωνικών θεσμών της χώρας, που οφείλουν να κάνουν ό,τι μπορούν για να μην επιτρέψουν μια τέτοια παλινδρόμηση της Ελλάδας σε ένα καθεστώς ατιμωρησίας των δραστών και ενοχοποίησης των παιδιών-θυμάτων, ένα καθεστώς από το οποίο νομίζαμε ότι είχαμε ξεφύγει οριστικά», λέει στην «Κ» ο ψυχίατρος Γιώργος Νικολαΐδης, επικεφαλής της Διεύθυνσης Ψυχικής Υγείας και Πρόνοιας του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού. «Οι ενήλικοι είναι εκείνοι που, λόγω της αβυσσαλέας διαφοράς επιπέδου ψυχοσεξουαλικής ωρίμανσης –ακόμη και όταν δεν υπάρχει σωματικός καταναγκασμός–, επιβάλλουν τη βούλησή τους στα παιδιά σε τέτοιες περιστάσεις παγιδεύοντάς τα, μανιπουλάροντάς τα, εκβιάζοντάς τα ψυχολογικά», συνεχίζει ο κ. Νικολαΐδης.
Η προστασία των παιδιών, ως κατεξοχήν αδυνάμων, από ισχυρούς ενηλίκους παραμένει θεσμικά και πρακτικά πλημμελής στη χώρα μας, συμφωνεί ο Αργύρης Στριγγάρης, καθηγητής Ψυχιατρικής Παιδιών και Εφήβων στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στο University College London. «Σε αυτή την υπόθεση διαπιστώσαμε πώς η εξουσία (συμπεριλαμβανομένων και κάποιων ΜΜΕ) δυσκολεύεται να προστατεύσει την ήδη παθούσα από διαρροές και διαπομπεύσεις που θυματοποιούν ξανά το παιδί-θύμα», επισημαίνει ο κ. Στριγγάρης. «Νευροβιολογικά και γνωσιακά ένα παιδί στην ηλικία των 11 ή 12 ετών προφανώς δεν έχει την ικανότητα να συναινέσει σε σεξουαλική πράξη. Αυτό αποτυπώνεται ρητά στο Δίκαιο άλλων χωρών. Γι’ αυτό κάθε συνουσία με παιδί τέτοιας ηλικίας πρέπει να λογίζεται ως βιασμός, διότι δεν μπορεί να υπάρχει συναίνεση. Οσοι φέρουν εξουσία, και κυρίως το κράτος, χρειάζεται να ακούσουν τους ειδικούς αλλά και τα θύματα. Λύσεις υπάρχουν, όμως συχνά δεν εφαρμόζονται. Αντιθέτως συχνά διαπιστώνουμε θεσμική εθελοτυφλία και αργοπορία, με καταστροφικά αποτελέσματα για τα θύματα αλλά και γενικότερα για την κοινωνία μας».