Δεν ήταν η πρώτη φορά, λένε οι κάτοικοι της Κέρκυρας, που άκουσαν για συμμετοχή ανηλίκων σε βίαιες επιθέσεις, ωστόσο ποτέ μέχρι σήμερα δεν γνώριζαν να έχει χρησιμοποιηθεί κάποιου είδους όπλο. Ενας σουγιάς που «τράβηξε» μέρα μεσημέρι, κοινή θέα, ένας 17χρονος μαθητής σε πλατεία του νησιού, τραυμάτισε δύο εφήβους, αλλά κι έναν ενήλικο περαστικό που μπήκε στη μέση για να σταματήσει τον καβγά. Ολοι μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο, ενώ ο δράστης, που και ο ίδιος τραυματίστηκε από τη συμπλοκή, αφέθηκε ελεύθερος μετά την απολογία του –λίγες μέρες αργότερα–στον ανακριτή.
Το ακραίο περιστατικό βίας ήρθε να υπενθυμίσει πως η βία των ανηλίκων δεν «αλωνίζει» μόνο στα μεγάλα αστικά κέντρα, αλλά ότι έχει «απλώσει» τις ρίζες της και στις μικρότερες κοινωνίες της ελληνικής περιφέρειας.
«Η αφορμή για την έναρξη της συμπλοκής παραμένει θολή. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες του @kerkyrasimera από αστυνομικές πηγές, αλλά και από τα βίντεο που διαθέτουμε, διαπιστώνουμε ότι επρόκειτο για ένα προκαθορισμένο ραντεβού ξεκαθαρίσματος διαφορών μεταξύ των εφήβων», τονίζει στην «Κ» η εκδότρια της εφημερίδας «Η Κέρκυρα Σήμερα» και επί 19 χρόνια δημοσιογράφος στο νησί, Χριστίνα Χονδρογιάννη.
Από την αρχή του χρόνου, τα ραντεβού για ξύλο ανάμεσα σε εφήβους δίνουν και παίρνουν.
Το θέμα της βίας μεταξύ των ανηλίκων απασχολεί συχνά τον τελευταίο χρόνο τον Τύπο του νησιού. Δεν είναι λίγες οι φορές που η εφημερίδα, λέει η κ. Χονδρογιάννη, έχει γίνει αποδέκτρια καταγγελιών για εξάρσεις βίας και χειροδικίες μέσα κι έξω από τα σχολεία, ενώ πολλές από αυτές –κυρίως εντός των σχολικών κτιρίων– δεν φτάνουν καν στο φως της δημοσιότητας.
«Από την αρχή του χρόνου, τα ραντεβού για ξύλο ανάμεσα σε εφήβους δίνουν και παίρνουν, είτε στην πλατεία Σαρόκου της τελευταίας αιματηρής συμπλοκής είτε στην Ανουντσιάτα, πιο κεντρικά της πόλης, είτε ακόμη και στην πάνω πλατεία», διευκρινίζει η δημοσιογράφος και αναφέρει ένα τέτοιο περιστατικό. «Τον περασμένο Φεβρουάριο, μαθητές έδωσαν ραντεβού για ξύλο, ένα Σάββατο βράδυ, στην Ανουντσιάτα. Ευτυχώς, ισχυρές δυνάμεις της Αστυνομίας επενέβησαν εγκαίρως και απέτρεψαν τα χειρότερα. Πάντως, όπως μας λένε διασώστες του ΕΚΑΒ Κέρκυρας, δεν είναι λίγες οι φορές, ειδικά φέτος, που έχουν επέμβει σε τέτοιου είδους περιστατικά, είτε για να δώσουν τις πρώτες βοήθειες σε κάποιον ανήλικο είτε ακόμη για να τον μεταφέρουν στο νοσοκομείο».
Ενδεικτικό της εξάπλωσης της βίας των ανηλίκων στη χώρα μας είναι ότι ακόμη και οι σχολικές εκδρομές, που κάποτε συνιστούσαν μία ευχάριστη διέξοδο για τους μαθητές κι έναν τρόπο ενδυνάμωσης των φιλικών σχέσεων, σήμερα για κάποιους αποτελούν ευκαιρία για πρόκληση σωματικής βίας εις βάρος συνομηλίκων τους.
Παιδιά 15 και 16 ετών ζητούν να αγοράσουν μαχαίρια – τουλάχιστον έξι περιπτώσεις αναφέρθηκαν μέσα σε δύο εβδομάδες στο ίδιο κατάστημα.
«Ως τουριστικό νησί και παραδοσιακό στην προσέλκυση πενθήμερων εκδρομών κυρίως από περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, της Κρήτης και της Ρόδου, διαπιστώνουμε ότι μαθητές γυμνασίου και λυκείου που έρχονται για αυτόν τον σκοπό στην Κέρκυρα, ψάχνουν σε καταστήματα στο κέντρο της πόλης να αγοράσουν μαχαίρια, σουγιάδες και άλλα παρεμφερή αντικείμενα», λέει στην «Κ» η Χριστίνα Χονδρογιάννη και αναφέρεται στη μαρτυρία Κερκυραίου καταστηματάρχη που διαθέτει αυτά τα είδη. «Μιλώντας στην ιστοσελίδα μας, επικαλέστηκε τουλάχιστον έξι τέτοιες περιπτώσεις σε διάστημα δύο εβδομάδων, σαστισμένος από τη θέληση 15χρονων και 16χρονων παιδιών να ζητούν να αγοράσουν μαχαίρια. Ο ίδιος, όπως μας είπε, ζήτησε τις ταυτότητές τους και, όταν του είπαν ότι είναι ανήλικοι, δεν τους προμήθευσε, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν αναζήτησαν αλλού ή ότι κάποιος άλλος έμπορος δεν τους πούλησε».
Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος συμβάντος
Το άγριο περιστατικό στην πλατεία Σαρόκο ανάμεσα στους τρεις μαθητές ήταν για πολλούς εκπαιδευτικούς του νησιού το «κερασάκι στην τούρτα». Ή, αλλιώς, «το χρονικό ενός προαναγγελθέντος συμβάντος», όπως χαρακτηριστικά λέει στην «Κ» η Μαρίνα Ράπτη, εκπαιδευτικός επί 30 χρόνια στην Κέρκυρα, φιλόλογος στο Μουσικό Σχολείο και μέλος της τοπικής ΕΛΜΕ.
«Το περιστατικό ήταν μεν σοκαριστικό, αλλά δεν μας προκαλεί εντύπωση, με την έννοια ότι τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίζουμε την εφηβική βία όλο και πιο έντονα μέσα στα σχολεία. Αυτό έχει να κάνει κυρίως με το ότι αυτή δεν είναι αποκομμένη από όλα όσα συμβαίνουν στην κοινωνία», τονίζει η κ. Ράπτη και εξηγεί:
«Σε μια κοινωνία, και ειδικά σε ένα νησί που είναι τουριστικό και οι γονείς υπερ-εργάζονται, είναι προφανές ότι η εξάμηνη απουσία τους επηρεάζει τα παιδιά, τα οποία λειτουργούν εκτός πλαισίου καθώς –εκ των πραγμάτων– δεν μπορεί να οριστεί κάποιο πλαίσιο».
Η ίδια θέτει στη συζήτηση περί βίας ανηλίκων και τα προβλήματα τα οποία προκαλεί η γιγάντωση του αριθμού των μαθητών στα 39 σχολεία που ανήκουν στον νομό Κέρκυρας, δημιουργώντας, όπως λέει, ένα «απρόσωπο σχολικό περιβάλλον».
Πολυπληθή σχολεία, έλλειψη ψυχολόγων και αφαίρεση μαθημάτων όπως η κοινωνιολογία συμβάλλουν στα περιστατικά βίας.
«Δεν μπορείς να έχεις επτά τμήματα σε μία τάξη. Ενα σχολείο δεν μπορεί να αποτελέσει κοινότητα όταν έχει 450 μαθητές. Και αυτό είναι ένα από τα πρώτα πράγματα που μαθαίνουμε στα παιδαγωγικά και στη διδακτική: στα μικρά σχολεία της γειτονιάς υπάρχουν στενές σχέσεις και με τους γονείς και με τους εκπαιδευτικούς, και ξέρουμε τι γίνεται. Στα πολύ μεγάλα σχολεία, αντιλαμβάνεστε ότι όλο αυτό το πράγμα χάνεται».
Η καθηγήτρια αναφέρεται και στον αρνητικό ρόλο που έχει παίξει τα τελευταία χρόνια η αφαίρεση μαθημάτων όπως η κοινωνιολογία, η οποία ερμηνεύει την κοινωνία, ή η μουσική και τα καλλιτεχνικά από το λύκειο, ενώ δεν παραλείπει να θίξει και το θέμα της έλλειψης ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών από τα σχολεία, ειδικά μετά την περίοδο της πανδημίας. Οπως λέει, το κράτος θα έπρεπε να επενδύσει σε σταθερό προσωπικό αυτών των ειδικοτήτων, ώστε να υπάρξουν πραγματικά αποτελέσματα μέσα στις σχολικές κοινότητες.
«Φανταστείτε ότι υπάρχει ένας ψυχολόγος ή ένας κοινωνικός λειτουργός ο οποίος έρχεται μία φορά την εβδομάδα και όχι σε όλα τα σχολεία. Συνήθως είναι αναπληρωτής, που σημαίνει ότι δεν υπάρχει καν το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθούν αυτοί οι άνθρωποι, έτσι ώστε να πει κάποιος σε βάθος χρόνου “θα ασχοληθώ με 10, 15, 20 παιδιά που αντιμετωπίζουν ένα πρόβλημα, ώστε να το επιλύσουμε”», λέει η κ. Ράπτη.
Χαρτογράφηση των «κόκκινων» περιοχών από την ΕΛ.ΑΣ.
Την ίδια ώρα, η Ελληνική Αστυνομία με ανακοίνωση που εξέδωσε την περασμένη Κυριακή αναφέρεται στην υλοποίηση ενός νέου σχεδίου πρόληψης και αντιμετώπισης της βίας και της παραβατικότητας των ανηλίκων με σκοπό την προστασία τους.
Εκπαιδευμένοι αστυνομικοί συμμετέχουν, από τα τέλη Ιανουαρίου, σε δράσεις ήπιας αστυνόμευσης τις βραδινές ώρες της Παρασκευής, του Σαββάτου και της Κυριακής σε σημεία όπου συγκεντρώνονται νέοι και στα οποία έχουν καταγραφεί περιστατικά παραβατικότητας. Στο πλαίσιο αυτών των δράσεων, σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση, στις οποίες συμμετέχουν περισσότεροι από 13.500 αστυνομικοί σε όλη τη χώρα, έχουν πραγματοποιηθεί από τα τέλη Ιανουαρίου συνολικά 40.638 έλεγχοι ανηλίκων, 1.418 προσαγωγές και συλλήψεις 500 ανηλίκων (μεταξύ άλλων και για παραβάσεις για ναρκωτικά, κλοπές, κατοχή όπλων, σωματικές βλάβες).
Κάνοντας την αποτίμηση της συγκεκριμένης δράσης, η ΕΛ.ΑΣ. έχει προβεί στη χαρτογράφηση των περιοχών της χώρας στις οποίες εκδηλώνεται συνεχής και αυξανόμενη παραβατικότητα, προκειμένου να υλοποιήσει συγκεκριμένες παρεμβάσεις.
Ολιστικό Εθνικό Σχέδιο
Καθώς τα αυξημένα κρούσματα βίας στα σχολεία αποτελούν ένα μέρος του φαινομένου της βίας των ανηλίκων που διογκώνεται, εντός της ημέρας αναμένονται ανακοινώσεις μέτρων από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, τα οποία θα περιλαμβάνουν καμπάνια ενημέρωσης, πλατφόρμα καταγγελιών και αυστηρό ποινολόγιο για τους παραβάτες μαθητές (αποβολή, αλλαγή σχολείου).
Τον Σεπτέμβριο αναμένεται ένα ολιστικό Εθνικό Σχέδιο για τη βία των ανηλίκων από την αρμόδια επιτροπή που συγκροτήθηκε με επικεφαλής την καθηγήτρια Βάσω Αρτινοπούλου.