Την υποστήριξη της οικογένειας αισθάνεται ότι έχει η μεγάλη πλειονότητα των εφήβων στη χώρα μας, που δηλώνουν ότι είναι εύκολο να μιλήσουν με τη μητέρα τους και τον πατέρα τους για θέματα που τους απασχολούν. Ωστόσο διαχρονικά, το υποστηρικτικό πλαίσιο της οικογένειας όπως το αισθάνονται οι ίδιοι οι έφηβοι φαίνεται να φθίνει, ενώ την τελευταία δεκαετία φαίνεται να υποχωρεί και το ποσοστό των εφήβων που υπόκεινται σε επαρκή γονεϊκή επίβλεψη. Ανησυχία δε προκαλεί το γεγονός ότι ένας στους πέντε εφήβους αναφέρει ότι οι γονείς του δεν γνωρίζουν καθόλου τι κάνει στο Διαδίκτυο, και σε ποσοστό 6,7% ότι δεν γνωρίζουν πού ξοδεύουν τα χρήματά τους ή τι κάνουν στον ελεύθερο χρόνο τους.
Tο υποστηρικτικό πλαίσιο της οικογένειας φθίνει τα τελευταία χρόνια. Η τάση καταγράφεται σύμφωνα με όσα δηλώνουν οι ίδιοι οι έφηβοι σε πρόσφατη πανελλαδική έρευνα.
Η σχέση των εφήβων με το οικογενειακό τους περιβάλλον διερευνήθηκε στο πλαίσιο της πιο πρόσφατης πανελλήνιας Ερευνας του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας, Νευροεπιστημών και Ιατρικής Ακρίβειας «Κώστας Στεφανής» – ΕΠΙΨΥ, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιοποιήθηκαν χθες με αφορμή τη 15η Μαΐου 2024 – Παγκόσμια Ημέρα Οικογένειας. Η έρευνα, που είναι το εθνικό σκέλος του διεθνούς ερευνητικού προγράμματος Health Behaviour in School-aged Children (HBSC), το οποίο τελεί υπό την αιγίδα του ΠΟΥ, διεξήχθη το 2022 σε πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα 6.250 μαθητών της ΣΤ΄ Δημοτικού, της Β΄ Γυμνασίου και της Α΄ Λυκείου. Σύμφωνα με αυτήν, περισσότεροι από οκτώ στους δέκα εφήβους (83,7%) στη χώρα μας αναφέρουν ότι τους είναι εύκολο να μιλήσουν με τη μητέρα τους για θέματα που τους απασχολούν και σχεδόν επτά τους δέκα (67,8%) έχουν την ίδια ευκολία να μιλήσουν με τον πατέρα τους. Oμως σε ποσοστό 14% οι έφηβοι δηλώνουν ότι δεν είναι εύκολο να μιλήσουν με κανέναν γονιό.
Το 2022, σχεδόν τρεις στους τέσσερις εφήβους (73,1%), δήλωναν ότι έχουν την υποστήριξη από την οικογένειά τους. Τα αγόρια ανέφεραν σε σημαντικά υψηλότερο ποσοστό ότι λαμβάνουν υποστήριξη από την οικογένεια σε σχέση με τα κορίτσια (78,3% έναντι 68,5%), ενώ μεγαλύτερη υποστήριξη λαμβάνουν οι νεότεροι έφηβοι (11χρονοι) σε σχέση με τους μεγαλύτερους (84,6% έναντι 69,8% οι 13χρονοι και 66,1% οι 15χρονοι), καθώς και τα παιδιά από οικογένειες μέσου και υψηλότερου οικονομικού επιπέδου (75,3% και 74,2%), συγκριτικά με τους συνομηλίκους τους από οικογένειες χαμηλότερου επιπέδου (68,1%).
Γονεϊκή επίβλεψη
Το 2022, υπολογίστηκε ότι σχεδόν δύο στους τρεις εφήβους υπόκεινται σε επαρκή γονεϊκή επίβλεψη. Ειδικότερα, σε ποσοστό 85,8% οι έφηβοι απαντούν ότι οι γονείς τους έχουν επαρκή γνώση για το πού βρίσκονται μετά το σχολείο, σε ποσοστό 77,3% ότι γνωρίζουν ποιοι είναι οι φίλοι τους, σε ποσοστό 73,9% ότι ξέρουν πού πηγαίνουν όταν βγαίνουν τα βράδια και σε ποσοστό 68,2% για το πώς ξοδεύουν τα χρήματά τους. Σε χαμηλότερο ποσοστό (44,8%) απαντούν ότι οι γονείς τους έχουν επαρκή γνώση για το τι κάνουν όταν είναι στο Διαδίκτυο, με το 20,4% μάλιστα να λέει ότι οι γονείς δεν γνωρίζουν καθόλου για το τι κάνει στο Διαδίκτυο.
Οι ερευνητές συνέκριναν τα αποτελέσματα της έρευνας του 2022 με τις δύο προηγούμενες αντίστοιχες έρευνες. Προέκυψε ότι διαχρονικά μειώνεται το ποσοστό των εφήβων που νιώθουν ότι λαμβάνουν υποστήριξη από την οικογένειά τους, από 80,2% το 2014 και 78,15% το 2018 σε 73,1% το 2022, με τη μείωση να αφορά και τα δύο φύλα. Αντίστοιχα έχει υποχωρήσει σημαντικά το ποσοστό των εφήβων που έχουν επαρκή γονεϊκή υποστήριξη (από 80,6% το 2014 σε 63,7% το 2022).
Οπως σχολίασε η ομότιμη καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ και επιστημονικά υπεύθυνη της έρευνας στην Ελλάδα, Αννα Κοκκέβη, «μολονότι οι σύγχρονοι έφηβοι εκτίθενται σε ολοένα και περισσότερα πλαίσια επιρροής στη διαμόρφωση της προσωπικότητας και της συμπεριφοράς, η οικογένεια συνεχίζει να αποτελεί τον πυρήνα για την υγιή τους ανάπτυξη και κοινωνικοποίηση».
