Να καλύψει το «χαμένο έδαφος» σε ό,τι αφορά τη λειτουργία των μονάδων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας θα επιχειρήσει το επόμενο διάστημα το υπουργείο Υγείας. Ο Σεπτέμβριος κρίνεται κομβικός για την επιτάχυνση των διαδικασιών με στόχο το ηλικίας μόλις πεντέμισι μηνών ΠΕΔΥ (Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας) να γίνει «πιο ελκυστικό» για τους πολίτες. Bασικό αγκάθι παραμένουν οι ελλείψεις γιατρών σε βασικές ειδικότητες όπως της παθολογίας και της γενικής ιατρικής.
Τις επόμενες ημέρες αναμένεται να βγει στον «αέρα» η προκήρυξη για την πρόσληψη 900 επικουρικών γιατρών, με στόχο έως τα τέλη Οκτωβρίου να έχουν καλυφθεί κενά στις μονάδες, ενώ το υπουργείο Υγείας έχει δώσει εντολή στους διοικητές των υγειονομικών περιφερειών το αργότερο έως το τέλος Σεπτεμβρίου να έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση των περίπου 2.300 γιατρών των πρώην μονάδων ΕΟΠΥΥ για να ακολουθήσει η κατάταξή τους σε κλάδο ΕΣΥ. Επιπλέον, το υπουργείο προγραμματίζει να προχωρήσει εντός του φθινοπώρου σε πιλοτική 24ωρη λειτουργία επιλεγμένων μονάδων του ΠΕΔΥ σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Ηδη για την Αθήνα «υποψήφιες» μονάδες για 24ωρη λειτουργία σε πιλοτική φάση είναι της Αλεξάνδρας και της Καλλιθέας.
Οι ελλείψεις γιατρών που καταγράφονται σε πολλές πρώην μονάδες του ΕΟΠΥΥ, ωστόσο, έχουν βάλει «τρικλοποδιά» στη λειτουργία του ΠΕΔΥ. Οπως ανέφερε χαρακτηριστικά στην «Κ» γιατρός μονάδας ΠΕΔΥ, «όταν κάποιος που ζει σε μία απομακρυσμένη περιοχή πρέπει να διανύσει μεγάλη απόσταση για να πάει σε μία μονάδα όπου η μία από τις δύο ειδικότητες που χρειάζεται δεν υπάρχει, θα προτιμήσει να δώσει δέκα ευρώ επίσκεψη σε ιδιώτη γιατρό». Είναι ενδεικτικό ότι η μονάδα του Ηρακλείου Κρήτης που εξυπηρετεί περιοχή με 200.000 πληθυσμό δεν διαθέτει γυναικολόγο, δερματολόγο, γενικό χειρουργό και νευρολόγο, ενώ η μονάδα Εδεσσας από τους περίπου 40 γιατρούς που είχε πριν από τη μετάβασή της στο ΠΕΔΥ έμεινε με λιγότερους από δέκα. Στη μεγάλη μονάδα της Νέας Ιωνίας, το καλοκαίρι κατά την απογευματινή βάρδια εξυπηρετούσαν τους πολίτες μόλις 3-4 γιατροί. Στην ίδια μονάδα με τη μετάβαση από τον ΕΟΠΥΥ στο ΠΕΔΥ έμεινε μόλις ένας από τους 4 καρδιολόγους. Επιπλέον, από τους 2.300 γιατρούς των μονάδων, περίπου 1.000 συνεχίζουν να διατηρούν το ιδιωτικό τους ιατρείο με ασφαλιστικά μέτρα και δεν αποκλείεται σε περίπτωση που δεν τους ικανοποιήσει η βαθμίδα που θα λάβουν κατά την αξιολόγηση, να αποχωρήσουν.
Παρά τα προβλήματα αυτά και την αρνητική εικόνα που δημιουργήθηκε στους πολίτες για το ΠΕΔΥ, η κίνηση στις μονάδες χαρακτηρίζεται από στελέχη του υπουργείου ικανοποιητική για «αρχή». Τον περασμένο Ιούνιο τα προγραμματισμένα μέσω των πενταψήφιων τηλεφωνικών αριθμών ραντεβού σε όλες τις πρώην μονάδες του ΕΟΠΥΥ ανέρχονταν σε 458.018, λίγο αυξημένα σε σχέση με τον Μάιο (454.427). Τη μεγαλύτερη ζήτηση τον Ιούνιο 2014 είχαν οι παθολόγοι με 61.205 προγραμματισμένα ραντεβού και ακολούθησαν οι ορθοπεδικοί (55.781 ραντεβού), οι καρδιολόγοι (46.213), οι παιδίατροι, οι οδοντίατροι και οι οφθαλμίατροι. Οι πέντε μονάδες με τη μεγαλύτερη κίνηση ήταν της Αλεξάνδρας (19.205 προγραμματισμένα ραντεβού τον περασμένο Ιούνιο), του Πειραιά, του Περιστερίου, της Καλλιθέας και των Αγίων Αναργύρων.
Τους δύο καυτούς μήνες του καλοκαιριού η κίνηση έπεσε (τον Ιούλιο προγραμματίστηκαν 291.084 ραντεβού) ωστόσο ο Σεπτέμβριος «ανεβάζει ξανά ρυθμούς». Στις μονάδες της 1ης Υγειονομικής Περιφέρειας Αττικής την πρώτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου πραγματοποιούνταν κάθε μέρα περίπου 10.000 επισκέψεις πολιτών (προγραμματισμένες και εκτός ραντεβού), έναντι 7.000 επισκέψεων που ήταν ο μέσος όρος την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου.
Ενα σοβαρό πρόβλημα που «κληρονόμησε» το ΠΕΔΥ είναι η υπολειτουργία των εργαστηρίων των μονάδων κυρίως λόγω της μη τροφοδοσίας τους με αντιδραστήρια. Οι μονάδες για να μπορούν στοιχειωδώς να λειτουργούν εργαστήριά τους κάνουν μικροπρομήθειες, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις οι μονάδες συνεργάζονται με τα εργαστήρια δημόσιων νοσοκομείων για να καλύπτουν τις ανάγκες των πολιτών. Ενδεικτικό της υπολειτουργίας των εργαστηρίων του ΠΕΔΥ είναι ότι σε μεγάλη μονάδα της Νότιας Ελλάδας γίνονται σήμερα κατά μέσο όρο περίπου 70 αιμοληψίες την ημέρα, ενώ όσο αυτή λειτουργούσε υπό το ΙΚΑ πραγματοποιούνταν 350-400.
Εργαστηριακές εξετάσεις
Την Τρίτη 2 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκαν συνολικά στις 26 μονάδες ΠΕΔΥ της 1ης Υγειονομικής Περιφέρειας Αττικής μόλις 422 ακτινολογικές εξετάσεις και 531 εξετάσεις αίματος, όταν επισκέφθηκαν συνολικά τις μονάδες 10.538 πολίτες.
Το πρόβλημα ξεκινά πριν από τη λειτουργία του ΠΕΔΥ και οφείλεται στην επί πολλά έτη καθυστέρηση στην ολοκλήρωση ενός παλιού διαγωνισμού του ΙΚΑ για την τροφοδοσία των εργαστηρίων των μονάδων που ήταν και παραμένει απαραίτητη. Εως το τέλος του έτους το ΙΚΑ παραμένει τυπικά υπεύθυνο για τις προμήθειες των μονάδων (αυτό ίσχυε και όταν οι μονάδες ήταν του ΕΟΠΥΥ), και εν συνεχεία -με βάση το ισχύον θεσμικό πλαίσιο- η ευθύνη περνάει στις Υγειονομικές Περιφέρειες. Ενόψει αυτής της εξέλιξης, αναμένεται εντός δεκαημέρου σύσκεψη στο υπουργείο Υγείας προκειμένου να συζητηθεί το θέμα προμηθειών του ΠΕΔΥ.