«Πηγαίναμε στα σχολεία του Παλαιού Φαλήρου, του Αλίμου και του Αγίου Δημητρίου με ψηφιακό εξοπλισμό και παίρναμε τα στοιχεία των παιδιών, κάναμε εξετάσεις για γλυκόζη και ζάχαρο, μετρούσαμε το βάρος και τις διατροφικές συνήθειες και όλα αυτά περνούσαν αυτόματα σ’ έναν ηλεκτρονικό φάκελο», λέει η παιδίατρος εφηβικής υγείας του νοσοκομείου «Παίδων Αγία Σοφία» και υπεύθυνη επιστήμονας ενός πρωτοποριακού προγράμματος τηλεϊατρικής κ. Φλώρα Μπακοπούλου.
Μετά την επανάληψη των εξετάσεων στον ίδιο πληθυσμό κατά την εφαρμογή διετούς προγράμματος που περιελάμβανε εκπαιδευτικές παρεμβάσεις και παρακολούθηση του πληθυσμού από διεπιστημονική ομάδα, οι γιατροί βρήκαν ότι πολλοί έφηβοι με μεταβολικό σύνδρομο παρουσιάζουν προδιαβητικούς δείκτες, κάτι που σωρευτικά οδηγεί σε σοβαρά προβλήματα υγείας στο μέλλον.
«Ξαφνιάστηκα με τα αποτελέσματα. Δεν υπήρχε στη βιβλιογραφία ότι έφηβοι ασθενείς μπορεί να παρουσιάζουν παθολογικούς δείκτες με προδιαβητικές τιμές. Αρχίσαμε να καλούμε τα παιδιά στο νοσοκομείο και πλέον παρουσιάζουν βελτίωση. Ακόμα, αρχίσαμε να μοιράζουμε φρούτα στα σχολεία, κάτι που επίσης επέδρασε θετικά. Οι ασθένειες αυτές στην παιδική ηλικία είναι σε πολλές περιπτώσεις αναστρέψιμες. Αντίθετα, αν δεν υπάρξει πρόληψη, οδηγούν σε σοβαρές βλάβες στη μέση ηλικία», εξηγεί η κ. Μπακοπούλου.
H χρήση τηλεϊατρικής στα σχολεία των τριών δήμων για την αντιμετώπιση του παιδικού διαβήτη έδειξε ότι μπορεί να γίνει σχεδιασμός πολιτικής με σημαντικά μακροπρόθεσμα οφέλη τόσο για τη δημόσια υγεία, όσο και για την οικονομία και την αποτελεσματικότητα του συστήματος υγείας.
Τώρα οι τρεις δήμοι πάνε ένα βήμα παρακάτω με το ευρωπαϊκό πρόγραμμα smartcare, που απευθύνεται σε ηλικιωμένους διαβητικούς, εγγεγραμμένους στα ΚΑΠΗ. «Πρόκειται για παρακολούθηση χρονίως πασχόντων με σκοπό να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής τους», εξηγεί ο κ. Αναστάσιος Ρεντούμης, συντονιστής του έργου. Στην καρδιά του smartcare βρίσκεται πάλι ένα πρόγραμμα τηλεϊατρικής. Τώρα, όμως, δεν συλλέγονται απλώς δεδομένα σ’ ένα ηλεκτρονικό φάκελο, αλλά ένας αλγόριθμος παρακολουθεί την εξέλιξη της υγείας των ασθενών σε πραγματικό χρόνο και βοηθάει τους ίδιους να προσαρμόσουν τη φροντίδα του εαυτού τους και τους γιατρούς να παρέμβουν αν χρειαστεί.
«Εφοδιάζονται με ταμπλέτες και ειδικά ιατρικά όργανα που τους επιτρέπουν να κάνουν μετρήσεις στο σπίτι και ενημερώνουν αυτόματα τον ηλεκτρονικό τους φάκελο. Αν οι τιμές της γλυκόζης είναι αυξημένες, για παράδειγμα, το σύστημα ειδοποιεί τον ασθενή να αλλάξει τη διατροφή του ή να επικοινωνήσει με τον γιατρό», λέει ο ίδιος. Η πολυπαραγοντικότητα των χρόνιων νοσημάτων είναι ο λόγος για τον οποίο η ομάδα υποστήριξης του smartcare είναι διεπιστημονική και περιλαμβάνει, εκτός από διαβητολόγους, γενικούς ιατρούς, διατροφολόγους, ψυχιάτρους, εργοθεραπευτές κ.ά.
Σε διημερίδα του Ελληνικού Οικοσυστήματος Ηλεκτρονικής Υγείας που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τρίτη και Τετάρτη, υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Υγείας του υπουργείου Υγείας, παράγοντες του συστήματος υγείας τόνισαν την ανάγκη οργάνωσης της πρωτοβάθμιας φροντίδας σε επίπεδο δήμων και διασύνδεσης με τους server του υπουργείου Υγείας, ώστε να παραχθούν δεδομένα για τον σχεδιασμό πολιτικών.
Το υπουργείο σχεδιάζει να επεκτείνει τη χρήση συστημάτων ηλεκτρονικής υγείας, στηριζόμενο στη διαλειτουργικότητα των επιμέρους συστημάτων συλλογής πληροφοριών. Για τον λόγο αυτό συγκροτήθηκε εθνικό συμβούλιο διακυβέρνησης ηλεκτρονικής υγείας, καθώς και εθνικό δίκτυο ηλεκτρονικής υγείας που αποτελείται από επιμέρους φορείς (δημόσια διοίκηση, ακαδημαϊκό χώρο, ενώσεις ασθενών, βιομηχανία κ.ά.).
Ωστόσο, η απουσία συστήματος πρωτοβάθμιας φροντίδας και η οικονομική κρίση απονευρώνουν την προσπάθεια. «Μαζί με άλλους 14 δήμους συγκροτήσαμε τα ΚΕΠ υγείας, κέντρα πρωτοβάθμιας φροντίδας στα οποία συνενώνονται επιμέρους υπηρεσίες. Αυτό δεν γίνεται μόνο εξαιτίας της κρίσης, αλλά κι επειδή μας επιτρέπει να συντονίσουμε καλύτερα τις παρεμβάσεις μας» λέει ο κ. Γιάννης Φωστηρόπουλος, αντιδήμαρχος διοίκησης του Παλαιού Φαλήρου και υπεύθυνος για τα προγράμματα τηλεϊατρικής.