Ο δήμαρχος Αμφίπολης, Κώστας Μελίτος, μιλάει για «στοχοποίηση» της ανασκαφής και προειδοποιεί πως «θα μας βρουν δυναμικά απέναντί τους όσοι προσπαθούν να την απαξιώσουν». Στο ίδιος μήκος κύματος, η τοπική κοινωνία εμφανίζεται εξαγριωμένη «με τα παιγνίδια των αρχαιολόγων» και υψώνει ασπίδα προστασίας στο αρχαιολογικό εύρημα, που έκανε γνωστό τον τόπο τους στα πέρατα του κόσμου.
Ενα χρόνο μετά την αποκάλυψή του, ο τάφος της Αμφίπολης έχει περιπέσει στη δίνη διαμάχης αρχαιολόγων με κίνδυνο, όπως φοβούνται οι ντόπιοι που τον βλέπουν ως μελλοντικό πόλο έλξης τουριστών, να απαξιωθεί. Τα πρώτα γενέθλιά του «γιορτάστηκαν» με «κεράκι» τη διαρροή πορίσματος που συνέταξε για λογαριασμό του υπουργείου Πολιτισμού ομάδα αρχαιολόγων, μέλη της οποίας εξαρχής ανήκαν στους πολέμιους της κ. Περιστέρη. Με αυτό επιχειρείται η αποδόμηση των συμπερασμάτων τής έχουσας την ευθύνη της ανασκαφής αρχαιολόγου, που θέλουν τον τάφο μακεδονικό, ανήκοντα σε σπουδαίο πρόσωπο της εποχής, και γίνεται λόγος για ταφικό μνημείο των «ύστερων ελληνιστικών χρόνων».
Στην κόντρα των αρχαιολόγων ενεπλάκη ανοιχτά και το υπουργείο Πολιτισμού, που με επίσημη ανακοίνωσή του «καρφώνει» την αρχαιολογική ομάδα της κ. Περιστέρη υποστηρίζοντας ότι «στην περίπτωση του ταφικού μνημείου στον λόφο Καστά της Αμφίπολης επιβλήθηκαν πρακτικές ταχείας αποκάλυψης χάριν της ειδησεογραφικής κάλυψης της ανασκαφικής διαδικασίας σε συμπιεσμένο τηλεοπτικό χρόνο»! Σκληρή ήταν η απάντηση της ίδιας της κ. Περιστέρη, η οποία σε δήλωσή της, αλλά και στη συνέντευξή της στην «Κ», αντικρούει τους ισχυρισμούς και δηλώνει έτοιμη να παρουσιάσει και νέα στοιχεία που τεκμηριώνουν την επιστημονική της εκτίμηση πως ο τάφος έγινε στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα, στην εποχή δηλαδή της μακεδονικής δυναστείας.
Οι άνθρωποι στην Αμφίπολη εξέλαβαν ως «πισώπλατη μαχαιριά» την όλη επιχείρηση «αποδόμησης της ανασκαφής», και μάλιστα κάποιοι σπεύδουν να πολιτικοποιήσουν το θέμα. Θεωρούν πως εάν δεν επιταχυνθούν οι εργασίες ώστε να καταστεί επισκέψιμο το «αρχαιολογικό κόσμημα» και δεν σταματήσει ο «πόλεμος» των αρχαιολόγων, κινδυνεύουν να ενταφιαστούν στα μπάζα του τύμβου του Καστά τα όνειρά τους για τουριστική και οικονομική ανάπτυξη της περιοχής με επίκεντρο τις αρχαιότητες και πρωτίστως τον τάφο με τις Καρυάτιδες, τις σφίγγες, το ψηφιδωτό της αρπαγής της Περσεφόνης.
«Απαιτούμε σεβασμό στο μνημείο και συνιστούμε υπομονή, ας μη βιάζονται, η ανασκαφή θα δικαιωθεί», λέει ο πρόεδρος της τοπικής κοινότητας Αμφίπολης, Αλέξανδρος Κοχλιαρίδης, που είναι αρχιφύλακας στο αρχαιολογικό μουσείο και στην ανασκαφή του Καστά, στην οποία δραστηριοποιείται από την εποχή του Λαζαρίδη. «Η κυβέρνηση αν συνεχίσει να απαξιώνει τον τάφο θα ψάχνει στα χωριά μας να βρει την ψήφο της», μας λέει ένας κάτοικος του Ροδολίβους.
Αύξηση επισκεπτών
Κόσμος πολύς εξακολουθεί να συρρέει στην Αμφίπολη ακόμη και σήμερα, μολονότι οι προβολείς της δημοσιότητας έχουν πάψει να λούζουν τον τύμβο και το εκπληκτικό λιοντάρι στην όχθη του Στρυμόνα. Οι επισκέψεις στο μουσείο, αναφέρει ο κ. Κοχλιαρίδης, έχουν αυξηθεί 100% από πέρυσι. «Περνάνε πολλοί τουρίστες, καθημερινά τώρα το καλοκαίρι στέλνω στο μουσείο και στον τύμβο του Καστά περισσότερους από πεντακόσιους τουρίστες. Ολοι ρωτούν γιατί ο τάφος δεν έγινε ακόμη επισκέψιμος», μας λέει ένας μικροπωλητής από το Οφρύνιο της Καβάλας, ο Γιώργος Καραβίδας, ο οποίος έχει στήσει πάγκο και πουλάει ελιές Καλαμάτας και Χαλκιδικής μπροστά στο μαρμάρινο λιοντάρι.
«Εχουμε τεράστια αύξηση της επισκεψιμότητας, αποκτήσαμε αναγνωρισιμότητα, έμαθε όλη η Ελλάδα και όλος ο πλανήτης πού είναι η Αμφίπολη. Πρακτικά όμως τα οφέλη είναι ελάχιστα μέχρι τώρα και δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά από τη στιγμή που οι εργασίες έχουν διακοπεί και δεν έχει αναδειχθεί το μνημείο», τονίζει ο δήμαρχος.
«Περιμένουμε τις μελέτες»
Τι γίνεται σε επίπεδο ανασκαφής σήμερα στον τύμβο Καστά; «Περιμένουμε το συντομότερο δυνατό τις μελέτες συντήρησης και στερέωσης, που εκπονεί το υπουργείο Πολιτισμού, για να προχωρήσουμε στις αναγκαίες εργασίες. Προέχει η προστασία του μνημείου πριν από την έλευση του χειμώνα. Από εκεί και πέρα δεν ξέρουμε τι μπορεί να δώσει η επόμενη ανασκαφική περίοδος», είπε στην «Κ» η κ. Περιστέρη.
Ο δήμαρχος μιλάει για «τεράστιες και αδικαιολόγητες καθυστερήσεις» στην ανάθεση και παραλαβή μελετών. «Τηρούμε στάση αναμονής λόγω των γενικότερων δυσμενών συνθηκών με την ελπίδα ότι τα χρονοδιαγράμματα του υπουργείου θα τηρηθούν και δεν θα αναγκαστούμε ως δημοτική αρχή να ζητήσουμε τη διαχείριση και εκτέλεση των εργασιών με στόχο την προστασία και ανάδειξη του μνημείου», δηλώνει.
Σε πρόσφατη ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι «μετά σειρά συσκέψεων στην κεντρική υπηρεσία, υπό τον γενικό συντονισμό της αν. γενικής γραμματέως, προς το παρόν έχει εγκριθεί και βρίσκεται στην Τράπεζα της Ελλάδος συνολικό ποσόν 200.000 ευρώ για επείγουσες μελέτες και έργα, ποσό που έχει αρχίσει να εκταμιεύεται σταδιακά, μετά την άρση της αδυναμίας πληρωμών κατά το αμέσως προηγούμενο διάστημα». Για την τοπική κοινωνία αυτό που προέχει είναι τώρα η προστασία του μνημείου.