Θαρραλέα βήματα για την προστασία των πολιτών που αναπτύσσουν δραστηριότητες σε ηλεκτρονικά μέσα επιχειρεί νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης, με το οποίο ενσωματώνεται στο ελληνικό δίκαιο, ευρωπαϊκή νομοθεσία και ειδικότερα, οδηγία του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Το νομοσχέδιο για τα εγκλήματα του κυβερνοχώρου που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση και αναμένεται να ψηφιστεί, προσεχώς, από τη Βουλή, υψώνει τείχη προστασίας για τα εκατομμύρια των πολιτών που πλέον «ζουν» με τα ηλεκτρονικά μέσα (υπολογιστές, κοινωνικά δίκτυα, κ.λπ.) και αντιμετωπίζουν άμεσους κινδύνους να πέσουν θύματα εγκληματικών ενεργειών.
Στην εποχή της κυριαρχίας των ηλεκτρονικών μέσων και της χρήσης νέων τεχνολογιών στην καθημερινότητά μας, οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου καλύπτουν ένα υπαρκτό και σοβαρό νομοθετικό κενό, δημιουργώντας νέα αδικήματα και νέες δυνατότητες, προκειμένου οι πολίτες να κάνουν χρήση των ηλεκτρονικών μέσων με ασφάλεια.
Με τις διατάξεις του νομοσχεδίου παρέχεται ποινική προστασία, ενώ διώκονται ποινικά όσοι παράνομα εξασφαλίζουν πρόσβαση σε συστήματα πληροφοριών ή σε δεδομένα ηλεκτρονικών υπολογιστών. Ειδικότερα:
1. Οσοι αποκτούν παράνομα πρόσβαση σε αρχεία, σε δεδομένα από πιστωτικές κάρτες, από ηλεκτρονικές συναλλαγές, σε προσωπικά δεδομένα (κείμενα, ανταλλαγή ηλεκτρονικών επιστολών και λοιπά) θα διώκονται ποινικά.
2. Ποινικά θα διώκονται στο εξής, μόλις το νομοσχέδιο γίνει νόμος του κράτους και όσοι παρακωλύουν τη λειτουργία συστημάτων υπολογιστών (οι λεγόμενοι χάκερ) αλλά και εκείνοι που με διάφορους τρόπους προκαλούν φθορές σε δεδομένα ηλεκτρονικών μέσων. Οπως για παράδειγμα στις περιπτώσεις που σβήνονται αρχεία, εξαφανίζονται δεδομένα που βρίσκονται σε υπολογιστές και λοιπά.
3. Ποινικό αδίκημα και μάλιστα σοβαρό προβλέπεται να είναι και η υποκλοπή των ιδιωτικών ηλεκτρονικών δεδομένων, ενώ η πρόβλεψη του νομοσχεδίου πάει και ένα βήμα παρακάτω.
Δεν τιμωρεί μόνον τις παράνομες συμπεριφορές, όταν έχουν γίνει, όταν δηλαδή έχει γίνει υποκλοπή, ή καταστροφή αρχείων ή άλλων δεδομένων, αλλά και τις προπαρασκευαστικές πράξεις για να γίνουν οι παράνομες πράξεις σε ηλεκτρονικά μέσα.
4. Η ποινικοποίηση και των προπαρασκευαστικών πράξεων, για κάθε παρανομία σε ηλεκτρονικά μέσα αποτελεί σημαντικό στοιχείο για την προστασία των πολιτών από εγκλήματα του κυβερνοχώρου. Ειδικότερα προβλέπεται, ότι ποινικό αδίκημα θα είναι στο εξής –και θα τιμωρείται– κάθε προπαρασκευαστική πράξη για εγκλήματα σε ηλεκτρονικά μέσα, όπως για παράδειγμα «η παραγωγή, κατοχή και διακίνηση συσκευών και προγραμμάτων υπολογιστών σχεδιασμένων και προσαρμοσμένων κυρίως για τον σκοπό της διάπραξης κάποιου από τα κύρια εγκλήματα που προβλέπονται στο νομοσχέδιο».
Αρση απορρήτου
Εκεί όμως που το νομοσχέδιο για τα εγκλήματα στον κυβερνοχώρο πρωτοπορεί είναι στην εκτεταμένη άρση του απορρήτου που προβλέπει για όσα αδικήματα διαπράττονται κατά πολιτών μέσα από τα ηλεκτρονικά μέσα και δίκτυα. Για όλες τις εγκληματικές ενέργειες, φθορές ηλεκτρονικών δεδομένων, υποκλοπή προσωπικών στοιχείων ή άλλων δεδομένων από ηλεκτρονικούς υπολογιστές, σβήσιμο αρχείων, παρεμβάσεις κάθε είδους σε ηλεκτρονικά μέσα και άλλα, ρητά προβλέπεται ότι θα διατάσσεται άρση του απορρήτου, προκειμένου να πιστοποιούνται οι παραβάσεις και να οδηγούνται οι αρχές στον εντοπισμό των δραστών και των υπευθύνων.
Η πρόβλεψη για την άρση του απορρήτου, όπως επισημαίνει ο υπουργός Δικαιοσύνης, Νίκος Παρασκευόπουλος, στην «Κ», «γίνεται λόγω της φύσης και του τρόπου τέλεσης των συγκεκριμένων εγκλημάτων που είναι εξαιρετικά δυσχερές να εξιχνιαστούν χωρίς την άρση του απορρήτου της επικοινωνίας». Με άλλη διάταξη του νομοσχεδίου προβλέπονται κυρώσεις και βαριά πρόστιμα και κατά εταιρειών (νομικών προσώπων) για εγκλήματα σε ηλεκτρονικά μέσα.
Το νομοσχέδιο για τα εγκλήματα στον κυβερνοχώρο, έρχεται να κυρώσει Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για το συγκεκριμένο θέμα αλλά και το Πρόσθετο Πρωτόκολλο της Σύμβασης, ενώ προβλέψεις χωριστά υπάρχουν και για πράξεις ρατσιστικής και ξενοφοβικής βίας που διαπράττονται από ηλεκτρονικά μέσα. Για τα εγκλήματα με υπόβαθρο τη ρατσιστική και ξενοφοβική βία που γίνονται μέσω υπολογιστών, προβλέπονται ποινές ανάλογες των ρατσιστικών εγκλημάτων που τιμωρούνται από τον ποινικό νόμο. Οι διατάξεις του νομοσχεδίου αναμένεται να κατατεθούν προς ψήφιση αμέσως μετά το Πάσχα στη Βουλή.