Το πρώτο βήμα στην προσπάθεια εξομάλυνσης της αγοράς ακινήτων, που παραμένει «παγωμένη» εδώ και χρόνια, είναι η άρση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών για μεγάλες οφειλές, άνω των 400.000 ευρώ, που αποφασίστηκε από τη Συντονιστική Επιτροπή των Συμβολαιογράφων. Οι συγκεκριμένοι πλειστηριασμοί θα επιτρέπονται πλέον όταν επισπεύδοντες είναι είτε το Δημόσιο, ο ΕΦΚΑ και οι ΟΤΑ είτε οι τράπεζες. Η απόφαση έρχεται ύστερα από την εξάμηνη αποχή των συμβολαιογράφων από κάθε πλειστηριασμό ακινήτου και, σύμφωνα με πληροφορίες, στόχος είναι το όριο των 400.000 ευρώ να μειώνεται σταδιακά, μέχρις ότου η κατάσταση ομαλοποιηθεί πλήρως.
Αιτία της πολύμηνης αποχής υπήρξε, όπως είναι γνωστό, η δράση συγκεκριμένων ομάδων οι οποίες «επέβαλαν» ουσιαστικά την καθολική απαγόρευση της διενέργειας πλειστηριασμών στα ειρηνοδικεία όλης της χώρας. Σύμφωνα με τον πρόεδρο των συμβολαιογράφων, Γιώργο Ρούσκα, η απόφαση αποσκοπεί στο «να επανέλθουμε σταδιακά στην κανονικότητα», αφού όπως προκύπτει και από την ανακοίνωση της Συντονιστικής Επιτροπής των Συμβολαιογράφων, «μεγάλος αριθμός πολιτών, με οφειλές εκατοντάδων χιλιάδων ή και εκατομμυρίων ευρώ, έχοντας ως δικαιολογία και καλυπτόμενοι από την αποχή, αποφεύγουν την εκπλήρωση ή τον διακανονισμό των οφειλών τους, ενώ έχουν τη σχετική δυνατότητα».
Υπενθυμίζεται ότι η αγορά ακινήτων, μέσω του μηχανισμού των πλειστηριασμών, παραμένει ουσιαστικά «παγωμένη» εδώ και χρόνια, καθώς της αποχής των συμβολαιογράφων είχε προηγηθεί η απεργία των δικηγόρων το 2016. Ακόμη και πιο πριν όμως, οι πλειστηριασμοί ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτοι επί σειράν ετών λόγω των προστατευτικών νόμων που είχαν ψηφιστεί από το 2008 και στη συνέχεια του μορατόριουμ που είχε συμφωνηθεί μεταξύ διαδοχικών κυβερνήσεων και τραπεζών.
Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης υπήρξε όχι μόνο η δραματική μείωση των πλειστηριασμών από το 2008 μέχρι και το 2016, αλλά και η συσσώρευση μεγάλου αριθμού εκκρεμών υποθέσεων τους τελευταίους μήνες, μετά την, τυπική έστω, απελευθέρωση του μέτρου, παρότι αυτή ουδέποτε εφαρμόστηκε. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις αρχές Οκτωβρίου του 2016, δηλαδή λίγο πριν από την αποχή των συμβολαιογράφων, στην ιστοσελίδα του Ταμείου Νομικών είχαν αναγγελθεί περίπου 600 πλειστηριασμοί και πλέον ο αριθμός τους έχει αυξηθεί στις 3.130, χωρίς μάλιστα σε αυτούς να περιλαμβάνονται οι παλαιότεροι πλειστηριασμοί, οι οποίοι ενώ είχαν αναγγελθεί στο παρελθόν, στη συνέχεια αναβλήθηκαν και δεν έχουν λάβει ακόμη νέα ημερομηνία. Στοιχεία από τους συμβολαιογραφικούς συλλόγους κάνουν λόγο για αύξηση των αναγγελιών κατά 80 νέους πλειστηριασμούς κάθε ημέρα, όταν ο μέσος όρος μέχρι πρόσφατα ήταν περίπου 30 κάθε ημέρα.
Η αναγγελία ολοένα και νέων πλειστηριασμών έχει οδηγήσει στην αύξηση του στοκ των ακινήτων που πρόκειται να «βγουν στο σφυρί» τους προσεχείς μήνες. Η πλειονότητα των πλειστηριασμών που ανακοινώνονται, όπως προκύπτει από τις νέες δημοσιεύσεις, έχει επισπεύδουσες τις τράπεζες, οι οποίες προγραμματίζουν για το τρέχον έτος έως και 15.000 πλειστηριασμούς. Οι τράπεζες διαβεβαιώνουν ότι τόσο οι πλειστηριασμοί που έχουν ήδη ανακοινωθεί όσο και αυτοί που προγραμματίζονται δεν αφορούν την πρώτη κατοικία των οφειλετών και ότι πρόκειται για περιπτώσεις δανειοληπτών με μεγάλη ακίνητη περιουσία.
Η ενεργοποίηση του μέτρου των πλειστηριασμών, έπειτα από μακρά περίοδο «παγώματος», είναι επιτακτική λόγω της πίεσης που υπάρχει από τον εποπτικό μηχανισμό SSM για μείωση των «κόκκινων» δανείων κατά 40 δισ. ευρώ έως και το 2019. Στο πλαίσιο αυτό, οι τράπεζες έχουν ενεργοποιήσει το οπλοστάσιο των αναγκαστικών μέτρων, όπως οι καταγγελίες δανείων και οι πλειστηριασμοί ακινήτων, μέσω του οποίου πρέπει να εξασφαλίσουν έσοδα 11,5 δισ. ευρώ έως και τα τέλη του 2019.