ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Η φετινή 24η Ιουλίου είναι η 50ή επέτειος της Μεταπολίτευσης, αλλά και επέτειος μισού αιώνα ερμηνειών της Μεταπολίτευσης. Λίγο μετά τα γεγονότα της 24ης Ιουλίου 1974 άρχισαν να δημοσιεύονται σχετικά βιβλία και άρθρα. Το σχετικό ενδιαφέρον κάμφθηκε σύντομα, λόγω της μετεωρικής ανόδου του ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση το 1981.

Η όξυνση του δημόσιου λόγου και η περιφρόνηση προς τα συμβατικά κόμματα οδήγησαν σε πρωτοφανή ιδεολογική πόλωση.

Κλείνουμε 50 χρόνια από τα δραματικά γεγονότα του Ιουλίου του 1974. Δεν πρέπει να ξεχάσουμε ποτέ πως οι ώρες της μεγάλης χαράς για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα ήταν οι ώρες της μεγάλης λύπης και τραγωδίας για την Κύπρο. Και επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε σε ποιους «χρωστάμε». Καθώς οι μνήμες σβήνουν, είναι ορατός ο κίνδυνος να το ξεχάσουμε.

Με αφορμή τις βουλευτικές εκλογές στη Γαλλία και ένα ενδεχόμενο αποτέλεσμά τους, έγινε πολύς λόγος για «συγκατοίκηση» (cohabitation). Ετσι ονομάστηκε εκεί η συνύπαρξη προέδρου της Δημοκρατίας και πρωθυπουργού από διαφορετικές παρατάξεις, που συνέβη πρώτη φορά επί προεδρίας Μιτεράν το 1986-88 και ξανά το 1993-95 και επαναλήφθηκε το 1997-2002 επί προεδρίας Σιράκ.

Οι άνθρωποι που ζουν την Ιστορία είναι πολύ δύσκολο –αν όχι αδύνατον– να αντιληφθούν προς ποια κατεύθυνση κινείται ο κόσμος που γύρω τους αλλάζει. Παρά την τεράστια βιβλιογραφία, ιστορική και θεωρητική, όσο και αν κάποιος διαβάσει, είναι δύσκολο να αντιληφθεί απόλυτα πώς αισθάνονταν οι άνθρωποι που ζούσαν τις τεκτονικές αλλαγές της Βιομηχανικής Επανάστασης, αρχικά στην […]

Οι αντισυστημικές δυνάμεις προκαλούν σοβαρό κλυδωνισμό σε ώριμες δημοκρατίες του δυτικού κόσμου. Η σύγκριση κάνει την Ελλάδα να φαντάζει με όαση σταθερότητας. Για να διατηρηθεί, όμως, αυτό το κεκτημένο, πρέπει να αντιμετωπιστούν και εδώ κοινωνικά προβλήματα και ανισότητες, που αποτελούν παντού «καύσιμο» του λαϊκισμού.

Διασχίζω πεζή τους κεντρικούς δρόμους της πρωτεύουσας, την καρδιά της πόλης – ήσυχη αυτή τη στιγμή, σχεδόν απόκοσμη. Θα μπορούσαν να μετρηθούν στα δάχτυλα οι δρόμοι που στεγάζουν παλάτια, το περιβάλλον στο οποίο κινούνται αποκλεισμένοι στην πραγματικότητά τους όσοι διοικούν μια τεράστια χώρα.

Ο σκηνοθέτης μιλάει για τη φιλόδοξη παραγωγή «What We Owe Democracy / Τι οφείλουμε στη Δημοκρατία».

Είναι κουραστικό πολίτευμα η δημοκρατία. Σου ζητάει να σκεφτείς για να επιλέξεις και μάλιστα, στη χειρότερη περίπτωση, απαιτεί από σένα να δικαιολογήσεις, ει δυνατόν με επιχειρήματα, την ψήφο σου. Στη γενέτειρά της την Αθήνα μπορεί να άντεξε μερικούς αιώνες, ακόμη και μετά την ήττα της από τη Σπάρτη, όμως η μεγάλη Ιστορία την μετέτρεψε σε μουσειακό είδος, μαζί με τα έργα τέχνης και τις ένδοξες αναμνήσεις.

Στο μακρινό 1993, εν μέσω έντονης εκλογολογίας, το ιστορικό περιοδικό «Αντί» (τεύχος 518) έκανε αφιέρωμα στο «απορριπτικό κόμμα», στο γεγονός δηλαδή ότι τα τότε αυξημένα ποσοστά των αναποφάσιστων, όσων επέλεγαν στις δημοσκοπήσεις το λευκό και όσων δήλωναν την πρόθεση να μην ψηφίσουν ήταν ενδείξεις δυσαρέσκειας, απάθειας και κυνικής αντιμετώπισης του πολιτικού φαινομένου.

Σε αυτή την κοινή εμπειρία εκδημοκρατισμού θα εστιάσει η νέα μεγάλη έκθεση της Εθνικής Πινακοθήκης με τον εύγλωττο τίτλο «Δημοκρατία», που θα εγκαινιαστεί στις 11 Ιουλίου, λίγες ημέρες πριν από την επέτειο των 50 χρόνων της Μεταπολίτευσης.

Η πρώτη μεγάλη, διεθνής έκθεση που πραγματεύεται τη σχέση της τέχνης με τη δημοκρατία κατά τη διάρκεια μιας από τις πιο καθοριστικές περιόδους για την ιστορία της Νότιας Ευρώπης.