Εχοντας ως εχθρούς της όχι μόνο πανίσχυρες εταιρείες όπως η Google ή η Apple, η επίτροπος, υπεύθυνη για θέματα Ανταγωνισμού Μαργκρέτε Βεστάγκερ πρόσθεσε πρόσφατα και άλλους στη λίστα της, όπως τις δύο πιο ισχυρές χώρες της Ε.Ε., τη Γαλλία και τη Γερμανία.
Πριν από περίπου ένα μήνα πήρε την απόφαση να μπλοκάρει μία από τις μεγαλύτερες συγχωνεύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αυτή του γερμανικού κολοσσού Siemens και της γαλλικής εταιρείας Alstom στον τομέα των σιδηροδρόμων. Παρά τη δυσαρέσκεια που προκάλεσε σε Βερολίνο και Παρίσι, δεν είναι λίγοι αυτοί που βλέπουν τη φιλελεύθερη πολιτικό από τη Δανία ως την αντικαταστάτρια του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.
Και αυτό, παρόλο που το κόμμα της, το οποίο την έχρισε επίτροπο όχι μόνο δεν είναι πλέον στην εξουσία αλλά και η Δανία είναι μία χώρα εκτός Ευρωζώνης, κάτι που δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την προοπτική να γίνει η νέα πρόεδρος της Επιτροπής.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε σε έξι ευρωπαϊκές εφημερίδες, ανάμεσά τους και την «Κ», η κ. Βεστάγκερ τονίζει ότι στη Δανία υπάρχει η παράδοση «να βοηθάμε οποιονδήποτε Δανό είχε την ευκαιρία να τα καταφέρει κάπου», όπως μας λέει απαντώντας στο πώς γίνεται να την υποστηρίξει ένα αντίπαλο κόμμα. Αλλωστε, αναμένονται εκλογές στη χώρα της τους επόμενους μήνες και η ίδια έχει εκφράσει επισήμως την επιθυμία να παραμείνει στην ίδια θέση. Οταν τη ρωτάμε κατά πόσον πιστεύει ότι θα καταφέρει να αντέξει άλλη μία θητεία ως επίτροπος Ανταγωνισμού μετά τις έχθρες που έχει δημιουργήσει σε Βερολίνο και Παρίσι, μας τονίζει πως «αν θέλεις η επόμενη δουλειά σου να είναι καλή, χρειάζεται να κάνεις και καλή δουλειά σε αυτήν που έχει ήδη». Η ίδια δηλώνει ότι είναι απολύτως ικανοποιημένη με τις αποφάσεις της.
Εμφαση στη λεπτομέρεια
Φορώντας ένα πράσινο φόρεμα η Δανή πολιτικός έχει διαφορετικό αέρα από τους άλλους Επιτρόπους. Ερχεται να μας συνοδεύσει από την αίθουσα αναμονής του γραφείου της, στην οποία υπάρχει ένα σαλόνι με έπιπλα που φαίνονται παλιά παρά το καινούργιο πράσινο δέρμα με τα οποία είναι ντυμένα. «Τα βρήκα πεταμένα στο υπόγειο της γενικής γραμματείας Ανταγωνισμού ανάμεσα από ένα βουνό από σκουπίδια», μας λέει και εξηγεί με ενθουσιασμό ότι ήταν τα έπιπλα του πρώτου Δανού επιτρόπου που φρόντισε να επισκευάσει. Δίνει μεγάλη έμφαση στη λεπτομέρεια, στο να μιλάει πιο προσωπικά από άλλους επιτρόπους και στο να δημιουργεί την εντύπωση ότι κάθε τι που λέει το έχει σκεφθεί από πριν.
Η ίδια το τελευταίο διάστημα έχει δεχθεί έντονη κριτική για την απόρριψη της σιδηροδρομικής συγχώνευσης, καθώς η γερμανική και η γαλλική κυβέρνηση ασκούσαν μεγάλες πιέσεις στην Επιτροπή, τονίζοντας ότι μόνο έτσι θα μπορούσε η Ευρώπη να ανταγωνιστεί τον μεγαλύτερο κατασκευαστή αμαξοστοιχιών στον κόσμο, την κινεζική εταιρεία CRRC. Ομως, όπως λέει η Βεστάγκερ, μία τέτοια συγχώνευση δύο τεράστιων εταιρειών θα δημιουργούσε ένα μονοπώλιο μαμούθ που θα έβλαπτε τελικά τον Ευρωπαίο καταναλωτή. «Ο Ευρωπαίος πολίτης χρειάζεται προσιτές τιμές, επιλογές και καινοτομία». Τα δύο από αυτά τα θέματα μπορούσαν να τα λύσουν οι δύο εταιρείες», λέει η Δανή πολιτικός, όμως «επέλεξαν να μην το κάνουν». Ενώ κατά πόσον η Κίνα είναι ο βασικός ανταγωνιστής στον τομέα αυτό, η ίδια τονίζει ότι «το 90% των δραστηριοτήτων του CRRC παραμένει στην εγχώρια αγορά της Κίνας».
Η Γαλλία και η Γερμανία μετά την πρόσφατη απόρριψη της συγχώνευσης ζητούν να ξαναγραφτούν οι κανόνες ανταγωνισμού. Για τη Βεστάγκερ όμως δεν είναι εκεί το πρόβλημα, καθώς «σχεδόν για όλη τη συναλλαγή δεν είχαμε ανησυχίες» και τονίζει ότι οι Βρυξέλλες θα ενέκριναν τη συγχώνευση αν και οι σιδηροδρομικοί γίγαντες είχαν προχωρήσει σε μικρές αλλαγές.
Παραδοχή
Η ίδια για πρώτη φορά, όμως, φαίνεται να παραδέχεται ότι «οι κανόνες του ευρωπαϊκού ανταγωνισμού πρέπει να επανεξεταστούν», παρόλο που γι’ αυτή οι κανόνες δεν είναι το πρόβλημα. Η ίδια τονίζει ότι πρέπει να υπάρξει ξανά συζήτηση όχι μόνο για συγκεκριμένους κανόνες αλλά και γιατί τους έχουμε. «Οι κανόνες που έχουμε είναι για να υπάρχει δίκαιος ανταγωνισμός στην Ευρώπη και αυτό είναι στρατηγική επιλογή της Ε.Ε.» λέει και αναφέρει ότι η Κίνα έχει κάνει διαφορετική στρατηγική επιλογή, ενισχύοντας κρατικά μονοπώλια. «Είναι σημαντικό να συζητήσουμε τις θεμελιώδεις επιλογές και αν θέλουμε να τις αλλάξουμε να αντιληφθούμε και τις συνέπειες», επισημαίνει.
Συγχρόνως τονίζει πόσο σημαντικό είναι οι κανόνες ανταγωνισμού να είναι συμβατοί τώρα που η παγκόσμια αγορά αλλάζει ραγδαία. «Η ταχύτητα με την οποία εξελίσσεται πλέον η τεχνολογία είναι τεράστια, ενώ είναι γεγονός ότι ο ανταγωνισμός θα μεταφερθεί άμεσα στην πρόσβαση στα δεδομένα (data)» όπως λέει η ίδια.
Η ψηφιακή πρόκληση
CΟι ρυθμοί στην ευρωπαϊκή νομοθέτηση είναι πολύ διαφορετικοί από εκείνους που επιβάλλει η αλματώδης πρόοδος της τεχνολογίας. «Η νομοθέτηση είναι για τους πολύ υπομονετικούς», λέει η επίτροπος. Κάθε προϊόν δημιουργεί δεδομένα, μας εξηγεί και δίνει ως παράδειγμα ένα Αirbus αεροπλάνο που μπορεί να δημιουργεί δεδομένα της τάξεως του ενός terabyte κάθε μέρα. «Πλέον, αποτελεί ιδιαίτερα σημαντική δεξιότητα να έχει κάποιος πρόσβαση σε αυτά τα δεδομένα», λέει και προειδοποιεί ότι καθώς πολλά από τα δεδομένα μπορούν να αγοραστούν πολύ γρήγορα, είναι δυνατόν να δημιουργηθούν και μονοπώλια δεδομένων – κάτι που θα δυσκολέψει τον υγιή ανταγωνισμό. Ακόμα και στη γεωργία η πρόσβαση στα δεδομένα μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο γίνονται τα πράγματα στον τομέα. «Αν κάποιος συνδυάσει τις πληροφορίες που έχουν τα φυτοφάρμακα, την ποιότητα των σπόρων, τη σύνθεση του χώματος και τις προβλέψεις για τον καιρό, τότε μπορεί να δώσει μία πολύ στοχευμένη συμβουλή όσον αφορά τις καλλιέργειες». Το μήνυμα που στέλνει η ίδια είναι ξεκάθαρο: «Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να βλέπουμε τα πράγματα όπως τα βλέπαμε πριν από πέντε χρόνια». Και εκφράζει την ελπίδα να παραμείνει η ίδια επίτροπος Ανταγωνιστικότητας για άλλη μία θητεία.