Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (PAM), το οποίο τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης για το 2020, εδώ και σχεδόν έξι δεκαετίες προσφέρει σημαντικές υπηρεσίες σε περιοχές που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές ή βρίσκονται σε εξέλιξη πολεμικές συγκρούσεις, προσφέροντας καθοριστική βοήθεια στους δοκιμαζόμενους πληθυσμούς τους.
Ακολουθούν πέντε σημαντικά στοιχεία για τον παγκόσμιο οργανισμό, ο οποίος εδρεύει στη Ρώμη.
Ίδρυση
Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα ιδρύθηκε το 1961 έπειτα από αίτημα του Αμερικανού προέδρου Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, επισήμως για να αποκτήσει ο ΟΗΕ έναν βραχίονα αρμόδιο για τον επισιτισμό. Στην πραγματικότητα «το PAM γεννήθηκε από την επιθυμία της αμερικανικής κυβέρνησης να στηρίξει την εθνική της γεωργία, εξαγοράζοντας το γεωργικό πλεόνασμα στις ΗΠΑ και αναδιανέμοντάς το στις αναπτυσσόμενες χώρες», εξήγησε αξιωματούχος του οργανισμού που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του.
Λίγους μήνες μετά την ίδρυση του PAM ένας ισχυρός σεισμός έπληξε το βόρειο Ιράν προκαλώντας τον θάνατο 12.000 ανθρώπων. Το 1963 ξεκίνησε η πρώτη αποστολή του οργανισμού που ήταν αφιερωμένη στη διατροφή στο σχολείο και το 1965 εντάχθηκε πλήρως στον ΟΗΕ.
Καμένη γη
Περίπου 1,1 εκατομμύριο γυναίκες και παιδιά κάτω των 5 ετών λαμβάνουν διατροφική στήριξη από το PAM κάθε μήνα σε χώρες όπως η Συρία. Ο οργανισμός έχει σταθερή παρουσία στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, στις πολιτείες της Νιγηρίας όπου δρα η τζιχαντιστική οργάνωση Μπόκο Χαράμ, στην Μπουρκίνα Φάσο, το Μάλι, τον Νίγηρα και το Νότιο Σουδάν.
«Η έκτακτη επέμβαση στην Υεμένη είναι η μεγαλύτερη επιχείρησή μας παγκοσμίως», αναφέρει το PAM στον ιστοτοπό του. Σχεδόν 10 εκατομμύρια Υεμενίτες «βρίσκονται σε κατάσταση οξείας διατροφικής ανασφάλειας», προσθέτει.
Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα ναυλώνει καθημερινά 5.600 φορτηγά, 30 πλοία και σχεδόν 100 αεροπλάνα, συχνά μέσω μη κυβερνητικών οργανώσεων και ιδιωτών. Τοπικά, σε περιοχές όπου η πρόσβαση είναι δύσκολη χρησιμοποιούνται μέχρι και γαϊδούρια.
Από τους σάκους σιταριού στις βαλίτσες με τα χρήματα
Τα σχεδόν 60 χρόνια που λειτουργεί το PAM εξέλιξε πολύ τα μέσα δράσης του. Οι αρχικές του αποστολές ήταν ουσιαστικά η μεταφορά τροφίμων από το ένα σημείο στο άλλο. Σήμερα το PAM λειτουργεί κυρίως μέσω επισιτιστικών, εκπαιδευτικών και διατροφικών προγραμμάτων, ενώ μοιράζει τις δωρεές που συγκεντρώνει για καλύτερη εκμετάλλευσή τους και διανέμει κουπόνια για την αγορά τροφίμων ή ποσά σε είδος.
Ο ρόλος του στην εκπαίδευση στοχευμένων πληθυσμών σε θέματα σωστής διατροφής είναι επίσης ζωτικής σημασίας. «Παλαιότερα μιλούσαμε για θερμίδες, τώρα η έμφαση δίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες, τις έγκυες ή τις θηλάζουσες για παράδειγμα. Αυτό περνά από την τοπική εκπαίδευση», εξήγησε ο αξιωματούχος.
Αποστολές
Το PAM επικεντρώνεται στην παροχή έκτακτης βοήθειας καθώς και στην ανοικοδόμηση αλλά και την παροχή βοήθειας για ανάπτυξη. Τα δύο τρίτα του έργου του γίνονται σε εμπόλεμες περιοχές. «Οι καταστάσεις γίνονται κάθε ημέρα και πιο περίπλοκες. Συχνά οι ρόλοι του στρατού και των ανθρωπιστικών οργανώσεων συγχέονται, για παράδειγμα στο Σάχελ όπου οι ΜΚΟ είναι αναγκασμένες να εργάζονται με τη συνοδεία στρατιωτών», εξήγησε ο αξιωματούχος.
Το PAM συνεργάζεται πολύ στενά με τις άλλες δύο υπηρεσίες του ΟΗΕ που έχουν την έδρα τους στη Ρώμη: την Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) και το Διεθνές Ταμείο Γεωργικής Ανάπτυξης (FIDA).
Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα, όπου εργάζονται 17.000 άνθρωποι, χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από δωρεές, οι περισσότερες από τις οποίες προέρχονται από τα κράτη. Το 2019 συγκέντρωσε 8 δισεκατομμύρια δολάρια.
«Πανδημία λιμού»
Περισσότεροι από 821 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πάσχουν από χρόνιο λιμό, ενώ 135 εκατομμύρια άλλοι είναι αντιμέτωποι με τον λιμό ή κρίσιμες ελλείψεις στη διατροφή του. Σε αυτούς ενδέχεται να προστεθούν άλλοι 130 εκατομμύρια άνθρωποι εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού.
Ο αριθμός των ανθρώπων σε κατάσταση οξείας διατροφικής ανασφάλειας αυξήθηκε κατά σχεδόν 70% τα τελευταία τέσσερα χρόνια και η οικονομική κρίση που προκλήθηκε από την υγειονομική κρίση ενδέχεται να προκαλέσει μια «πανδημία λιμού», προειδοποιεί το PAM, κυρίως στη Λατινική Αμερική, η νότια, η κεντρική και η δυτική Αφρική,
«Έχουμε άμεση ανάγκη επιπλέον στήριξη από τους δωρητές οι οποίοι φυσικά δέχονται ήδη πολλές πιέσεις εξαιτίας των επιπτώσεων της πανδημίας και στις δικές τους χώρες», επεσήμανε ο Τομά Φιρί εκπρόσωπος του PAM στη Γενεύη.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP