Το άρθρο 230 ή «οι 26 λέξεις που δημιούργησαν το Ίντερνετ»

Το άρθρο 230 ή «οι 26 λέξεις που δημιούργησαν το Ίντερνετ»

2' 47" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Οι επιχειρήσεις των social media σύμφωνα με τη νομοθεσία των ΗΠΑ (το περίφημο άρθρο 230 του νόμου περί επικοινωνιών του 1996, ή αλλιώς, «οι 26 λέξεις που δημιούργησαν το Ιντερνετ») είναι ουδέτερες πλατφόρμες, οι οποίες δεν ευθύνονται για όσα δημοσιεύουν οι χρήστες τους. Αν δεν υπήρχε αυτός ο προστατευτικός νόμος, το Facebook και το Twitter δεν θα ήταν το κοινωνικοπολιτικό πείραμα που ξέρουμε. Κόβοντας το καλώδιο του προέδρου Τραμπ, όμως, απέδειξαν περίτρανα αυτό που αρνούνταν επί σειράν ετών, ότι είναι δηλαδή εκδότες περιεχομένου, οι οποίοι αποφασίζουν ενεργά το τι και το πώς των δημοσιεύσεων στα δίκτυά τους. Είναι οι νέοι πανίσχυροι gatekeepers, οι νέοι θυροφύλακες του Λόγου και το εργαλείο του ελέγχου, δεν είναι το παλιό καλό ψαλίδι του λογοκριτή, αλλά οι κομψοί αλγόριθμοι. 

Ως τεχνολογίες της πειθούς, τα social media απέκτησαν τεράστια ισχύ στο πολιτικό και το πολιτισμικό πεδίο, παγκοσμίως. Οταν κάποιοι ήδη από το 2005 λέγαμε ότι τα νέα μέσα μπορούν να εκφασίσουν τις κοινωνίες, αν δεν ρυθμιστούν κατάλληλα, οι τεχνο-ουτοπιστές μας κοίταζαν με περιφρόνηση. Θεωρούσαν ότι νομοτελειακά το Διαδίκτυο θα ήταν μια δύναμη εκδημοκρατισμού. Τα social media, όμως, κατάπιαν το Διαδίκτυο, χωρίς να ενδιαφέρονται για όσα κατέκτησε η Δύση τα τελευταία 50 χρόνια, και απειλούν τώρα ευθέως όλες τις πολύτιμες αξίες του δυτικού πολιτισμού. Δεν έχουν χαρακτηριστεί άδικα «αντικοινωνικά μέσα». 

Η επιστήμη των υπολογιστών, τα μεγάλα δεδομένα και η τεχνητή νοημοσύνη, γίνονται όπλο στα χέρια μιας χούφτας χάκερ που δεν ασπάζονται απαραίτητα τις δημοκρατικές αξίες. Πληρώνουμε το τίμημα της άκριτης πίστης στην τεχνολογία. Επενδύσαμε τόσο ακραία στο δόγμα των μονοπωλίων, που όταν σπάσει η φούσκα τους, δεν θα πιστεύουμε πόσο εκτεθειμένοι ήμασταν όλοι απέναντί τους. Το Ιντερνετ είναι μία από τις πιο μεγάλες και επαναστατικές εφευρέσεις του ανθρώπινου πολιτισμού, μια εκπληκτική δύναμη που μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά την ανθρωπότητα. Τα social media, όμως, αυτή τη στιγμή διχάζουν, εθίζουν, φανατίζουν, τρέφουν ναρκισσισμούς, και πειραματίζονται με την προβλεψιμότητα της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Μετέτρεψαν τους πολίτες σε χρήστες, με ένα και μόνο σκοπό: να τους εκθέτουν σε διαφημίσεις εξαργυρώνοντας την προσοχή τους. Παραδοσιακά, τα μέσα ελέγχουν τις εξουσίες, τα κοινωνικά μέσα ελέγχουν πολίτες, πολιτικούς, επιχειρήσεις, μέσα ενημέρωσης, τα πάντα. Είναι μια Υπερεξουσία.

Ο αποκλεισμός ενός εν ενεργεία προέδρου των ΗΠΑ, τον οποίο βοήθησαν ακραία να εκλεγεί, είναι μία ευκαιρία να επαναξιολογήσουμε όλοι τα θεμέλια του Διαδικτύου, και να αναγνωρίσουμε επιτέλους τον τεράστιο και κομβικό ρόλο που παίζουν στις δημοκρατίες μας. Ο κεντρικός έλεγχος που ασκεί μια δράκα τεχνολογικών γιγάντων δεν μπορεί να έχει καλό αποτέλεσμα. Στη θέση ενός τυραννικού ηγεμόνα, έχουμε προτιμήσει να βάλουμε μια ψηφιακή τυραννία. Δεν είναι ποτέ αργά να ρυθμιστεί το τοπίο. 

Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ θα έχει πολύ δυσκολότερο έργο. Τώρα, μπορεί αυτές οι εταιρείες συγκυριακά να τον βοηθούν, προοπτικά όμως θα τον βλάψουν. Απειλούν τη δημοκρατία και την ελευθερία, ξεκάθαρα. Η εξουσία που έχουν αποκτήσει πρέπει να ελέγχεται και δεν έχει βρεθεί ακόμα αποτελεσματικός τρόπος εξισορρόπησης των συμφερόντων τους με τις κοινωνικές απαιτήσεις. Το διαφημισοκεντρικό τους μοντέλο είναι προβληματικό. Η απόφαση να αποκλείσουν τον Τραμπ ήρθε πολύ αργά, κι ως λύση είναι σπασμωδική. Τα προβλήματα των social media είναι δομικά, και οι λύσεις τους μπορούν μόνο να είναι τέτοιες. Κοιμηθήκαμε με το όνειρο ενός παγκόσμιου χωριού και ξυπνήσαμε απότομα στην πραγματικότητα ενός στενόχωρου δωματίου που έχουν χτίσει στα μέτρα μας οι ψηφιακοί κολοσσοί. 
 
* Το τελευταίο βιβλίο του κ. Μανώλη Ανδριωτάκη είναι το «Homo Automaton. Η τεχνητή νοημοσύνη κι εμείς», εκδ. Garage Books.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή