Φανταστείτε τον να περιηγείται στο Instagram: σταματά μόλις δει καλά φωτισμένη φωτογραφία πιάτου μακαρονιών ή αχνιστή κατσαρόλα κρεατόσουπας. Ακόμη και αν δεν σχεδιάζει να μαγειρέψει τα συγκεκριμένα εδέσματα, ο αντίχειράς του νιώθει κνησμό και αρχίζει να γράφει στο πληκτρολόγιο: «Συνταγή; Συνταγή; ΣΥΝΤΑΓΗ;;;».
Ο συλλέκτης συνταγών είναι ένας από τους πιο δραστήριους χρήστες μέσων κοινωνικής δικτύωσης και από τους πλέον απαιτητικούς. Κάθε φορά που ανεβάζετε μια εικόνα φαγητού, είναι σαν να του χρωστάτε τη συνταγή της, με την επιμονή του να ενισχύεται κάθε λεπτό που περνάει. Παρότι σεφ και ερασιτέχνες μάγειρες με παρουσία σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης έχουν την πολυτέλεια να αγνοούν τον «τύπο που απαιτεί τις συνταγές», ο χορός των απαιτητικών παραμένει στη σκηνή, μεταβάλλοντας ριζικά το περιεχόμενο τέτοιων σελίδων.
Το θεωρούν δεδομένο
«Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν κάποτε χώρος αυθορμητισμού και χαλαρότητας. Οταν άρχισα, όμως, να δημοσιεύω φωτογραφίες από την κουζίνα μου με φαγητά, οι χρήστες θεώρησαν δεδομένο ότι θα τους προσέφερα επαγγελματικές συνταγές», λέει ο Νικ Σάρμα, συγγραφέας βιβλίων μαγειρικής και φωτογράφος. Η εκπόνηση συνταγών είναι χρονοβόρα και επίπονη. Ο Σάρμα δεν σχεδίαζε να δημοσιεύσει τις σπιτικές συνταγές του, τις οποίες μοιραζόταν μόνο με στενό διαδικτυακό κύκλο. Ο κύκλος αυτός όμως διευρύνθηκε γρήγορα.
«Το ευκολότερο για μένα θα ήταν να πάψω να δημοσιοποιώ τι τρώω στο σπίτι μου. Εθεσα έτσι αυστηρή διαχωριστική γραμμή μεταξύ των προσωπικών μου εδεσμάτων και όσων δημοσιεύω στο βιβλίο συνταγών μου», εξηγεί ο Σάρμα. Το μαγείρεμα για τους γονείς, όμως, θα πρέπει να θεωρείται επαγγελματική μαγειρική; Ο συγγραφέας συνταγών Πιρς Αμπερνάθι άρχισε να μοιράζεται τις συνταγές εδεσμάτων που επινοούσε για τους γονείς του, ενώ επέλεξε να δημιουργήσει εκπαιδευτικά βίντεο στο Instagram.
Πιέσεις και εκκλήσεις
«Στόχος είναι η δημιουργία πυρήνα θεατών. Η επιχείρησή μου επιβιώνει χάρη στον αριθμό των θεατών αυτών και την επικοινωνία μαζί τους», λέει ο Αμπερνάθι. Η Λουσία Λι, καθηγήτρια μέσης εκπαίδευσης στη Βοστώνη, δημοσιεύει αισθητικά άρτιες φωτογραφίες κορεατικού κίμτσι. Το αρχείο της ξεκίνησε ως προσωπική βιβλιοθήκη, προτού πεισθεί από φίλους να το μοιραστεί στο Διαδίκτυο. Η Λι αντιμετωπίζει συχνά πιέσεις για να δημοσιοποιήσει τις συνταγές της. «Κάποιες φορές απαντώ, μόνο όμως αν ο αιτών είναι ευγενής. Ενα “παρακαλώ” και ένα “ευχαριστώ” είναι αρκετά». Υπό μία έννοια, η επίμονη έκκληση για την αποκάλυψη συνταγής αποτελεί ίδιον των σελίδων κοινωνικής δικτύωσης. Εδώ και μερικά χρόνια, ολιγομελής αλλά κραυγαλέα ομάδα χρηστών του Διαδικτύου εκφράζει την ίδια απαίτηση από όσους μοιράζονται συνταγές και τις ιστορίες που κρύβονται πίσω από τις δημιουργίες τους: οι συνταγές να προηγούνται των εμπνευσμένων κειμένων και άλλων περιγραφών.
Οι χρήστες αυτοί κατηγορούν τους «γαστρονομικούς μπλόγκερ» για απόκρυψη στοιχείων και απαιτούν συνεχή ανανέωση των δωρεάν συνταγών που τους προσφέρονται στο Διαδίκτυο.