Περισσότεροι από 8.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί και δεκάδες χιλιάδες άλλοι τραυματίστηκαν από τον καταστροφικό σεισμό που έπληξε τη Δευτέρα την Τουρκία και τη Συρία.
Την ίδια ώρα χιλιάδες κτίρια έχουν καταρρεύσει στα δύο κράτη, ενώ διεθνείς οργανισμοί προειδοποιούν για «καταστροφικές» επιπτώσεις στη βορειοδυτική Συρία, όπου εκατομμύρια ευάλωτοι και εκτοπισμένοι άνθρωποι εξαρτώνται ήδη από την ανθρωπιστική βοήθεια.
Δυστυχώς όμως οι πολίτες και των δύο κρατών ζουν ξανά και ξανά την καταστροφική δύναμη της φύσης με τον χειρότερο τρόπο.
Στην Τουρκία μια ολόκληρη γενιά που μεγάλωσε στην Κωνσταντινούπολη και γύρω από τη Θάλασσα του Μαρμαρά -την πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή της Τουρκίας- έχει βαθιά τραύματα από τον σεισμό του 1999, στον οποίο έχασαν τη ζωή τους περισσότεροι από 17.000 άνθρωποι.
Όλοι θυμούνται με φωτογραφική ακρίβεια τι συνέβη εκείνη την εποχή και πόσο τραγικές ήταν οι ημέρες που ακολούθησαν.
Έκτοτε ένα από τα θέματα στην τουρκική τηλεόραση παραμένει το εξής: «πότε θα γίνει ο επόμενος μεγάλος σεισμός»;
«Ξέρουμε πού θα γίνουν σεισμοί και ξέρουμε αν θα είναι ισχυροί ή όχι. Αλλά δεν έχουμε σαφείς πληροφορίες για να προβλέψουμε πότε ακριβώς θα συμβούν», εξηγεί η Εουλαλία Μασάνα, καθηγήτρια Εσωτερικής Γεωδυναμικής στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης.
Ειδικότερα την Τουρκία διασχίζουν δύο μεγάλα ρήγματα Τουρκία: το ρήγμα της Βόρειας Ανατολίας και το ρήγμα της Ανατολικής Ανατολίας, κατά μήκος των οποίων σημειώθηκε ο σεισμός τη Δευτέρα.
«Είναι ένα σημείο όπου συγκλίνει η πλάκα της Ανατολίας προς τα δυτικά, η αραβική πλάκα προς τα ανατολικά, η ευρασιατική πλάκα προς τα βόρεια και η αφρικανική προς τα νοτιοδυτικά», εξηγεί η Μασάνα προσθέτοντας πως η αραβική πλάκα κινείται βόρεια με ρυθμό περίπου δύο εκατοστών το χρόνο, ενώ η αφρικανική πλάκα κινείται προς την ίδια κατεύθυνση, αν και με μικρότερη ταχύτητα. Η Ανατολική, από την πλευρά της, εκτοπίζεται προς τα δυτικά με την κίνηση των προαναφερθέντων ρηγμάτων. «Όλες αυτές οι κινήσεις δημιουργούν γεωλογικές εντάσεις που οδηγούν σε σεισμούς μεγαλύτερου ή μικρότερου μεγέθους», επισημαίνει.
50 σεισμοί άνω των 6 ρίχτερ σε έναν αιώνα
Τα τελευταία 100 χρόνια, έχουν σημειωθεί περισσότεροι από 50 σεισμοί μεγέθους ίσου ή μεγαλύτερου από 6 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ στην Τουρκία. Οι σεισμοί αυτοί μπορούν να καταστρέψουν κατοικημένες περιοχές σε ακτίνα μεγαλύτερη από 150 χιλιόμετρα. Ένας από τους πιο καταστροφικούς σεισμούς σημειώθηκε το 1939 στην επαρχία Ερζιντζάν με 32.000 νεκρούς. Στον συγκεκριμένο σεισμό αναφέρθηκε και χτες ο τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, συγκρίνοντας τον με την τραγωδία των τελευταίων ημερών.
«Δεν ξέρουμε πότε θα γίνει ο επόμενος σεισμός», συνεχίζει η Μασάνα, επισημαίνοντας όμως πως πρέπει να ληφθούν μέτρα.
«Σε περιοχές με μεγάλη σεισμική δραστηριότητα πρέπει να γίνονται ασκήσεις και να υπάρχουν αντισεισμικές κατασκευές».
Από την πλευρά του ο Σερίφ Μπαρίς, καθηγητής γεωφυσικής μηχανικής στο Πανεπιστήμιο Kocaeli της Τουρκίας, κατήγγειλε τη Δευτέρα στο CNN-Türk την έλλειψη προετοιμασίας του γενικού πληθυσμού, η οποία συχνά οδηγεί σε λανθασμένες αντιδράσεις όταν γίνεται σεισμός.
Σημειώνεται πως πριν από μερικούς μήνες, η τουρκική υπηρεσία διαχείρισης έκτακτης ανάγκης (AFAD) πραγματοποίησε μια εθνική δοκιμή, στέλνοντας ειδοποιήσεις σε όλα τα κινητά τηλέφωνα της χώρας. Ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις τα μηνύματα έφτασαν ώρες μετά την προγραμματισμένη ώρα της άσκησης.
«Γνωρίζουμε ότι θα γίνουν σεισμοί, τους έχουμε ζήσει, έχουμε εμπειρία με αυτούς επειδή συμβαίνουν συχνά και μερικές φορές είναι πολύ καταστροφικοί. Επίσης ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους είναι τόσο καταστροφικοί είναι η κακή ποιότητα των κατασκευών», λέει ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Πολιτικών Μηχανικών της Σμύρνης, Eylem Ulutas Ayatar.
Ακόμη να αναθεωρηθούν πολλά κτίρια
Μετά τον σεισμό του 1999, όπου έγινε εμφανής η απειρία του κρατικού μηχανισμού, πολλές υπηρεσίες εκσυγχρονίστηκαν. Για τον λόγο αυτό και σήμερα οι ομάδες πολιτικής προστασίας της Τουρκίας είναι πλέον από τις πιο έμπειρες στην περιοχή.
Ωστόσο, αυτό από μόνο του δεν αρκεί, καθώς τότε δόθηκε η υπόσχεση πως οι υποδομές και οι κατοικίες θα ανακαινίζονταν και θα επιθεωρούνταν.
«Το σύστημα επιθεώρησης των υποδομών εφαρμόστηκε, πιλοτικά, μόνο σε 19 επαρχίες και δεν επεκτάθηκε σε όλη την Τουρκία παρά μόνο μετά τον σεισμό στο Βαν το 2011», εξηγεί ο Ayatar.
Την ίδια χρονιά, ο Ερντογάν -που ήταν τότε πρωθυπουργός- υποσχέθηκε να αναθεωρήσει τα κτίρια της Τουρκίας και να εισαγάγει αντισεισμικά μέτρα. Ορισμένα κτίρια αναθεωρήθηκαν, αλλά όχι όλα.
«Τώρα, αυτό που χρειάζεται περισσότερο η Τουρκία είναι η συνεργασία για τη διάσωση των ανθρώπων που έχουν παγιδευτεί κάτω από τα ερείπια», λέει ο Αγιατάρ επισημαίνοντας πως αφού συμβεί αυτό, πρέπει σε δεύτερο χρόνο να αναρωτηθούμε γιατί κάθε φορά που γίνεται ένας σεισμός, πρέπει να μαθαίνουμε με τον δύσκολο τρόπο ότι είναι καιρός να εφαρμόσουμε τους νόμους, τις γνώσεις και την εμπειρία που ήδη έχουμε προκειμένου να μειώσουμε τις επιπτώσεις του».
Πηγή: El Pais