Παγκόσμια άνθηση βιώνει η βιομηχανία της εμπορικής παρένθετης μητρότητας, καθώς ολοένα περισσότερα άτομα ή ζευγάρια καταφεύγουν σε αυτήν τη μέθοδο για να αποκτήσουν παιδιά.
Η Ντιλάρα, χήρα 34 χρόνων, άφησε τα τέσσερα παιδιά της με τους γονείς της στο Ουζμπεκιστάν και πήγε στην Τιφλίδα να δουλέψει.
Κάνει διάφορες δουλειές για τα προς το ζην, από κομμωτική έως σέρβις. Όμως, όπως λέει, η μόνη δουλειά που θέλει να κάνει, είναι να κυοφορεί παιδιά άλλων, στην αναδυόμενη βιομηχανία παρένθετης μητρότητας της Γεωργίας.
«Έχω τραπεζικά δάνεια, έχω τέσσερα παιδιά να μεγαλώσω που έχουν σχολεία και έξοδα. Είναι δύσκολο να είμαι μόνη μου», λέει η ίδια στο CNBC.
Τι είναι η παρένθετη μητρότητα
H Ντιλάρα είναι μία από τις ολοένα περισσότερες γυναίκες που στρέφονται στην εμπορική παρένθετη μητρότητα ως πηγή εισοδήματος εν μέσω αυξανόμενης παγκόσμιας ζήτησης για αυτού του είδους την τεκνοποίηση.
Η επ’ αμοιβή παρένθετη μητρότητα αναφέρεται σε μια συμφωνία όπου μια γυναίκα πληρώνεται για να κυοφορήσει το μωρό ενός άλλου ατόμου ή ζευγαριού – και διαφοροποιείται από την αλτρουιστική εκδοχή της όπου μια γυναίκα διαθέτει εθελοντικά τις αναπαραγωγικές της λειτουργίες χωρίς να αμειφθεί.
Η εμπορική παρένθετη μητρότητα αφορά μόνο την κύηση, που σημαίνει πως η παρένθετη μητέρα δε συνδέεται γενετικά με το παιδί που κυοφορεί.
Το νομοθετικό πλαίσιο που αφορά στην πρακτική αυτή διαφέρει από χώρα σε χώρα. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ η μέθοδος επιτρέπεται σε κάποιες Πολιτείες και απαγορεύεται σε άλλες, ενώ σε Καναδά και Ηνωμένο Βασίλειο επιτρέπεται μόνον η αλτρουιστική παρένθετη μητρότητα. Από την άλλη πλευρά, στη Γεωργία, όπως και σε Ουκρανία και Ρωσία, νόμιμες είναι και οι δύο εκδοχές της μεθόδου.
Η αναδυόμενη βιομηχανία παρένθετης μητρότητας
Σύμφωνα με την εταιρεία υπηρεσιών συμβουλευτικής Global Market Insights, η αξία της παγκόσμιας βιομηχανίας εμπορικής παρένθετης μητρότητας υπολογιζόταν σε 14 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022 – αν και τα ακριβή ποσά είναι δύσκολο να επαληθευτούν δεδομένης της προσωπικής και άρα εμπιστευτικής φύσης πολλών συμφωνιών.
Μέχρι το 2032, ο αριθμός αυτός προβλέπεται να εκτοξευτεί στα 129 δισεκατομμύρια δολάρια, καθώς τα προβλήματα γονιμότητας αναμένεται να έχουν ενταθεί και ένας πολύ μεγαλύτερος αριθμός ομόφυλων ζευγαριών θα αναζητούν τρόπους απόκτησης παιδιού.
Η ζήτηση προέρχεται κατά κύριο λόγο από επίδοξους γονείς σε πλούσιες χώρες της Δύσης. Πολλοί από αυτούς αναζητούν διασυνοριακές υπηρεσίες παρένθετης μητρότητας είτε για να αποφύγουν τις μεγάλες λίστες αναμονής ή το υψηλότερο κόστος της διαδικασίας, είτε γιατί οι εθνικοί νόμοι απαγορεύουν την τακτική ή εξαιρούν κάποιες ομάδες – όπως τα ζευγάρια ίδιου φύλου.
Πηγή εισοδήματος για τις γυναίκες
Η παγκόσμια ανάγκη για μωρά έχει οδηγήσει σε εκτόξευση τη ζήτηση για παρένθετες μητέρες, με διαφημιστικές εταιρείες και ομάδες στο Facebook να απευθύνονται σε γυναίκες προσφέροντάς τους ουδόλως αμελητέες αμοιβές.
Όπως σημειώνει η Λάουρα από την Ιρλανδία, η παρένθετη μητέρα που της χάρισε τον γιο της, κατάφερε να αγοράσει σπίτι για εκείνη και τις δύο της κόρες στην Ουκρανία με τα χρήματα από το πρόγραμμα.
«Η βασική κινητήριος δύναμη, είτε πρόκειται για παρένθετες σε Ουκρανία, Γεωργία, Μεξικό – όλες οι κύριες αγορές – είναι το οικονομικό κίνητρο», λέει η Όλγκα Πισάνα, εταίρος στο ουκρανικό πρακτορείο παρένθετης μητρότητας World Center of Baby – το οποίο τη στιγμή της συνέντευξης είχε 37 έγκυες παρένθετες μητέρες και 130 υποψήφιους γονείς.
Ωστόσο, η προσέλκυση γυναικών δεν γίνεται απρόσκοπτα και χωρίς παγίδες, καθώς σύμφωνα με καταγγελίες, πολλές φορές υπάρχει χάσμα μεταξύ των υποσχόμενων αμοιβών των πρακτορείων και των τελικών αποδοχών των παρένθετων μητέρων.
«Υπάρχουν γιατροί που παίρνουν 50.000 και 60.000 δολάρια από τους επίδοξους γονείς και δίνουν από 12.000 έως 20.000 στην παρένθετη μητέρα. Είναι άδικο αυτό που κάνουν», αποκαλύπτει η Ντιλάρα.
Η Πισάνα από την άλλη, αναφέρει πως τα έξοδα των πρακτορείων δικαιολογούνται από τα υψηλά ιατρικά κόστη, καθώς και από τα ποσά που αποδίδουν σε στέγαση και διατροφή των παρένθετων μητέρων κατά τις τελευταίες εβδομάδες της κύησης. Παρόλα αυτά, και η ίδια αναγνωρίζει πως η διαφθορά είναι κάτι που υπάρχει στον χώρο.
Ηθικοί προβληματισμοί και κίνδυνοι εκμετάλλευσης
Η πρακτική της εμπορικής παρένθετης μητρότητας εγείρει ηθικούς προβληματισμούς, με τους επικριτές να υποστηρίζουν πως η βιομηχανία εκμεταλλεύεται τις ευάλωτες γυναίκες.
Μία από τις προϋποθέσεις πρόσληψης σε πολλά πρακτορεία, για παράδειγμα, είναι οι επίδοξες παρένθετες μητέρες πρέπει να είναι χήρες ή single και να έχουν ήδη τουλάχιστον ένα παιδί. Για το προαπαιτούμενο αυτό, τα πρακτορεία επικαλούνται λόγους σωματικής και ψυχολογικής ετοιμότητας για την εγκυμοσύνη, κάτι που οι επικριτές αμφισβητούν λέγοντας πως πρόκειται για εκμετάλλευση της ανάγκης κοινωνικά πιο ευάλωτων γυναικών ή χαμηλού μορφωτικού επιπέδου.
«Δεν είναι καλός χώρος για γυναίκες. Για εμένα, είναι θύματα», ξεκαθαρίζει η Teresa Ulloa Ziaurriz, περιφερειακή διευθύντρια της οργάνωσης Coalition Against Trafficking in Women and Girls in Latin America and the Caribbean (CATWLAC).
Όπως λέει, η εμπειρία της ως δικηγόρου γυναικών σε χώρες της Λατινικής Αμερικής δείχνει πως τα πρακτορεία στοχεύουν ειδικά όσες αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες.
«Μετά την πανδημία, πολλές γυναίκες έχασαν τη δουλειά τους. Τα πρακτορεία αναζητούσαν μόνες γυναίκες με παιδιά που χρειάζονταν απελπισμένα οικονομική στήριξη», λέει η ίδια, περιγράφοντας τη διαδικασία ως «μια μορφή εμπορίας ανθρώπων».
Καθώς η διαδικασία είναι απαιτητική ψυχολογικά και σωματικά, τα πρακτορεία αξιώνουν τη διενέργεια ειδικών εξετάσεων από τις παρένθετες μητέρες. Ωστόσο, η απουσία ρυθμιστικών πλαισίων αφήνει περιθώρια για αθέτηση συμφωνιών και κακομεταχείρισή τους.
Πηγή: CNBC
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr