Είναι πάνω από ένας χρόνος από την απρόσμενη ανακοίνωση των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Αυστραλίας -μιας συμμαχίας γνωστής με τα αρχικά AUKUS- περί συνδυασμού των υποβρύχιων δυνάμεών τους, και μόλις τη Δευτέρα έδωσαν λεπτομέρειες για το φιλόδοξό τους σχέδιο με σκοπό τον έλεγχο του κινεζικού επεκτατισμού.
Στο πλαίσιο της μακροπρόθεσμης συμφωνίας AUKUS, οι εταίροι θα κατασκευάσουν έναν κοινό στόλο κορυφαίων πυρηνοκίνητων υποβρυχίων χρησιμοποιώντας τεχνολογία, εργατικό δυναμικό και χρηματοδότηση και από τις τρεις χώρες, δημιουργώντας μια πανίσχυρη ενιαία δύναμη στον Ινδικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό.
Ωστόσο το μακρύ χρονοδιάγραμμα και το τεράστιο οικονομικό κόστος -που φτάνει τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια μόνο για την Αυστραλία- θέτει ερωτήματα σχετικά με το πόσο μακριά θα μπορούσαν να απομακρυνθούν τα σχέδια των εταίρων από τη «βέλτιστη πορεία» τους τις επόμενες δεκαετίες καθώς οι κυβερνήσεις και ενδεχομένως οι προτεραιότητες αλλάζουν.
Σε κοινή δήλωση τη Δευτέρα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, ο Αυστραλός πρωθυπουργός Αντονι Αλμπανέζι και ο ομόλογός του τού Ηνωμένου Βασιλείου Ρίσι Σούνακ ανέφεραν ότι η «ιστορική» συμφωνία θα βασιστεί στις προηγούμενες προσπάθειες και των τριών χωρών για «διατήρηση της ειρήνης, της σταθερότητας και της ευημερίας σε όλο τον κόσμο».
Το σχέδιο ξεκινά φέτος με εκπαίδευση του προσωπικού της Αυστραλίας σε υποβρύχια και βάσεις των ΗΠΑ και της Βρετανία, με την προσδοκία ότι σε περίπου 20 χρόνια θα κυβερνήσουν τον πρώτο πυρηνοκίνητο στόλο της Αυστραλίας. Υπάρχει όμως πολύς δρόμος να διανυθεί από τώρα μέχρι τότε, όπως περιγράφεται σε μια σειρά φάσεων που ανακοινώθηκαν από τους τρεις ηγέτες στο λιμάνι του Σαν Ντιέγκο.
Από το 2027 αμερικανικά και βρετανικά υποβρύχια θα επισκέπτονται αυστραλιανή ναυτική βάση στο Περθ η οποία θα αναβαθμιστεί, πριν η Αυστραλία αποκτήσει στις αρχές της επόμενης δεκαετίας τρία αμερικανικά υποβρύχια με δυνατότητα για δύο ακόμη. Στην ίδια δεκαετία η Βρετανία θα αποκτήσει το πρώτο της πυρηνοκίνητο υποβρύχιο μέσω της AUKUS, ενώ λίγο αργότερα, στις αρχές της δεκαετίας του 2040 η Αυστραλία θα παραδώσει το πρώτο από τα δικής της παραγωγής υποβρύχια της AUKUS.
Πολλαπλές δυσκολίες
Παρά ταύτα οι δυσχέρειες του χρονοδιαγράμματος αυτού είναι σημαντικές και απαιτούν ένα άνευ προηγουμένου επίπεδο επενδύσεων και ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των τριών εταίρων, ενώ η πολιτική σταδιοδρομία των ηγετών τους αναμένεται να τερματιστεί νωρίτερα από εκείνη του ανθρώπου που εργάζονται για να αντιμετωπίσουν: Του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ.
Ο κ. Μπάιντεν είπε στους δημοσιογράφους τη Δευτέρα ότι σχεδιάζει να μιλήσει με τον κ. Σι σύντομα, αλλά αρνήθηκε να πει πότε θα γίνει αυτό, προσθέτοντας ότι δεν ανησυχεί ότι ο κ. Σι θα θεωρούσε την ανακοίνωση του AUKUS ως επιθετική.
Αυτό έρχεται σε αντίθεση με το συναίσθημα που αναδύεται από το Πεκίνο, συμπεριλαμβανομένων των κατηγοριών του ότι το τρίο υποδαυλίζει μια κούρσα εξοπλισμών στην Ασία.
Σε ενημέρωση τη Δευτέρα, ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Γουάνγκ Γουένμπιν είπε ότι οι εταίροι της AUKUS «αγνοούν εντελώς τις ανησυχίες της διεθνούς κοινότητας και προχώρησαν σε έναν λανθασμένο και επικίνδυνο δρόμο».
Πρόσθεσε ότι η συμφωνία «θα οδηγήσει σε μια κούρσα εξοπλισμών, θα υπονομεύσει το διεθνές σύστημα μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων και θα βλάψει την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα».
Οι μικρότερες χώρες σε όλη την περιοχή παρακολουθούν το σχέδιο AUKUS με ανησυχία ότι μια μεγαλύτερη παρουσία στα ύδατά τους θα μπορούσε να οδηγήσει σε ακούσια σύγκρουση, δήλωσε οΡίστιαν Ατριάντι Σουπριάντο από το Κέντρο Στρατηγικών & Αμυντικών Μελετών στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας.
«Με περισσότερη εκ περιτροπής παρουσία υποβρυχίων των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου στην Αυστραλία, υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη για την Κίνα να επιτηρεί αυτές τις μονάδες και, ως εκ τούτου, να αυξήσει την πιθανότητα ατυχημάτων ή συμβάντων στη θάλασσα», είπε.
Το σχέδιο AUKUS είναι μια παραδοχή της Αυστραλίας ότι χωρίς υποβρύχια που μπορούν να περάσουν μεγάλες χρονικές περιόδους σε μεγάλα βάθη, η χώρα θα ήταν απροετοίμαστη να αντιμετωπίσει την Κίνα σε Ινδικό και Ειρηνικό.
Πολλαπλές προκλήσεις τίθενται από ένα έργο αυτής της κλίμακας, το οποίο περιλαμβάνει πολλαπλές μετακινήσεις, με πιθανές επιπτώσεις στο χρονοδιάγραμμα και το κόστος.
Επιπλέον, καθώς και οι τρεις χώρες αγωνίζονται να επεκτείνουν τους στόλους τους, η εκπαίδευση αρκετού προσωπικού θα μπορούσε να γίνει σοβαρή πρόκληση. Το στοιχείο της ασφάλειας σημαίνει ότι ο αριθμός των ειδικευμένων εργαζομένων είναι αναπόφευκτα μικρός. Καταβάλλονται προσπάθειες σε όλες τις χώρες για να προελκυστούν οι ασκούμενοι σε μια ζωή κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας για μήνες κάθε φορά – πράγμα όχι εύκολο για προώθηση σε μια ανταγωνιστική αγορά εργασίας. Κι όλα αυτά χωρίς να συνυπολογίσει κανείς στις δυσκολίες το σημαντικό κόστος του σχεδίου αυτού.
Υπάρχει ακόμη και ο πολιτικός κίνδυνος, ότι δηλαδή στα μελλοντικά χρόνια μπορεί ένας εσωστρεφής ηγέτης των ΗΠΑ στο στυλ του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ –ή ίσως και ο ίδιος ο κ. Τραμπ– να εμφανιστεί για να απειλήσει τη συμφωνία.
Ο Τσαρλς Εντελ, σύμβουλος στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών, είπε ότι η συμφωνία αφορούσε πολύ περισσότερο από μια συνδυασμένη προσπάθεια αλλαγής των υπολογισμών της Κίνας σχετικά με το περιβάλλον ασφαλείας της.
«Σκοπός του είναι να μεταμορφώσει τη βιομηχανική ναυπηγική ικανότητα και των τριών εθνών, προορίζεται ως τεχνολογικός επιταχυντής, έχει σκοπό να αλλάξει την ισορροπία δυνάμεων στον Ινδικό και Ειρηνικό και, τελικά, έχει σκοπό να αλλάξει το μοντέλο του πώς οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεργάζεται και ενδυναμώνει τους στενότερους συμμάχους της».
Πηγή: CNN
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr