«Γνωριζόμαστε 20 χρόνια». Αυτό ήταν ένα από τα επιχειρήματα του Λευκορώσου προέδρου όταν ζήτησε από τον Ρώσο ομόλογό του να μεσολαβήσει ώστε ο Γεβγκένι Πριγκόζιν να υποχωρήσει. Αυτό, εξάλλου, επιβεβαιώθηκε διά στόματος του εκπροσώπου του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, όταν περιέγραφε, την επαύριο της «ανταρσίας» της Wagner, τη συμφωνία και τον λόγο του Πούτιν για ασφαλή μετακίνηση των μελών της μισθοφορικής ομάδας στη Λευκορωσία που ήθελαν να μεταβούν στη γειτονική χώρα, «για να επανενωθούν με τις οικογένειές τους» – οι υπόλοιποι έχουν τη δυνατότητα να καταταγούν στις τακτικές στρατιωτικές ή αστυνομικές δυνάμεις της Μόσχας.
Για τον Πριγκόζιν, όμως, κουβέντα…
Ο Αλεξάντρ Λουκασένκο μοιάζει πρόθυμος να χρησιμοποιήσει την πολεμική τεχνογνωσία της Wagner προς όφελος των δικών του δυνάμεων.
Μεγάλη μερίδα του διεθνούς Τύπου αναρωτιέται πώς θα επιβίωνε ένας Ρώσος «αντάρτης» σε μία χώρα όπου οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες κόβουν και ράβουν. Ο Αλεξάντρ Λουκασένκο, πάντως, εγγυήθηκε προσωπικά την ασφαλή μετάβαση των μελών της Wagner, καθώς, αν επιμείνει κανείς στις αποστροφές του Κρεμλίνου περί επιστροφής των μισθοφόρων στις «οικογένειές τους» –παραδεχόμενος ότι πολλοί Λευκορώσοι έχουν καταταγεί στη μισθοφορική δύναμη– και περί 20ετούς γνωριμίας του Λευκορώσου προέδρου με τον επικεφαλής της παραστρατιωτικής ομάδας, φαίνεται ότι εξηγούνται, τουλάχιστον εν μέρει, οι εγγυήσεις που δόθηκαν.
Επιπλέον, όμως, ο Αλεξάντρ Λουκασένκο μοιάζει πρόθυμος να χρησιμοποιήσει την πολεμική τεχνογνωσία της Wagner προς όφελος των δικών του δυνάμεων. Ισως αυτό συνδέεται και με την απόφαση της Μόσχας, τον περασμένο Μάρτιο, να μεταφέρει πυρηνικά όπλα στο Μινσκ, έπειτα από τις κατηγορίες του Κρεμλίνου εναντίον του Λονδίνου ότι στέλνει στο Κίεβο οβίδες οπλισμένες με απεμπλουτισμένο ουράνιο.
Από το εστιατόριο στο «άσυλο»
Η οικειότητα μεταξύ Λουκασένκο και Πριγκόζιν επιβεβαιώθηκε, κατ’ αρχάς, από όσα εκείνος, διά του Telegram, αφηγήθηκε ότι διημείφθησαν το περασμένο Σάββατο της «ανταρσίας». Οπως είχε γράψει η «Κ», ο Λουκασένκο είπε ότι στα τηλεφωνήματά τους ακούστηκαν «δεκαπλάσιες βωμολοχίες» απ’ ό,τι σε μια συνηθισμένη μεταξύ τους επικοινωνία.
Αυτή η «συνηθισμένη επικοινωνία», πάντως, φαίνεται, όπως γράφει η λευκορωσική εκδοχή του Radio Liberty, να χρονολογείται από το 2002, οπότε και ο Λευκορώσος πρόεδρος επισκέφθηκε ένα από τα πολυτελή εστιατόρια του Γεβγκένι Πριγκόζιν στην Αγία Πετρούπολη. Το «Νέο Νησί» (Νόβι Οστρόφ), όπως λεγόταν το ρεστοράν στα νερά της νήσου Βασιλιέφσκι, ανήκε στα πρώτα ισχυρά επιχειρηματικά βήματα του μετέπειτα επικεφαλής της Wagner και του ομίλου των εταιρειών της. Εξάλλου, ο Πριγκόζιν, έχοντας περάσει την τελευταία σοβιετική δεκαετία στη φυλακή για μικροκλοπές και επιθέσεις, είχε απελευθερωθεί με την πτώση της ΕΣΣΔ – και ήταν αποφασισμένος να κατακτήσει τον κόσμο.
Το περιώνυμο εστιατόριο του Πριγκόζιν, συγκέντρωνε πάσης φύσεως πολιτικούς, επιχειρηματικούς και καλλιτεχνικούς αστέρες. Ηταν ένα υψηλού επιπέδου –και διακριτικότητας– σημείο επίσημων και ανεπίσημων συναντήσεων. Μεταξύ του Βλαντιμίρ Πούτιν, του Ζακ Σιράκ, του Τζορτζ Μπους, της βασίλισσας της Ισπανίας, του σολίστ του τσέλου και μαέστρου Μστισλάβ Ροστροπόβιτς και του άλλοτε γενικού διευθυντή του ΔΝΤ, Μισέλ Καμντεσί, ο Γεβγκένι Πριγκόζιν είχε τη χαρά να περιποιηθεί προσωπικώς και τον Αλεξάντρ Λουκασένκο.
Τον Οκτώβριο του 2002, Πούτιν και Λουκασένκο συνέφαγαν στο πολυτελές εστιατόριο του Πριγκόζιν στην Αγία Πετρούλη, όπου τους περιποιήθηκε προσωπικώς ο μετέπειτα επικεφαλής της Wagner.
Στην επίσκεψή του στη Ρωσία τον Οκτώβριο του 2002, όπου τον υποδέχθηκε ο Βλαντιμίρ Πούτιν, οι δύο ηγέτες, σύμφωνα με ανακοίνωση του Κρεμλίνου την εποχής, είχαν επιβεβαιώσει την αφοσίωση στις διμερείς οικονομικές και εμπορικές σχέσεις, με τον Ρώσο πρόεδρο να αναφέρει ότι «η Λευκορωσία έχει γίνει ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ρωσίας μετά τη Γερμανία». Πούτιν και Λουκασένκο είχαν συμφωνήσει να «επεκτείνουν την κοινή ομάδα εργασίας για τη σύνταξη Συνταγματικής Πράξης για την Ενωση Ρωσίας και Λευκορωσίας».
Σε αυτό το κλίμα οι δύο πρόεδροι συνέφαγαν στο εστιατόριο του Γεβγκένι Πριγκόζιν στην Αγία Πετρούπολη, κοινή γενέτειρά του με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος εκεί στρεφόταν για επίσημα ή ημιεπίσημα δείπνα, παρά στην πρωτεύουσα Μόσχα. Εξάλλου, είχε χρηματίσει και αντιδήμαρχος της πόλης στα μέσα της δεκαετίας του ’90.
Παρών στις συνομιλίες εκ μέρους της λευκορωσικής αντιπροσωπείας ήταν ο πολιτικός αναλυτής Αλεξάντερ Ζιμονόφσκι, ο οποίος φέρεται να επιβεβαίωσε σε ρωσικά μέσα ότι «ο Λουκασένκο, που του άρεσε το δείπνο, ευχαρίστησε προσωπικά τον Γεβγκένι Πριγκόζιν σφίγγοντάς του το χέρι», ο ίδιος, όμως, θεωρεί ότι είναι αδύνατον να επιβεβαιωθεί, προσώρας τουλάχιστον, ότι είχαν σχέσεις εντός αυτής της εικοσαετίας.
Υπάρχει, όμως, μία παράδοξη αντίδραση σε ένα παράδοξο γεγονός…
Οι Λευκορώσοι της Wagner επιστρέφουν
Ανεξάρτητα λευκορωσικά δημοσιεύματα, όπως αυτό της Verstka, αναφέρουν ότι έχουν ήδη αρχίσει οι εργασίες κατασκευής στρατοπέδων για περίπου 8.000 μισθοφόρους της Wagner στα 200 χλμ. από τα σύνορα με την Ουκρανία, στην επαρχία του Μογκίλεφ. Το δημοσίευμα επικαλείται λευκορωσικές πηγές και συγγενείς μισθοφόρων, που αναφέρουν ότι όσοι μαχητές της Wagner έχουν παραμείνει στο Ροστόφ θα μεταφερθούν στα νέα στρατόπεδα που ετοιμάζει το Μινσκ, μια πληροφορία που, ωστόσο, μένει να επιβεβαιωθεί και την οποία ο Λευκορώσος πρόεδρος διαψεύδει μετά βδελυγμίας, λέγοντας ότι, αν το επιθυμούν, υπάρχει γι’ αυτούς χώρος σε εγκαταλελειμμένο στρατόπεδο στη χώρα του – «μένει να αποφασίσουν οι ίδιοι τι θα κάνουν», είπε ο Αλεξάντρ Λουκασένκο κατά το Belta, το επίσημο λευκορωσικό πρακτορείο ειδήσεων.
Ωστόσο, υπάρχει προϊστορία και με τους μαχητές της Wagner και την παρουσία τους την περίοδο των πρόσφατων λευκορωσικών προεδρικών εκλογών. Στις 29 Ιουλίου 2020, όπως είχε μεταδώσει το Belta, συνελήφθησαν 32 μισθοφόροι της ομάδας Wagner σε ξενοδοχείο της λευκορωσικής πρωτεύουσας. Ακόμα ένας, σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, συνελήφθη στα νότια της χώρας. «Σύμφωνα με τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου, ελήφθησαν πληροφορίες για την άφιξη περισσότερων από 200 μαχητών στην επικράτειά μας για να αποσταθεροποιήσουν την κατάσταση κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας», αναφέρει το Belta, που, μάλιστα, δημοσιεύει και τα ονόματα των «33».
Στις 29 Ιουλίου 2020, σύμφωνα με το Belta, συνελήφθησαν 32 μισθοφόροι της ομάδας Wagner σε ξενοδοχείο του Μινσκ. Ακόμα ένας συνελήφθη στα νότια της χώρας.
Η «αποσταθεροποίηση» στην οποία αναφέρεται το λευκορωσικό πρακτορείο πιθανόν συνδέεται με σχεδιαζόμενη συμμετοχή των μισθοφόρων της Wagner στις αντιπολιτευτικές διαδηλώσεις κατά του επονομαζόμενου και «τελευταίου δικτάτορα της Ευρώπης», Αλεξάντρ Λουκασένκο. Το Κρεμλίνο είχε σπεύσει να μετακυλίσει την ευθύνη στην προβοκάτσια του Κιέβου, το οποίο, από πλευράς του, ζητούσε επίμονα την έκδοση των «33» για εγκλήματα στο Ντονμπάς, όπως αναφέρει το λευκορωσικό Radio Liberty.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, στις 14 Αυγούστου επέστρεψαν οι συλληφθέντες της Wagner στη Ρωσία, με τον Λουκασένκο, διά του γιου του, Βίκτορ, να απολογείται στους μισθοφόρους για την ταλαιπωρία.
Το «μπράβο» του Πριγκόζιν… για τις συλλήψεις
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα Reform, όταν ο Πριγκόζιν, σε συνέντευξή του σε ουκρανικό μέσο που αναδημοσίευσε η εταιρεία του Concord, ρωτήθηκε «αν ο επιχειρηματίας μπορούσε να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει τα λόγια του Λουκασένκο ότι αναπτύχθηκαν “καλές σχέσεις” μεταξύ τους, ο Πριγκόζιν απάντησε καταφατικά και πρόσθεσε ότι κατανοούσε την κατάσταση του προέδρου της Λευκορωσίας την παραμονή των εκλογών».
«Είναι απαιτητικός, αλλά φαίνεται να παίρνει πάντοτε τις σωστές αποφάσεις» φέρεται να είχε πει ο Πριγκόζιν για τον Λουκασένκο. Σε άλλη του συνέντευξη, έναν χρόνο αργότερα, το 2021, απέτισε «δόξα στη Λευκορωσία και στον Λουκασένκο» για τη σύλληψη του Ρομάν Προτάσεβιτς, του δημοσιογράφου του αντιφρονούντος καναλιού Nexta στο Telegram, με τη σύντροφό του, Σοφία Σαπέγκα. Η σύλληψη είναι, όπως όλα είχαν δείξει, οργανωμένη, καθώς η πτήση της Ryanair από Αθήνα για Βίλνιους, στις 23 Μαΐου 2021, δέχθηκε προειδοποίηση για βόμβα και αναγκάστηκε να προσγειωθεί στο αεροδρόμιο του Μινσκ, όπου και έγινε η σύλληψη του Προτάσεβιτς, όπου πλέον έχει λάβει χάρη.
Ο Λουκασένκο, θεωρώντας ότι ο Πριγκόζιν απλώς εκτελεί εντολές άλλων, τον χαρακτήρισε «παιχνιδάκι σε λάθος χέρια».
Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, πάντως, ο Λευκορώσος πρόεδρος είχε πει: «Μια και λέμε για τη Wagner. Γνωρίζουμε ποιος είναι επικεφαλής της οργάνωσης – ο Ζένια Πριγκόζιν. Ετσι τον αποκαλώ: “Ζένια”. Εχουμε την καλύτερη σχέση μεταξύ μας».
Η ατάκα, όμως, που, αν αληθεύει, ξεχωρίζει είναι όταν ο Αλεξάντρ Λουκασένκο, θεωρώντας ότι ο Πριγκόζιν απλώς εκτελεί συμβόλαια με εντολές άλλων, τον χαρακτήρισε «παιχνιδάκι σε λάθος χέρια».
Αλλά δημοσίευματα, πάντως, είχαν αναφέρει ότι οι μαχητές της Wagner βρέθηκαν στο Μινσκ εκείνη την περίοδο ως ενδιάμεση στάση προτού μεταβούν στην Αφρική, όπου είναι γνωστό, και το έχουμε ξαναγράψει, ότι η Wagner δραστηριοποιείται σε τουλάχιστον 20 αφρικανικές χώρες, προάγοντας τον ρωσικό πολιτισμό, τις μαχητικές ικανότητες και το επιχειρηματικό δαιμόνιο διά της παρουσίας της μισθοφορικής ομάδας.
Η βαριοπούλα… έκθεμα στο Μινσκ
Δημοσίευμα του FranceInfo αναδεικνύει ακόμα μία παράδοξη σύνδεση. Παιδικές στρατιωτικές ακαδημίες της Λευκορωσίας, σύμφωνα με το Belta που απηχεί το Μινσκ, επισκέφθηκαν την τελευταία ημέρα των μαθημάτων τους το Παλάτι της Ανεξαρτησίας, το προεδρικό μέγαρο του Μινσκ.
Η ξενάγηση περιελάμβανε σχεδόν όλους τους χώρους του μεγάρου, όπου εκεί αναδεικνύεται, αφενός, η πολιτική ιστορία και υπεροχή της Λευκορωσίας και, αφετέρου, εκτίθενται αντικείμενα που επιτονίζουν το στρατιωτικό και πατριωτικό καθήκον της χώρας.
Στις φωτογραφίες που δημοσίευσε το επίσημο λευκορωσικό πρακτορείο, περιλαμβάνεται ένα ενσταντανέ νεαρού, σχεδόν παιδιού, με παραλλαγή να περιεργάζεται μία θήκη βιολιού, η οποία, στη βελούδινη επένδυσή της, περιέθαλπε μία… βαριοπούλα. Με λεπτομερέστερη φωτογραφία που δημοσιεύει το FranceInfo, το δημοσίευμα ισχυρίζεται ότι πρόκειται περί της περίφημης «βαριοπούλας της Wagner», ειδικά στην πρώτη εμφάνισή της προτού γίνει σουξέ της Wagner και βασικό συστατικό των απειλών του Πριγκόζιν.
Από το 2017, οπότε και με αυτή εκτελέστηκε Σύρος «λιποτάκτης», η βαριοπούλα έγινε το «μπραντ της Wagner».
Αυτή η βαριοπούλα είχε αρχικώς χρησιμοποιηθεί –και αυτή η εκδοχή της είχε καταλήξει στο Μινσκ– για τον βασανισμό και τη δολοφονία του Σύρου πολίτη, ονόματι Ελ-Ισμαήλ σύμφωνα με το ερευνητικό Dossier Center, από τον Νικολάι Μπούντκο, Λευκορώσο διοικητή της ομάδας Wagner με ιδιαίτερα ενδιαφέρον παρελθόν στα σώματα ασφαλείας της Ρωσίας και στη γαλλική Λεγεώνα των Ξένων. Ο Σύρος πολίτης είχε κατηγορηθεί για λιποταξία από τον συριακό στρατό και η παρουσία της Wagner στη Συρία είναι εδώ και χρόνια γνωστή, όπως, άλλωστε, έχουμε ξαναγράψει.
🇷🇺social media share📹, in which allegedly a representative of Yevgeny Prigozhin handed over to a «representative of the 🇪🇺Parliament»a violin case with a sledgehammer inside, engraved with Wagner PMC logo and with traces of «blood» on the handle, calling it an «information case» pic.twitter.com/58SJqCyWUE
— Anton Gerashchenko (@Gerashchenko_en) November 23, 2022
Εκτοτε, η βαριοπούλα έχει γίνει το σύμβολο εκδίκησης της Wagner για όποιον κρίνεται λιποτάκτης, δειλός και αδύναμος να αντεπεξέλθει στις προβλέψεις του συμβολαίου που έχει υπογράψει. Οπως έχει γράψει ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου στην «Κ», ο Πριγκόζιν, τον Νοέμβριο του 2022, επαίνεσε τους άνδρες του για την τιμωρία με τη βαριοπούλα του «προδότη» λιποτάκτη της Wagner και «παρότι οι αποτρόπαιες εικόνες σόκαραν τον πλανήτη, η εικόνα της βαριοπούλας έγινε αναπόσπαστο κομμάτι της “μάρκας Πριγκόζιν”, υπογραμμίζοντας ότι η βία αποτελεί πια στοιχείο της ρωσικής πολιτικής κουλτούρας. Τον Δεκέμβριο [του 2022], μασκοφόροι διαδηλωτές πετούσαν βαριοπούλες μπροστά στην είσοδο της φινλανδικής πρεσβείας στη Μόσχα. Η βαριοπούλα έγινε σύμβολο της φρενήρους αναζήτησης “προδοτών” και “εχθρών” της Ρωσίας, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό της χώρας, αλλά και της μανιχαϊστικής προσέγγισης του Πούτιν απέναντι στη ρωσική κοινωνία, που χωρίζεται σε όσους κραδαίνουν τη βαριοπούλα και σε όσους δέχονται τα χτυπήματά της».
In #Moscow, a group of Z-patriots in balaclavas threw sledgehammers at the building of the #Finnish Embassy.
In November, a video of Yevgeny Prigozhin’s company “Concord” handing over a bloody sledgehammer in a violin case “to be sent to the European Parliament” appeared online. pic.twitter.com/njovDCjhIs
— NEXTA (@nexta_tv) December 20, 2022
«Κάτω από τα συντρίμμια της Ρωσίας»
Αυτό που έχει επιβεβαιωθεί μέχρι στιγμής είναι ότι ο Λουκασένκο φοβάται ότι «η κατάρρευση της Ρωσίας θα θάψει τη Λευκορωσία στα συντρίμμια της». Σύμφωνα με δηλώσεις του που αναμεταδίδει το Belta, «αν η Ρωσία καταρρεύσει… το λέω επανειλημμένα στους αρχηγούς κρατών σε όλες τις συναντήσεις, ότι κανένας από αυτούς δεν θα ωφεληθεί! Τα λόγια μου: “Αν καταρρεύσει η Ρωσία, θα θαφτούμε όλοι κάτω από τα συντρίμμια της”. Αν κάποιος δεν το καταλαβαίνει αυτό, θα πρέπει να το σκεφτεί περισσότερο. Ξαναμελετήστε στην Ιστορία».
Μέχρι, όμως, οι ενδιαφερόμενες πλευρές να ξαναμελετήσουν την Ιστορία κατά την παρότρυνση του Λευκορώσου προέδρου, ο Γεβγκένι Πριγκόζιν βρίσκεται σε λευκορωσικό έδαφος και αναμένει τις εξελίξεις – κυρίως, θα περιμένει να δει εάν οι δύο πρόεδροι, Πούτιν και Λουκασένκο, τηρήσουν τις υποσχέσεις τους.