ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ: Eως αργά χθες το βράδυ συνεχίστηκε η συζήτηση για το μεταναστευτικό κατά την πρώτη μέρα των εργασιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες, ενώ άγνωστο παραμένει εάν θα κατέληγαν τελικά στην υιοθέτηση κοινών συμπερασμάτων σε ό,τι αφορά το εν λόγω ζήτημα, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες, υπήρξαν χώρες όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία που εξέφραζαν από την αρχή ενστάσεις για την πρόσφατη συμφωνία μεταρρύθμισης της μεταναστευτικής πολιτικής, ιδιαίτερα λόγω της πρόβλεψης για καταβολή 20.000 ευρώ ανά αιτούντα άσυλο, που δεν έχει μετεγκατασταθεί. Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι ανέφερε χθες πως θα διεξαγάγει δημοψήφισμα για το αν θα αποδεχθεί τη συμφωνία, πιθανόν την ίδια ημέρα που θα προγραμματιστούν οι εκλογές το φθινόπωρο, ενώ ανέφερε ότι θα πρότεινε στο Συμβούλιο «σχέδιο για ασφαλή σύνορα».
Στη χθεσινή συνεδρίαση οι 27 Ευρωπαίοι ηγέτες είχαν σκοπό να αναζητήσουν μια κοινή συνισταμένη στη λεγόμενη εξωτερική πτυχή του μεταναστευτικού. «Αγκάθι» αναδείχθηκαν και οι διατυπώσεις στο κοινό κείμενο των συμπερασμάτων, με κάποιους ηγέτες να επιδιώκουν να γίνει αναφορά σε «καινοτόμες» ιδέες και λύσεις που όμως απορρίπτονταν από άλλες καθώς παρέπεμπαν στο «μοντέλο Ρουάντα», το αμφιλεγόμενο δηλαδή σχέδιο του Ηνωμένου Βασιλείου για μεταφορά αιτούντων άσυλο στη χώρα της Αφρικής, ώστε να εξεταστεί εκεί το αίτημά τους, πρακτική που δεν συνάδει με το διεθνές δίκαιο. Aλλες χώρες ήθελαν αναφορά σε «αποτρεπτικά μέτρα» στις χώρες προέλευσης.
Από την πλευρά του, ο Eλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε, σύμφωνα με πληροφορίες, σε «πιο καινοτόμες» πολιτικές καταπολέμησης διακινητών, ώστε να αποτρέπονται οι αναχωρήσεις που θέτουν ανθρώπινες ζωές σε κίνδυνο. Αναφέρθηκε, εξάλλου, στη μείωση των μεταναστευτικών ροών που πέτυχε η Ελλάδα, εξαιτίας –όπως σημείωσε– της βελτιωμένης συνεργασίας με την Τουρκία το τελευταίο διάστημα.
«Παζάρι» με Τουρκία
Στην ενίσχυση της συνεργασίας Ευρωπαϊκής Eνωσης με την Τουρκία σε σχέση με το μεταναστευτικό προσβλέπει και η Γερμανία και για τον λόγο αυτό μάλιστα –όπως φαίνεται– πίεσε να προστεθεί ειδική παράγραφος για τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Σχεδόν ένα μήνα μετά την επανεκλογή του Ταγίπ Ερντογάν, το Βερολίνο προφανώς θεωρεί κρίσιμο η Ε.Ε. να πιάσει το νήμα από την αρχή με την Τουρκία, προκειμένου η Aγκυρα να δέχεται πίσω αιτούντες άσυλο, αλλά και να βοηθήσει στη μείωση των παράτυπων συνοριακών διελεύσεων. Σε αντάλλαγμα, οι Γερμανοί φαίνεται πως θα επιδιώξουν τη βελτίωση των εμπορικών δεσμών της Eνωσης με την Aγκυρα.
O Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε σε «πιο καινοτόμες» πολιτικές καταπολέμησης διακινητών, ώστε να αποτρέπονται οι αναχωρήσεις που θέτουν ανθρώπινες ζωές σε κίνδυνο.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το κείμενο ικανοποιεί την Αθήνα, καθώς γίνεται αναφορά στα προηγούμενα συμπεράσματα του Μαρτίου και Ιουνίου του 2021 για τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί παράλληλα τον ύπατο εκπρόσωπο Ζοσέπ Μπορέλ και την Κομισιόν να υποβάλουν έκθεση σχετικά με την κατάσταση των σχέσεων της Ενωσης με την Τουρκία, «βάσει των μέσων και των επιλογών που προσδιόριζε το Συμβούλιο και με σκοπό να προχωρήσουν με στρατηγικό και εμπροσθοβαρή τρόπο». Ικανοποιημένη είναι, εξάλλου, τόσο η Λευκωσία όσο και η Αθήνα με την αναφορά στο Κυπριακό στο κείμενο των συμπερασμάτων εν μέσω των προσπαθειών του νέου προέδρου της Κύπρου, Νίκου Χριστοδουλίδη, να υπάρξει σύντομα επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων με πιο ενεργό ρόλο εκ μέρους της Ε.Ε. Συγκεκριμένα, στο κείμενο αφού το Συμβούλιο υπενθυμίζει προηγούμενα σχετικά συμπεράσματά του, εκφράζει την προσήλωσή του σε συνολική διευθέτηση του Κυπριακού στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών, των σχετικών αποφάσεων του οργανισμού, αλλά και του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Η Ε.Ε. άλλωστε ζητεί την άμεση επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, ενώ όπως επισημαίνεται, «είναι έτοιμη να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στη στήριξη όλων των σταδίων της διαδικασίας υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Εθνών, με όλα τα κατάλληλα μέσα που διαθέτει».
Δεκέμβριο για Ουκρανία
Στο Κίεβο θα βρεθεί το Σάββατο ο Ισπανός πρωθυπουργός προκειμένου να συμπέσει με την έναρξη της ανάληψης της προεδρίας της Ε.Ε. από τη χώρα του. Την ανακοίνωση έκανε ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, κατά την παρέμβασή του στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μέσω τηλεδιάσκεψης, ενώ δίνοντας έμφαση στον συμβολισμό αυτής της κίνησης είπε πως «θα είναι εξαιρετικά σημαντικοί οι επόμενοι έξι μήνες». «Πρόκειται για μια ιστορική στιγμή να ξεκινήσει η Ουκρανία τις διαπραγματεύσεις της για την ένταξή της στην Ε.Ε.», προσέθεσε, καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να συζητήσουν την αίτηση της Ουκρανίας τον ερχόμενο Δεκέμβριο.
Πάντως, οι Ευρωπαίοι θα προσφέρουν «δεσμεύσεις ασφαλείας» στην Ουκρανία, μια διατύπωση που ήταν αρκετά αμφιλεγόμενη καθώς χώρες όπως η Αυστρία και η Ιρλανδία δεν ανήκουν στο ΝΑΤΟ και είναι στρατιωτικά ουδέτερες. Η γαλλικής «έμπνευσης» διατύπωση πέρασε, καθώς στο κείμενο αναφέρεται πως οι δεσμεύσεις θα ληφθούν «με πλήρη σεβασμό της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας αρκετών κρατών-μελών». Αναμένεται πλέον από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης να περιγράψει τι αφορούν οι εν λόγω δεσμεύσεις. Επιφυλάξεις εξέφρασαν αρκετοί Ευρωπαίοι και ως προς τη χρήση των «παγωμένων» περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας λόγω των νομικών προβλημάτων που ενδεχομένως να ανακύψουν, όπως έχει επισημάνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Νωρίτερα και παρουσία του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ έγινε εκτενής συζήτηση και για τις εξελίξεις στη Ρωσία μετά την αποτυχημένη ανταρσία της ομάδας Wagner, με αρκετούς ηγέτες, σύμφωνα με πηγές, να την χαρακτηρίζουν πλέον τρομοκρατική, ενώ άλλοι έκαναν λόγο για «ρωγμές» εντός του ρωσικού στρατιωτικού και πολιτικού συστήματος.
