Μετά από 13 χρόνια, ο μακροβιότερος πρωθυπουργός της Ολλανδίας μετακομίζει από το γραφείο του στη Χάγη σε μία αίθουσα διδασκαλίας.
Ο Μαρκ Ρούτε προκάλεσε την έκπληξη όλων τη Δευτέρα, καθώς ανακοίνωσε την αποχώρησή του από την πολιτική. Η κατάρρευση της τετρακομματικής κυβέρνησής του είχε επέλθει μόλις τρεις μέρες νωρίτερα, την περασμένη Παρασκευή, εν μέσω διαφωνιών των κυβερνητικών εταίρων για τη μεταναστευτική πολιτική.
Ο Ρούτε είχε δηλώσει αργά την Παρασκευή ότι είχε ακόμη την «ενέργεια και τις ιδέες» για να συνεχίσει, αλλά το Σαββατοκύριακο αποφάσισε να βάλει τέλος στα 17 χρόνια της ηγεσίας του στο Λαϊκό Κόμμα για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία (VVD). «Το κάνω αυτό με ανάμεικτα συναισθήματα. Αγαπώ πολύ την ομάδα. Αλλά νιώθω ότι αυτό είναι το σωστό».
Ο απερχόμενος πρωθυπουργός προσωρινά θα αφοσιωθεί στη διδασκαλία κοινωνικών επιστημών, μία φορά την εβδομάδα, στη Χάγη.
Ο Ρούτε θα παραμείνει στη θέση του υπηρεσιακού πρωθυπουργού μέχρι τις εκλογές που είναι προγραμματισμένες για τον ερχόμενο Νοέμβριο.
Συναίνεση… δίχως αύριο
Στη διάρκεια της 13χρονης θητείας του στην εξουσία έγινε γνωστός για την ικανότητά του να ξεπερνάει πολιτικές κρίσεις – συμπεριλαμβανομένων σκανδάλων που τον ανάγκασαν να παραιτηθεί για λίγο τον Ιανουάριο του 2021. Επέστρεψε στην εξουσία μόλις δύο μήνες αργότερα, αφού το κόμμα του VVD νίκησε στις εθνικές εκλογές.
Συνάδελφοι και φίλοι τον περιγράφουν περισσότερο ως «διαχειριστή», παρά ως οραματιστή ηγέτη, ο οποίος κατάφερε να πείσει αντίπαλα κόμματα να συζητήσουν και να καταλήξουν σε συμβιβασμούς. Ήταν η ενσάρκωση της ολλανδικής κουλτούρας συναίνεσης: ρεαλιστής, ευέλικτος και χωρίς όραμα.
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια ο Ρούτε εθεωρείτο όλο και περισσότερο μέρος του προβλήματος παρά η λύση του. Η έλλειψη διαφάνειας, καθώς και η εμπλοκή του σε αντιπαραθέσεις σε συνδυασμό με τη γενική απώλεια εμπιστοσύνης στην πολιτική, οδήγησαν τη δημοτικότητά του σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο.
Σύμφωνα με δημοσκόπηση του EenVandaag σε δείγμα 18.000 πολιτών, σχεδόν τρεις στους τέσσερις θα θεωρούσαν «απαράδεκτη» μια επιστροφή του Ρούτε στην πρωθυπουργία μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου. Περίπου το 83% έκρινε μάλιστα πως η τελευταία κυβέρνηση συνασπισμού της οποίας ηγήθηκε είχε κάνει κακή δουλειά.
«Έκπληξη» από κόμμα διαμαρτυρίας
Η πολιτική κρίση που οδήγησε στην παραίτηση του Ρούτε ξέσπασε με το ολλανδικό σύστημα ασύλου να βρίσκεται στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης.
Οι πολιτικοί εταίροι του Ρούτε στον κυβερνητικό συνασπισμό επέκριναν την προσέγγισή του, κατηγορώντας τον για «ανεύθυνα σκληρή» στάση και για στάση στο όριο της «πολιτικής απερισκεψίας». Κάποιοι μάλιστα τον κατηγόρησαν πως η κατάρρευση αποτέλεσε σκόπιμη επιλογή για να οδηγήσει τη χώρα σε πρόωρες εκλογές.
«Τις τελευταίες ημέρες υπάρχουν πολλές εικασίες για τα κίνητρά μου. Η μοναδική απάντηση είναι η Ολλανδία», ανέφερε ο Ρούτε σε ομιλία στο Κοινοβούλιο, απαντώντας στις επικρίσεις.
«Χθες το πρωί έλαβα την απόφαση ότι δεν θα είμαι πάλι σε θέση να είμαι εκ νέου αρχηγός του VVD. Μόλις σχηματιστεί το νέο υπουργικό συμβούλιο μετά τις εκλογές, θα εγκαταλείψω την πολιτική», πρόσθεσε.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το VVD του Ρούτε παραμένει το πρώτο κόμμα, παρόλο που το κόμμα διαμαρτυρίας των αγροτών, ΒΒΒ, εκφράζοντας τον χώρο της λαϊκιστικής δεξιάς, πέτυχε νίκη-έκπληξη στις φετινές περιφερειακές εκλογές και κέρδισε την πλειοψηφία των εδρών στη Γερουσία τον Μάιο.
Η επόμενη πρόκληση για το VVD θα είναι να βρει τον νέο ηγέτη, ο οποίος θα οδηγήσει το κόμμα στην εκλογική «κούρσα» του φθινοπώρου.
Με πληροφορίες από Reuters, Politico, Eenvandaag
