ΜΑΪΑΜΙ. Οπλισμένοι με συρματόβουρτσες, νεαροί δύτες βούτηξαν στον κοραλλιογενή ύφαλο Αλιγκέιτορ Ριφ της Φλόριντα, στα τέλη Ιουλίου, προσπαθώντας να βοηθήσουν τα κοράλλια να επιβιώσουν στις πρωτοφανώς θερμές θερμοκρασίες του 2023. Οι δύτες καθαρίζουν προσεκτικά τα βλαβερά φύκια και τους κυνηγούς, που παρασιτούν στα κλαδιά τους.
Υπό κανονικές συνθήκες, οι εθελοντές της περιβαλλοντικής οργάνωσης I.CARE επρόκειτο να φυτέψουν κοράλλια στα ανοικτά των νήσων Φλόριντα Κιζ, στο πλαίσιο εθνικής προσπάθειας για την αποκατάσταση του κοραλλιογενούς υφάλου της Φλόριντα. Φέτος, όμως, όλα γίνονται ανάποδα. Καθώς οι θερμοκρασίες του νερού εκτοξεύθηκαν στα ύψη στα Κιζ, επιστήμονες, οργανώσεις διάσωσης των υφάλων και κρατικές υπηρεσίες εγκαινίασαν προσπάθεια σωτηρίας των κοραλλιών, σύμφωνα με το περιοδικό The Conversation. Οι δύτες συνέλεξαν χιλιάδες κοράλλια από υποβρύχια «φυτώρια» κατά μήκος των νήσων της Φλόριντα και τα μεταφύτεψαν σε ψυχρότερα νερά ή σε μεγάλες δεξαμενές στην ξηρά. Ο ωκεανολόγος Κεν Νετμάγερ και η ομάδα του στην περιβαλλοντική οργάνωση Reef Renewal USA άρχισαν τη μεταφορά ολόκληρων φυτωρίων κοραλλιών από τα ρηχά νερά της νήσου Ταβερνιέ, σε τοποθεσία βάθους 20 μέτρων, όπου τα νερά ήταν 1,1 βαθμό Κελσίου ψυχρότερα. Ακόμη και εκεί, η θερμοκρασία του νερού πλησίαζε τους 30 βαθμούς.
Ο ύφαλος της Φλόριντα, που έχει σχήμα τόξου και μήκος 500 χλμ., παίζει κρίσιμο ρόλο για τους πληθυσμούς ψαριών, προστατεύει από την αποσάθρωση των εδαφών στην ξηρά και ενισχύει την τοπική οικονομία. Παρότι τα κοράλλια μπορούν να ανακάμψουν από επεισόδιο λεύκανσης, παρατεταμένες περίοδοι υψηλών θερμοκρασιών είναι ικανές να τα σκοτώσουν. Ο ύφαλος της Φλόριντα υφίσταται εδώ και χρόνια τις συνέπειες της υπεραλιείας, των ασθενειών, των καταιγίδων και της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Μεγάλη εκστρατεία αποκατάστασης των κοραλλιών διεξάγεται ήδη από το 2019, με μεταφυτεύσεις των πλέον απειλούμενων ειδών. Ακόμη, όμως, και τα πιο ανθεκτικά αντιμετωπίζουν σήμερα κίνδυνο.
Τα κοράλλια αποτελούν τη δομική βάση του υφάλου χάρη στη συμβιωτική σχέση τους με μικροσκοπικά φύκια στους ιστούς τους. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, τα φύκια φωτοσυνθέτουν, παράγοντας οξυγόνο ως τροφή για το κοράλλι και θρεπτικά συστατικά για τους ξενιστές του. Τη νύχτα, τα κοράλλια τρέφονται με πλαγκτόν, προσφέροντας τροφή για τα φύκια τους. Το αποτέλεσμα της συμβιωτικής αυτής σχέσης προσφέρει στο κοράλλι τη δυνατότητα να δημιουργήσει σκελετό ανθρακικού ασβεστίου, σχηματίζοντας υφάλους που φιλοξενούν ποσοστό 25% του συνόλου των ζωντανών οργανισμών στη θάλασσα.
Παρότι μπορούν να ανακάμψουν από τη λεύκανση, παρατεταμένες περίοδοι υψηλών θερμοκρασιών είναι ικανές να τα σκοτώσουν.
Δυστυχώς, όμως, τα κοράλλια είναι ευαίσθητα στη θερμοκρασία, ενώ η ακραία θέρμανση των υδάτων στα ανοικτά της νότιας Φλόριντα απειλεί άμεσα την επιβίωσή τους. Οταν τα κοράλλια ζεσταίνονται αποβάλλουν τα συμβιωτικά τους φύκια. Τα κοράλλια αποκτούν έτσι λευκό χρώμα και χαρακτηρίζονται θύματα λεύκανσης. Η ανάκαμψή τους είναι εφικτή με την επάνοδο των συμβιωτικών φυκιών και μόλις η θερμοκρασία επιστρέψει στα κανονικά της επίπεδα. Η αύξηση της θερμοκρασίας της Γης σημαίνει, ωστόσο, ότι οι περίοδοι λεύκανσης γίνονται ολοένα και πιο συχνές, δημιουργώντας βάσιμες ανησυχίες για το μέλλον των κοραλλιογενών υφάλων.
Φέτος, οι νήσοι Κιζ της Φλόριντα τέθηκαν σε κατάσταση επιφυλακής για απειλούμενο επεισόδιο λεύκανσης, το οποίο σημειώνεται ενάμιση μήνα νωρίτερα από το κανονικό. Η έγκαιρη προειδοποίηση επέτρεψε στη μετεωρολογική υπηρεσία των ΗΠΑ να προειδοποιήσει εγκαίρως το δίκτυο προστασίας υφάλων, προκειμένου εργαστήρια και εξοπλισμός να βρίσκονται σε ετοιμότητα για την καταγραφή τοποθεσιών και τη μέτρηση του εύρους του φαινομένου της λεύκανσης. Στο υδρογραφικό εργαστήριο των Κιζ, επιστήμονες και εκπαιδευμένοι εθελοντές παρέδωσαν χιλιάδες θραύσματα κοραλλιών που συνέλεξαν από απειλούμενους υφάλους. Οι εθελοντές θα «ταΐσουν» με το χέρι τους ζωντανούς αυτούς οργανισμούς, διατηρώντας τους εν ζωή μέχρις ότου η θερμοκρασία του νερού υποχωρήσει. Μόνο τότε τα κοράλλια θα μεταφυτευτούν στον ύφαλο.
Οι δύτες εκπαιδεύονται ως παρατηρητές, αποκτώντας την ικανότητα να αναγνωρίζουν τους απειλούμενους οργανισμούς. Τα κοράλλια στον ύφαλο της Φλόριντα προσείλκυαν παραδοσιακά καταδυτικό τουρισμό. Το εργαστήριο μαθαίνει τώρα στους ερασιτέχνες αυτοδύτες να αναγνωρίζουν τα λευκασμένα, ασθενή και νεκρά κοράλλια διαφόρων ειδών, αξιοποιώντας ψηφιακή πύλη προκειμένου να αναδείξουν τις περιοχές υψηλότερου κινδύνου.