ΡΙΓΑ. Την κατασκευή σιδηροδρομικού δικτύου υψηλής ταχύτητας που θα συνέδεε τις τρεις χώρες της Βαλτικής ακύρωσε η Λετονία, υποστηρίζοντας ότι η κατασκευή του έργου από τουρκικό όμιλο απειλεί την εθνική ασφάλεια. Η Ρίγα κάλεσε τις κυβερνήσεις της Λιθουανίας και της Εσθονίας, οι οποίες υπέγραψαν με τη Λετονία το 2017 σύμφωνο κατασκευής της σιδηροδρομικής σύνδεσης Rail Baltica, να επιλέξουν, αντί της τουρκικής κοινοπραξίας, ευρωπαϊκό κατασκευαστικό όμιλο. Το σχέδιο προβλέπει την κατασκευή σιδηροδρομικού δικτύου μήκους 700 χιλιομέτρων, που θα συνδέει τις τρεις πρωτεύουσες των βαλτικών χωρών καθώς και τη λιθουανική πόλη του Κάουνας, προτού κατευθυνθεί προς τα πολωνικά σύνορα.
Η λετονική κυβέρνηση δεν προσέφερε το συμβόλαιο κατασκευής στον τρίτο γύρο της μειοδοτικής διαδικασίας στην τουρκική κοινοπραξία Dogus – IC Ictas, παρότι η τουρκική προσφορά ήταν κατά 500 εκατ. ευρώ χαμηλότερη από εκείνη ευρωπαϊκού ομίλου, ο οποίος και εξασφάλισε το συμβόλαιο. Ο ευρωπαϊκός όμιλος απαρτίζεται από γαλλικές, πολωνικές και ιταλικές εταιρείες, ενώ η προσφορά του ήταν 3,7 δισ. ευρώ. Αιτία της απόρριψης ήταν η «αρνητική γνωμάτευση» της Κρατικής Υπηρεσίας Ασφαλείας της Λετονίας, σύμφωνα με την εκπρόσωπό της, Λίντα Παστάρε. Η απόφαση κοινοποιήθηκε το βράδυ της Κυριακής στον τουρκικό όμιλο και μεταδόθηκε την ίδια ώρα από το κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο της Λετονίας, το οποίο έκανε λόγο για «μακρά ιστορία έργων του τουρκικού ομίλου στη Ρωσία», σύμφωνα με δημοσίευμα του ειδησεογραφικού πρακτορείου Bloomberg. Το έργο αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το 2030, ενώ θα συνδέει τις παραπάνω πρωτεύουσες με τη Βαρσοβία και την υπόλοιπη Ευρώπη. Η απρόσκοπτη διασύνδεση των κρατών της Βαλτικής με την Ευρώπη έχει και μεγάλη συμβολική αξία, σηματοδοτώντας ακόμη ένα στάδιο της απομάκρυνσης των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών από τη Μόσχα. Η συζήτηση για «δια-βαλτική» σιδηροδρομική σύνδεση άρχισε τη δεκαετία του 1990, με τις τρεις χώρες να υπογράφουν σχετικό σύμφωνο το 2001. Το οδικό ταξίδι μεταξύ της πρωτεύουσας της Λιθουανίας, Βίλνιους, και του Ταλίν της Εσθονίας απαιτεί σήμερα επτά ώρες. Η υπερταχεία αμαξοστοιχία που προγραμματίζεται θα περιορίσει αυτόν τον χρόνο στο ήμισυ. Οι συρμοί θα αναπτύσσουν ταχύτητες της τάξης των 230 χλμ. την ώρα.
Οι χώρες της Βαλτικής χρησιμοποιούσαν στις αρχές του 20ού αιώνα ευρωπαϊκό εύρος σιδηροδρομικής γραμμής 1,435 μέτρου. Οι σοβιετικές αρχές επέβαλαν, όμως, το ρωσικό εύρος του 1,524 μέτρου. Αυτή η απόκλιση δυσχέρανε τη σιδηροδρομική σύνδεση της Βαλτικής με την Ευρώπη, με το μεγαλύτερο μέρος της εμπορικής δραστηριότητας των τριών κρατών να είναι στραμμένο προς τη Ρωσία. Τα λιθουανικά τρένα, για παράδειγμα, είναι αναγκασμένα να αποβιβάζουν επιβάτες και εμπορεύματα στα πολωνικά σύνορα, προκειμένου να μεταφορτωθούν σε συρμούς με το κατάλληλο ευρωπαϊκό εύρος γραμμής. Η απειλή της ρωσικής επιθετικότητας έχει ωθήσει τις τρεις χώρες να ενισχύσουν τη συμβατότητα των μεταφορικών και αμυντικών υποδομών τους με εκείνες του ΝΑΤΟ και των ευρωπαϊκών κρατών. Τον Αύγουστο του 2022 το σχέδιο σιδηροδρομικής διασύνδεσης των κρατών της Βαλτικής με την υπόλοιπη Ευρώπη εξασφάλισε χρηματοδότηση από το ειδικό αμυντικό ταμείο της Λετονίας, αποδεικνύοντας ότι η Ρίγα θεωρεί τις μεταφορές αναπόσπαστο τμήμα της εθνικής άμυνας.
«Υπό τις παρούσες γεωπολιτικές συνθήκες, η στρατηγική σημασία του σχεδίου Rail Baltica ενισχύεται. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να εγγυηθούμε την αξιόπιστη σύνδεση με τη Δυτική Ευρώπη. Οφείλουμε να αξιοποιήσουμε στο έπακρον τις νέες σιδηροδρομικές συνδέσεις με την Ευρώπη για να ενισχύσουμε τις αμυντικές ικανότητες της χώρας μας», είχε πει την άνοιξη ο Λετονός υπουργός Μεταφορών.