ΒΑΛΕΤΑ. Την ώρα που αρμόδιοι υπουργοί της Ε.Ε. συναντώνται στη Μάλτα για να συζητήσουν για το μεταναστευτικό, περισσότεροι από 2.500 άνθρωποι πέθαναν ή αγνοούνται στην προσπάθειά τους να διασχίσουν τη Μεσόγειο μέχρι στιγμής φέτος, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ενώ περίπου 186.000 ήταν αυτοί που έφθασαν σε ευρωπαϊκές χώρες την ίδια χρονική περίοδο.
Μιλώντας ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η διευθύντρια της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), Ρούβεν Μενικιουέλα, ανέφερε ότι ποσοστό 83% όσων διέσχισαν τη Μεσόγειο –περίπου 130.000 άνθρωποι– έφθασαν στις ιταλικές ακτές. Οι υπόλοιποι πρόσφυγες κατέληξαν σε Ελλάδα, Κύπρο, Μάλτα και Ισπανία. Ο αριθμός των νεκρών στον επικίνδυνο διάπλου αυξήθηκε σημαντικά φέτος σε σχέση με πέρυσι.
«Μέχρι τις 24 Σεπτεμβρίου, περισσότεροι από 2.500 άνθρωποι θεωρούνταν νεκροί ή αγνοούμενοι, μεγάλη αύξηση σε σχέση με τους 1.680 που είχαν καταγραφεί πέρυσι την ίδια περίοδο», είπε η Μενικιουέλα. Η επικεφαλής της Υπατης Αρμοστείας τόνισε ότι η υπηρεσία της δεν αισιοδοξεί για μείωση του αριθμού των νεκρών στις θαλάσσιες και στις χερσαίες οδούς μετανάστευσης, που έχουν αποδειχθεί εξίσου επικίνδυνες. «Η χερσαία οδός παραμένει και αυτή μια από τις πιο επικίνδυνες, καθώς υποχρεώνει τους πρόσφυγες να διασχίσουν τη Σαχάρα για να κατευθυνθούν στα σημεία εκκίνησης κατά μήκος των ακτών της Μεσογείου, σε Λιβύη και Τυνησία. Πολλές ζωές χάνονται και στην ξηρά, συχνά μακριά από τα βλέμματα. Οι πρόσφυγες αντιμετωπίζουν το φάσμα του θανάτου και της παραβίασης των δικαιωμάτων τους σε κάθε βήμα της πορείας τους», τόνισε η Μενικιουέλα.
Αντίστοιχα στοιχεία παρουσίασε στον ΟΗΕ και ο διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (IOM), Παρ Λίλιερτ. «Πρόσφατα στοιχεία του οργανισμού δείχνουν ότι από τον Ιανουάριο μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2023 περισσότεροι από 187.000 άνθρωποι διέσχισαν τη Μεσόγειο αναζητώντας καλύτερο μέλλον και ασφάλεια. Δυστυχώς, την ίδια περίοδο ο ΙΟΜ κατέγραψε 2.778 θανάτους, οι περισσότεροι από αυτούς στον επικίνδυνο διάπλου της Μεσογείου», είπε ο Λίλιερτ.
«Παρά τον μεγάλο κίνδυνο, όμως, το 2023 σημειώνεται αύξηση αφίξεων στην Ελλάδα σε ποσοστό 300%, ενώ ο αριθμός αφίξεων στην Ισπανία παρέμεινε σταθερός κυρίως μέσω του Ατλαντικού προς τις Καναρίους Νήσους, σε σχέση με τα στοιχεία του περυσινού έτους», κατέληξε ο Λίλιερτ.
Τη συζήτηση στο Συμβούλιο Ασφαλείας συγκάλεσε ο πρέσβης της Ρωσίας στον ΟΗΕ, μνημονεύοντας τα πρόσφατα πολύνεκρα ναυάγια κοντά σε ελληνικά χωρικά ύδατα, για να επισημάνει ότι οι υπάρχοντες μηχανισμοί και οι αποφάσεις του Συμβουλίου αποδείχθηκαν αναποτελεσματικά. «Αναρωτιέμαι εάν οι Ευρωπαίοι συνάδελφοί μου θα καλωσόριζαν διεθνή έρευνα γύρω από τις ελλείψεις των ευρωπαϊκών συνοριακών υπηρεσιών και την αποτυχία τους να προστατεύσουν ζωές μεταναστών σε κίνδυνο», είπε ο Ρώσος πρέσβης.
Η εκπρόσωπος της Μάλτας υπεραμύνθηκε της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής λέγοντας ότι η απόφαση 2240 του Συμβουλίου Ασφαλείας για την καταπολέμηση της διακίνησης ανθρώπων και του τράφικινγκ αποδεικνύει την επιμονή της διεθνούς κοινότητας στην πάταξη των παραπάνω φαινομένων. «Η Μεσόγειος παραμένει, ωστόσο, μια πολύ επικίνδυνη μεταναστευτική οδός. Το Συμβούλιο θα έπρεπε να στρέψει το ενδιαφέρον του στα πραγματικά αίτια του μεταναστευτικού φαινομένου, που είναι η ανέχεια και η αδικία», είπε η Μαλτέζα πρέσβειρα.
Παρέμβαση του Πάπα
Σε μια ακόμη αιχμηρή παρέμβαση με αποδέκτες τους ηγέτες της Ευρώπης προχώρησε την περασμένη εβδομάδα ο Πάπας Φραγκίσκος, γνωστός για την ευαισθησία του στο μεταναστευτικό. «Οι άνθρωποι που κινδυνεύουν να πνιγούν πρέπει να διασώζονται. Οι προσπάθειες παρεμπόδισής τους είναι πράξεις μίσους. Η θάλασσα αυτή έγινε ένα απέραντο νεκροταφείο, στο οποίο οι πνιγμένοι αδελφοί και οι αδελφές μας δεν έχουν καν δικαίωμα στην ταφή», είπε ο Ποντίφικας.
Την απόφασή του να συνεχίσει να χρηματοδοτεί ΜΚΟ με στόχο τη διάσωση μεταναστών στη θάλασσα στήριξε το Βερολίνο απαντώντας στις επικρίσεις της Ιταλίας για τη χρηματοδότηση αυτή. Σε δηλώσεις της την Πέμπτη, η Γερμανίδα ΥΠΕΞ Αναλένα Μπέρμποκ υπογράμμισε ότι η γερμανική κυβέρνηση θα συνεχίσει να στηρίζει τις οργανώσεις αυτές.
Την ίδια ώρα, η απουσία αξιόπιστων κρατικών δομών στη Λιβύη εμποδίζει τη διεθνή κοινότητα να λάβει μέτρα για τη βοήθεια των προσφύγων που έχουν εγκαταλειφθεί στην τύχη τους σε στρατόπεδα της χώρας. Στην Τυνησία, παρά τις δηλώσεις από επίσημα χείλη για εντατική καταπολέμηση της διακίνησης ανθρώπων και αυστηρό συνοριακό έλεγχο, οι ιταλικές αρχές κατέγραψαν την Τετάρτη 13 Σεπτεμβρίου 7.000 αφίξεις προσφύγων στη νήσο Λαμπεντούζα. Σε μια προσπάθεια να αμυνθεί απέναντι στις ευρωπαϊκές επικρίσεις, η κυβέρνηση της Τύνιδας εξαπέλυσε την περασμένη εβδομάδα επιχείρηση μεγάλης κλίμακας με στόχο τους μετανάστες. Εκατοντάδες μετανάστες, που είχαν καταφύγει στο ιστορικό κέντρο του Σφαξ μετά την εκδίωξή τους από προσωρινά καταλύματα, συνελήφθησαν και εκδιώχθηκαν σε απομακρυσμένα παραλιακά χωριά, οπότε ουσιαστικά διευκολύνθηκε η πρόσβασή τους σε σκάφη με προορισμό τη Λαμπεντούζα.
Την προηγούμενη Παρασκευή, διαδήλωση πραγματοποίησαν οι κάτοικοι της κωμόπολης Ελ Αμρα στην Τυνησία κατά της μετεγκατάστασης μεταναστών από τα κράτη της Αφρικής νότια της Σαχάρας στην περιοχή τους. Οι διαδηλωτές εξέφρασαν τον φόβο τους ότι η παρουσία των Αφρικανών στην Ελ Αμρα θα ωθήσει τους άνεργους νέους της περιοχής να επιλέξουν την προσοδοφόρα επαγγελματική οδό της διακίνησης ανθρώπων προς την Ευρώπη.
