Καταστροφικές για τα κόμματα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης στο Βερολίνο ήταν δύο τοπικές αναμετρήσεις της Κυριακής, στη Βαυαρία και την Εσση. Σοσιαλδημοκράτες, Πράσινοι και Ελεύθεροι Δημοκράτες που απαρτίζουν τον «Φωτεινό σηματοδότη» είδαν τα ποσοστά τους να συρρικνώνονται, απόρροια του πολιτικού κόστους από τη συμμετοχή τους στον αντιδημοφιλή τρικομματικό συνασπισμό, ενώ η ξενοφοβική «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD) απέδειξε ότι έχει ερείσματα και στην πρώην Δυτική Γερμανία. Το συντηρητικό στρατόπεδο, οι Χριστιανοδημοκράτες και οι Χριστιανοκοινωνιστές, πέτυχε να αποσπάσει καίριες νίκες σε Φρανκφούρτη και Μόναχο αντίστοιχα και μάλιστα με «χλωμούς» υποψηφίους, αφού οι αντίπαλοί τους ήταν ακόμη πιο αδύναμοι.
Ετσι, ο Μπόρις Ράιν, πρωθυπουργός της Εσσης και πολύ πιο άχρωμος από τον επικεφαλής του CDU, Φρίντριχ Μερτς, κατάφερε να αυξήσει τα ποσοστά των Χριστιανοδημοκρατών κατά 7% και πλέον. Ενας από τους λόγους αυτής της νίκης ήταν ότι κράτησε αποστάσεις από αμφιλεγόμενες δηλώσεις του Μερτς, όπως π.χ. ότι οι αιτούντες άσυλο φτιάχνουν δωρεάν τα δόντια τους όσο οι Γερμανοί περιμένουν στην ουρά. Ανάλογες αντιδράσεις είχε προκαλέσει και η αμφιθυμία του Μερτς για ενδεχόμενη συνεργασία με την ξενοφοβική «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD), που θεωρείται ταμπού στη Γερμανία. Ο Ράιν ήταν πολύ πιο σαφής και κεντρώος στις απόψεις του με αποτέλεσμα να χαράξει σαφείς διαχωριστικές γραμμές από την AfD και να ανταμειφθεί εκλογικά γι’ αυτήν την καθαρότητα. Παρεμπιπτόντως «Ράιν» σημαίνει καθαρός στα γερμανικά. Την ίδια στιγμή, ο Χριστιανοκοινωνιστής πρωθυπουργός της Βαυαρίας, Μάρκους Ζέντερ, μπορεί να παρουσιάσει την πύρρειο νίκη του στο κρατίδιο (το χαμηλότερο ποσοστό στην ιστορία του CSU) ως θρίαμβο και να συνεχίσει να λογίζεται ως δελφίνος στο εσωτερικό της συντηρητικής παράταξης.
Αποτέλεσμα «της μεγάλης αποξένωσης μεταξύ των κυβερνώντων στο Βερολίνο και πολλών απασχολουμένων σε κανονικές συνθήκες εργασίας».
Στον αντίποδα ο καγκελάριος Ολαφ Σολτς έχασε σε αυτές τις εκλογές μια σημαντική υπουργό: η Νάνσι Φέζερ εγκατέλειψε προσωρινά τα καθήκοντά της στο υπουργείο Εσωτερικών για να δώσει σκληρή μάχη στην Εσση και να επαναφέρει το κρατίδιο στα χέρια των Σοσιαλδημοκρατών ύστερα από 25 χρόνια. Η επιχείρηση απέτυχε παταγωδώς και το SPD δεν έχασε μόνο δύο σοβαρές αναμετρήσεις, αλλά και μία πρωτοκλασάτη υπουργό. Πολλοί αναλυτές αναρωτιούνται πόσο καιρό θα μπορέσει να κρατηθεί ακόμη η Φέζερ στο πόστο της ή πόσο θα είναι διατεθειμένος να την κρατήσει στην κυβέρνηση ο καγκελάριος.
Την ίδια στιγμή, είναι απίθανο να καταλαγιάσουν οι ενδοκυβερνητικές έριδες στο Βερολίνο ειδικά μεταξύ Πράσινων και Ελεύθερων Δημοκρατών (FDP), που μαίνονται εξαιτίας και της κωλυσιεργίας του ίδιου του καγκελαρίου ο οποίος συχνά αργεί να πάρει οριστικές αποφάσεις. Για το FDP επρόκειτο για δύο ακόμη ήττες στο μακρύ κατάλογο των χαμένων αναμετρήσεων μετά την Κάτω Σαξονία, το Σλέσβιχ Χόλσταϊν, τη Βόρεια Ρηνανία Βεστφαλία, το Βερολίνο και τη Βρέμη. Οπως και οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Φιλελεύθεροι οι Πράσινοι είχαν σημαντικές απώλειες, εκτός όλων των άλλων επειδή η οικονομική κατάσταση περιορίζει τις περιβαλλοντικές ευαισθησίες των πολιτών. Τέλος, μεγάλη κερδισμένη των δύο εκλογών είναι η AfD, η οποία μοιάζει πλέον να εδραιώνεται και στο δυτικό κομμάτι της χώρας, εκμεταλλευόμενη τη δυσαρέσκεια από την κυβερνητική πολιτική. Η αντίθεσή της σε μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος και την παροχή βοήθειας προς την Ουκρανία αποφέρει καρπούς και ψηφοφόρους.
Ωστόσο αναλυτές θεωρούν πως είναι λανθασμένο να αντιμετωπίζεται η ψήφος στο ξενοφοβικό κόμμα ως διαμαρτυρία. Ολο και περισσότεροι ψηφοφόροι έχουν πειστεί από την πολιτική της ατζέντα και μάλιστα όχι μόνο στο μεταναστευτικό: οι θέσεις της στους τομείς της ασφάλειας, της οικονομίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης ηχούν πειστικές για μεγάλο κομμάτι του εκλογικού σώματος στη Γερμανία. Σύμφωνα με τον πολιτικό επιστήμονα Μάνφρεντ Γκίλνερ του Ινστιτούτου Φόρσα, αιτία της ανόδου της AfD είναι «η μεγάλη αποξένωση μεταξύ των κυβερνώντων στο Βερολίνο και πολλών απασχολουμένων σε κανονικές συνθήκες εργασίας». Πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε π.χ. ότι το 80% των ψηφοφόρων στη Βαυαρία θέλει ριζική αλλαγή μεταναστευτικής πολιτικής.
Διήμερη συνάντηση με χαμηλές προσδοκίες
Το σχέδιο ήταν ο πρώην δήμαρχος του Αμβούργου, Ολαφ Σολτς, να υποδεχθεί τον Εμανουέλ Μακρόν στο αεροδρόμιο της πόλης και να κάνουν μαζί μία μίνι κρουαζιέρα στον ποταμό Ελβα, τρώγοντας σάντουιτς με ψάρι.
Ωστόσο ο πρώτος κακός οιωνός ήρθε όταν στο αεροδρόμιο της χανσεατικής πόλης ανεστάλησαν οι πτήσεις για λίγη ώρα χθες το μεσημέρι έπειτα από πληροφορίες για απειλή από αεροσκάφος που είχε απογειωθεί από την Τεχεράνη.
Αργά χθες το απόγευμα ξεκίνησε κανονικά στο Αμβούργο η συνάντηση των δύο ηγετών καθώς και των σημαντικότερων υπουργών τους, ενώ οι διμερείς επαφές θα διαρκέσουν δύο μέρες. Γαλλία και Γερμανία, οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες της Ε.Ε., δυσκολεύονται πλέον να συμφωνήσουν σε οτιδήποτε. Τους τελευταίους 18 μήνες, επισημαίνουν οι Financial Times, έχουν αποτύχει στην επίτευξη οποιουδήποτε συμβιβασμού, αφήνοντας στο κενό όλες τις σημαντικές αποφάσεις από την οικονομία και την άμυνα ώς την ενέργεια και τον κοινοτικό προϋπολογισμό.
Στόχος είναι να ξαναμπεί σε τροχιά λειτουργίας η γαλλογερμανική ατμομηχανή της Ευρώπης. Θεωρητικά οι επαφές αυτές πραγματοποιούνται δύο φορές τον χρόνο, αλλά πέρυσι ο Μακρόν ακύρωσε την τελευταία στιγμή τη συνάντηση επιδεικνύοντας τη δυσαρέσκειά του για την απροθυμία του Βερολίνου να συμβιβαστεί.
Εκτοτε η πρόοδος είναι μικρή. Οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες έχουν «παγώσει», όπως και η καίρια βοήθεια προς την Ουκρανία. Μετά υπάρχει το ζήτημα των επιδοτήσεων στην πυρηνική ενέργεια, που δηλητηριάζει όλες τις συζητήσεις Παρισιού – Βερολίνου.
Αναλυτές αποδίδουν την ασυμφωνία στην έλλειψη χημείας μεταξύ Μακρόν και Σολτς, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι για όλα φταίει η χαμηλή δημοτικότητα του καγκελαρίου, ο οποίος πρώτα καλείται να προωθήσει κάθε μέτρο μέσα στον κυβερνητικό συνασπισμό του προτού πράξει το ίδιο σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Τα κακά αποτελέσματα στις δύο αναμετρήσεις σε Βαυαρία και Εσση δεν θα βοηθήσουν ιδιαίτερα την κατάσταση.