Ο πόλεμος Χαμάς – Ισραήλ μεταφέρεται στις ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις, στη δημόσια συζήτηση και στα σόσιαλ μίντια, με τα δύο στρατόπεδα να ανταλλάσσουν αλληλοκατηγορίες για αντισημιτισμό και ισλαμοφοβία. Μια σύνθετη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή τείνει να υποβαθμιστεί σε στείρα συνθηματολογία, ρητορική μίσους και ατελέσφορες ιστορικές παρομοιώσεις, αφού και οι δύο πλευρές αντλούν αναφορές από το Ολοκαύτωμα και τον ναζισμό.
Το παράδοξο είναι πως στο πλευρό των Ισραηλινών στέκονται πλέον οι πάλαι ποτέ αντισημίτες ακροδεξιοί, ενώ σε εκείνο των Παλαιστινίων η Αριστερά. O Iσραηλινός ιστορικός Γιουβάλ Νόα Χαράρι, ο συγγραφέας Νταβίντ Γκρόσμαν και άλλοι 88 προοδευτικοί ακτιβιστές στη χώρα συνυπέγραψαν ανοιχτή επιστολή, με την οποία κατηγορούν την αριστερή διανόηση για αδιαφορία στις αγριότητες της Χαμάς και προδοσία των αριστερών αξιών. Η εξέλιξη αυτή δεν είναι καινούργια, έχει όμως λάβει νέα μορφή λόγω της έξαρσης της ξενοφοβίας στην Ευρώπη.
Η διαδεδομένη ισλαμοφοβία έχει καταστήσει τους μουσουλμάνους με μεταναστευτικό υπόβαθρο νέους παρίες στην Ευρώπη και η Αριστερά θεωρεί υποχρέωσή της να τους υπερασπιστεί, καταδεικνύοντας έτσι ως πηγή όλων των δεινών για την αραβοϊσραηλινή σύγκρουση την πολιτική του Τελ Αβίβ έναντι των Παλαιστινίων.
Μεγάλο μέρος της έξαρσης του αντισημιτισμού, εξάλλου, και των επιθέσεων κατά εβραϊκών στόχων σε ευρωπαϊκές πόλεις αποδίδεται όχι μόνο στους γνωστούς ακροδεξιούς θυλάκους, αλλά και σε μέλη των πολυπληθών μουσουλμανικών κοινοτήτων. Και εδώ, όμως, παρατηρούνται αυθαίρετες γενικεύσεις, αφού συχνά όλοι οι μουσουλμάνοι αντιμετωπίζονται εξ ορισμού ως αντισημίτες από συντηρητικά κομμάτια της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης και ταυτίζονται με τη Χαμάς.
Tο πρόβλημα είναι ότι, ενώ στις εβραϊκές κοινότητες υπάρχουν προοδευτικά στοιχεία με έντονη αναγνωρισιμότητα που ασκούν οξεία κριτική στην πολιτική του Ισραήλ, δεν ισχύει το ίδιο για τους μετριοπαθείς εκπροσώπους της μουσουλμανικής κοινότητας, οι οποίοι σπάνια αποκηρύσσουν δημοσίως τις θηριωδίες της Xαμάς. Eίτε δεν διαθέτουν τόση επιρροή, ώστε να ακουστούν, είτε προτιμούν να δίνουν έμφαση στην πολιτική του Τελ Αβίβ.
Στη Γερμανία, η αύξηση των αντισημιτικών επεισοδίων έχει θορυβήσει τις Αρχές λόγω της αέναης ενοχής για το Ολοκαύτωμα και των τραυματικών ιστορικών αναφορών. Δεν είναι τυχαίο ότι ο καγκελάριος Ολαφ Σολτς ήταν από τους πρώτους που μετέβησαν στη χώρα μετά την επίθεση της Χαμάς, ούτε ότι η Γερμανίδα πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν παρείχε άνευ όρων κάλυψη στον Μπέντζαμιν Νετανιάχου, προκαλώντας οργισμένες αντιδράσεις από το εσωτερικό της Ε.Ε.
Η ακροδεξιά ηγέτις Μαρίν Λεπέν εμφανίζεται πλέον ως προστάτις των Εβραίων, αν και ο πατέρας της είχε χαρακτηρίσει «υποσημείωση της Ιστορίας» το Ολοκαύτωμα.
Την περασμένη Κυριακή, πραγματοποιήθηκε στην Πύλη του Βραδεμβούργου διαδήλωση με αντικείμενο την αντίσταση κατά της τρομοκρατίας, του μίσους και του αντισημιτισμού και κεντρικό ομιλητή τον Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ. «Αλληλεγγύη και συμπόνια στο Ισραήλ» ήταν ο στόχος των διοργανωτών.
Στον αντίποδα, το κεντρικό σύνθημα διαδήλωσης συμπαράστασης στους Παλαιστινίους που πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο ήταν «Απελευθερώστε την Παλαιστίνη από τη γερμανική ενοχή». Πολλές αντίστοιχες πρωτοβουλίες απαγορεύτηκαν υπό τον φόβο υποκίνησης μίσους κατά των Εβραίων, καθώς τις τελευταίες ημέρες σημειώθηκαν επιθέσεις με βόμβες μολότοφ εναντίον συναγωγής ενώ άγνωστοι ζωγράφισαν το αστέρι του Δαβίδ έξω από σπίτια, στα οποία ζουν Εβραίοι.
Στη Γαλλία, η ακροδεξιά ηγέτις Μαρίν Λεπέν εμφανίζεται πλέον ως προστάτις των Εβραίων, αν και ο πατέρας της Ζαν-Μαρί είχε χαρακτηρίσει «υποσημείωση της Ιστορίας» το Ολοκαύτωμα και είχε δικαστεί γι’ αυτή τη δήλωση με την κατηγορία του ευτελισμού του Ολοκαυτώματος. «Το Ισραήλ βίωσε ένα πογκρόμ κι έχει κάθε δικαίωμα να εξοντώσει τη Χαμάς», είπε η Λεπέν αυτήν την εβδομάδα.
Από την άλλη, ο αριστερός ηγέτης Ζαν-Λικ Μελανσόν αποφεύγει να χαρακτηρίσει την επίθεση της Χαμάς τρομοκρατική.
Συγκρίσεις με τους ναζί
Στην κινητοποίηση υπέρ της Παλαιστίνης στην Πλας ντε λα Ρεπουμπλίκ, οι 15.000 συγκεντρωμένοι κρατούσαν πλακάτ με φωτογραφίες του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, στις οποίες αποκηρύσσεται ως «δολοφόνος» και «συνεργός», ενώ οι ομιλητές έκαναν λόγο για το «φασιστικό καθεστώς» στην Ιερουσαλήμ. «Δεν υπάρχει τίποτα σύνθετο. Πρόκειται για γενοκτονία», έλεγαν οι συμμετέχοντες και άφηναν να εννοηθεί ότι οι Ισραηλινοί είναι οι νέοι ναζί, αντιστρέφοντας την ισραηλινή ρητορική του ΥΠΕΞ Ελι Κοέν ότι η Χαμάς είναι οι νέοι ναζί. Λίγες μόλις ημέρες μετά την 7η Οκτωβρίου, κοινό ψήφισμα υπό την αιγίδα του Γιαντ Βασέμ καλούσε την εσωτερική και διεθνή κοινή γνώμη να σταματήσει τις συγκρίσεις με το Ολοκαύτωμα. Στόχος όσων συνυπέγραψαν την ανοιχτή επιστολή ήταν να εκφράσουν την αντίθεσή τους σε τέτοιου είδους παραλληλισμούς, τόσο από την Αριστερά όσο και από τη Δεξιά, που διαχέονται στη δημόσια συζήτηση.
Απαγόρευση της μαντίλας στη Βρετανία
Στο Λονδίνο, η συγκέντρωση υπέρ της Παλαιστίνης είχε 100.000 ανθρώπους, παρά τις εκκλήσεις υπουργών της κυβέρνησης προς τους πολίτες να καθίσουν στα σπίτια τους και να μην υποστηρίξουν εμμέσως τη Χαμάς. Ειδικά η υπουργός Εσωτερικών Σουέλα Μπρέιβερμαν προειδοποίησε πως είναι παράνομο να κυματίζει κανείς την παλαιστινιακή σημαία όταν στόχος είναι η εξιδανίκευση τρομοκρατικών ενεργειών, όπως και οι παλαιστινιακές μαντίλες (κεφίγιε), και όσοι επέμειναν να καλύπτουν τα πρόσωπά τους με αυτές συνελήφθησαν. «Από το ποτάμι έως τη θάλασσα, η Παλαιστίνη θα είναι ελεύθερη», είναι το σύνθημα που έδειξε η υπουργός ως ύποπτο για υποκίνηση βίας και εξαφάνιση του Ισραήλ από τον χάρτη. Οι Βρετανοί Εργατικοί, που επί ηγεσίας Τζέρεμι Κόρμπιν είχαν κατηγορηθεί για αντισημιτισμό, έσπευσαν να προειδοποιήσουν τα στελέχη τους να απόσχουν από τέτοιου είδους διαδηλώσεις για να μη στιγματιστούν. Τα περιστατικά απαγορεύσεων και η επίσημη πολιτική περιστολής ελευθεριών σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν επαναφέρει τη δημόσια αντιπαράθεση για τα όρια της ελευθερίας έκφρασης και κατά πόσον αυτές οι προληπτικές ενέργειες αποτρέπουν όντως τη ρητορική μίσους και τις πράξεις βίας.
