ΝΤΟΥΜΠΑΪ. Με μια πρώτη νίκη, τη δημιουργία ταμείου για τις κλιματικές καταστροφές, αλλά και τη ζοφερή προειδοποίηση του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες ότι το 2023 θα είναι η θερμότερη χρονιά στην Ιστορία, αφού «ζούμε την κλιματική αλλαγή σε πραγματικό χρόνο», ξεκίνησαν χθες οι εργασίες της διάσκεψης του ΟΗΕ για το κλίμα στο Ντουμπάι. Η συμφωνία, την οποία ο πρόεδρος της συνόδου, Σουλτάν αλ Τζαμπέρ, αποκάλεσε «θετικό μήνυμα για τον κόσμο και τη δουλειά που κάνουμε εδώ στο Ντουμπάι», υιοθετήθηκε μετά την εναρκτήρια τελετή της COP28 και έγινε δεκτή με τις ενθουσιώδεις επευφημίες των συνέδρων. Η ιστορική απόφαση παγιώνει το βασικό αποτέλεσμα της COP27 που πραγματοποιήθηκε πέρυσι στην Αίγυπτο, όπου το ταμείο είχε εγκριθεί επί της αρχής αλλά το βασικό του πλαίσιο δεν είχε οριστικοποιηθεί.
Απεσταλμένοι από ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες σχεδίασαν τη συμφωνία αυτή κατά τη διάρκεια διαπραγματεύσεων που έγιναν φέτος. Η συμφωνία προβλέπει τη δημιουργία ταμείου που θα βοηθάει τις ευάλωτες χώρες να διαχειριστούν το κόστος ζημιών και απωλειών που σχετίζονται με κλιματικές καταστροφές και ακραία φαινόμενα, όπως ξηρασία, πλημμύρες και άνοδο της στάθμης των θαλασσών.
«Φέτος είδαμε κοινότητες σε όλο τον κόσμο να πλήττονται από πυρκαγιές, πλημμύρες και καύσωνες – οι συνέπειες είναι καταστροφικές. Οι θερμοκρασίες-ρεκόρ θα έπρεπε να στέλνουν ρίγη στη σπονδυλική στήλη των παγκόσμιων ηγετών. Και να τους ωθήσουν να δράσουν», διακήρυξε ο Αντόνιο Γκουτέρες.
Κατά τη διάρκεια της διάσκεψης προβλέπεται σκληρή μάχη για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων και τη χρηματοδότηση της ενεργειακής μετάβασης των αναπτυσσόμενων χωρών. Ο Αιγύπτιος πρόεδρος της COP27 της περασμένης χρονιάς, Σάμεχ Σούκρι, επικεφαλής της αιγυπτιακής διπλωματίας, ζήτησε κατά την έναρξη να τηρηθεί ενός λεπτού σιγή για «όλους τους αμάχους που βρήκαν τον θάνατο στην τωρινή σύγκρουση στη Γάζα» και παράλληλα για δύο βετεράνους διπλωμάτες της COP που πρόσφατα απεβίωσαν. Οι εκπρόσωποι σχεδόν 200 χωρών συγκεντρώνονται για δύο εβδομάδες διαπραγματεύσεων υπό την προεδρία των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο Ντουμπάι βρέθηκε και ο Ισραηλινός πρόεδρος Ισαάκ Χέρτσογκ.
Κατά τη διάρκεια της διάσκεψης προβλέπεται σκληρή μάχη για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων και τη χρηματοδότηση της ενεργειακής μετά-βασης των αναπτυσσόμενων χωρών.
Ο Αλ Τζαμπέρ άνοιξε τη φετινή διάσκεψη παροτρύνοντας τις χώρες να βρουν κοινό έδαφος σε πολιτικές προκειμένου να επιτευχθούν οι παγκόσμιοι στόχοι για το κλίμα. Οντας διευθύνων σύμβουλος της εθνικής πετρελαϊκής εταιρείας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της ADNOC, προσπάθησε να μιλήσει με συμφιλιωτικό τόνο ύστερα από μήνες επικρίσεων αναφορικά με τον διορισμό του ως επικεφαλής της COP28. Στις εναρκτήριες δηλώσεις του αναγνώρισε ότι υπάρχουν «ισχυρές απόψεις για την ιδέα να περιληφθούν αναφορές για τα ορυκτά καύσιμα και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στο υπό διαπραγμάτευση κείμενο… Σας ζητώ να συνεργαστείτε».
«Είναι σημαντικό να μη μείνει κανένα ζήτημα εκτός τραπεζιού. Και ναι, όπως έχω δηλώσει, πρέπει να αναζητήσουμε τρόπους και να εξασφαλίσουμε τη συμπερίληψη του ρόλου των ορυκτών καυσίμων». Το γεγονός ότι επετεύχθη γρήγορα μια σημαντική πρόοδος για το ταμείο καταστροφών μπορεί να βοηθήσει να εκκινήσουν διαδικασίες και για άλλους συμβιβασμούς κατά τη διάρκεια των δύο εβδομάδων της διάσκεψης.
Ο στόχος των 2 °C
Ενα ακόμα σημαντικό ζήτημα της διάσκεψης θα είναι οι συμμετέχουσες χώρες να αξιολογήσουν την πρόοδό τους αναφορικά με τους παγκόσμιους στόχους για το κλίμα – κυρίως τον στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού για περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας στον πλανήτη σε επίπεδα πολύ χαμηλότερα από τους 2 βαθμούς Κελσίου. Οι χιλιάδες σύνεδροι περίμεναν επί ώρες στην ουρά, αν και η διοργάνωση θεωρήθηκε σημαντικά καλύτερη σε σχέση με τη Γλασκώβη πριν από δύο χρόνια και την Κοπεγχάγη το 2009, όπου οι σκηνές ήταν εντελώς χαοτικές και η αναμονή πολύ χειρότερη και μάλιστα σε κακές καιρικές συνθήκες. Αντίθετα η θερμοκρασία στο Ντουμπάι χθες ήταν 28 βαθμοί Κελσίου.