Οπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος, οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις της Οξφόρδης, ο δεύτερος παλαιότερος ακαδημαϊκός εκδοτικός οίκος στον κόσμο και δημιουργός του Αγγλικού Λεξικού της Οξφόρδης, ανέδειξε τη λέξη της χρονιάς.
Εάν ασκείτε κάποια ιδιαίτερη ερωτική γοητεία, εάν οι γύρω σας γελούν με τα αστεία σας ή θεωρείστε δεινοί συνομιλητές και δεινές συνομιλήτριες, τότε μάλλον διαθέτετε «rizz». Με τον χαριτωμένο αυτό νεολογισμό, πολλοί νέοι του αγγλόφωνου κόσμου περιγράφουν το χάρισμα (charisma), την ανυπόκριτη και αβίαστη ικανότητα ενός ανθρώπου να κερδίζει τη συμπάθεια των γύρω του. Εκτός από τη χρήση του ως ουσιαστικού, το λεξικό μάς ενημερώνει πως η νέα του καταχώριση μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως ρήμα, με την έννοια του «γοητεύω, αποπλανώ, πείθω με συζήτηση».
Η μέθοδος με την οποία επιλέγεται κάθε χρόνο η λέξη της χρονιάς συνδυάζει το κριτήριο της πρωτοτυπίας, καθότι η γλώσσα είναι ζωντανός οργανισμός, σε συνδυασμό με την ευρεία διάδοση. Τον Ιούνιο του 2022, ο ηθοποιός Τομ Χόλαντ, ο οποίος ενσάρκωσε στη μεγάλη οθόνη τον Spider-Man, δήλωσε σε συνέντευξή του: «Δεν έχω καθόλου rizz, το rizz μου είναι εξαιρετικά περιορισμένο», εξηγώντας πώς κέρδισε την καρδιά της συντρόφου του έπειτα από προσπάθεια πολλών μηνών. Η δήλωση αυτή καθαυτή μπορεί να μη φέρει κάποιο ιδιαίτερο βάρος, όμως εκτόξευσε τις αναζητήσεις στο Διαδίκτυο σχετικά με το περιεχόμενο του όρου. Σύμφωνα με τους εκδότες του λεξικού, τους μήνες που ακολούθησαν τη συνέντευξη του Χόλαντ, η χρήση της λέξης δεκαπενταπλασιάστηκε και πλέον προφέρεται από δεκάδες εκατομμύρια στόματα και πληκτρολογείται από ανάλογου αριθμού πληκτρολόγια.
Εκανε θραύση
Στο κείμενο που ακολούθησε την αναγόρευση, οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις σημειώνουν ότι «η λέξη έκανε θραύση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αποδεικνύοντας πως το Ιντερνετ μπορεί να φέρει λέξεις που ξεκινούν από μια μικρή ομάδα ανθρώπων μέσα στον καθημερινό λόγο».
Αν και παλιότερα οι λεξικογράφοι απλώς συνέθεταν μια λίστα από λέξεις και φράσεις που γνώρισαν αξιοσημείωτη αύξηση στη χρήση τους κατά τη διάρκεια του έτους, η επιλογή της λέξης της χρονιάς έχει μετατραπεί σε ένα ιδιότυπο ριάλιτι, με τους χρήστες του Διαδικτύου να μπορούν να ψηφίσουν μέσω αυτού. Πέρυσι, περίπου 30.000 άνθρωποι έδωσαν το στέμμα στη λέξη goblin-mode (συμπεριφορά που χαρακτηρίζεται από απληστία, τεμπελιά και αδιαφορία για τους γύρω). Φέτος, οι χρήστες κλήθηκαν να διαιρέσουν την αρχική λίστα στη μέση, ψηφίζοντας δύο από τέσσερα ζεύγη εννοιών.
Εφτασαν στον τελικό
Οι υπόλοιπες τρεις λέξεις που έφτασαν στον τελικό ήταν το «Beige flag» (μπεζ σημαία – οι ενδείξεις που δίνει κάποιος καινούργιος σύντροφος ότι στο μέλλον θα αποδειχθεί βαρετός) και το ζεύγος αντιθέτων «Swiftie» (οπαδός της ποπ σταρ Τέιλορ Σουίφτ και του ανάλογου τρόπου ζωής) και «De-influensing» (η πράξη της αποθάρρυνσης άλλων από την αγορά συγκεκριμένων προϊόντων ή από την κατανάλωση). Ο Κάσπερ Γκράθγουολ, πρόεδρος του εκδοτικού οίκου, δήλωσε πως το να βλέπει χιλιάδες ανθρώπους να συζητούν και να διαφωνούν για γλωσσικά ζητήματα «υπογραμμίζει τη δύναμη που έχει η γλώσσα να μας βοηθά να καταλάβουμε ποιοι είμαστε και να επεξεργαζόμαστε τα πράγματα που συμβαίνουν γύρω μας».
Δεδομένου ότι το «Goblin mode» έγινε τόσο δημοφιλές κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ο Γκράθγουολ πρόσθεσε πως «είναι ενδιαφέρον να βλέπει κανείς μια τόσο διαφορετική έννοια όπως το “rizz” να βγαίνει στο προσκήνιο και σε κάποιο βαθμό να απηχεί τη διάθεση της χρονιάς που πέρασε, κατά την οποία πολλοί και πολλές από εμάς ανοιγόμαστε σε άλλους ανθρώπους ύστερα από μια δύσκολη χρονική περίοδο και προσπαθούμε να αντλήσουμε αυτοπεποίθηση από αυτό που πραγματικά είμαστε».
Παράλληλα, το λεξικό αγγλικών Merriam-Webster ανακοίνωσε πως η λέξη που αναζητήθηκε περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη στις Ηνωμένες Πολιτείες στην ψηφιακή έκδοσή του ήταν το επίθετο «authentic» (αυθεντικός /-ή /-ό).