ΝΤΟΥΜΠΑΪ. «Εκφράζω την έκπληξή μου για τις συνεχείς και επαναλαμβανόμενες απόπειρες να πληγεί το έργο της προεδρίας. Ολη η δουλειά μας επικεντρώνεται και εστιάζει στην επιστήμη», είπε χθες το μεσημέρι ο πρόεδρος της συνόδου του ΟΗΕ COP28 για το κλίμα, σουλτάνος Αχμετ αλ Τζαμπέρ, μετά τον σάλο που ξέσπασε με τη δημοσιοποίηση βίντεο από την εφημερίδα The Guardian.
Στο βίντεο της 21ης Νοεμβρίου ο σουλτάνος εμφανίζεται να έχει έντονη συζήτηση με την πρώην πρόεδρο της Ιρλανδίας Μέρι Ρόμπινσον, λέγοντάς της: «Δεν θα συνταχθώ με τις κινδυνολογικές συζητήσεις σας. Καμία επιστημονική έρευνα, κανένα σενάριο δεν λέει ότι η εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων θα μας επιτρέψει να φθάσουμε στον στόχο του 1,5 βαθμού. Δείξτε μου τις μελέτες που λένε ότι η κατάργηση των ορυκτών καυσίμων δεν θα μας γυρίσει πίσω στην εποχή των σπηλαίων».
Ο ρόλος της επιστήμης
Σε μια προσπάθεια να ανασκευάσει χθες, ο σουλτάνος υπενθύμισε ότι σπούδασε μηχανολόγος. «Η επιστήμη κατηύθυνε τη ζωή μου. Η επιστήμη λέει ότι πρέπει να περιορίσουμε τις εκπομπές καυσαερίων κατά 43% μέχρι το 2030 για να περιορίσουμε την άνοδο της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου. Εχω πει και ξαναπεί ότι ο περιορισμός στη χρήση και η εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων είναι μονόδρομος», είπε ο Αλ Τζαμπέρ.
Λίγες ώρες νωρίτερα ο γενικός διευθυντής της συνόδου, Μαζίντ αλ Σουέιντι, είχε αναφέρει ότι στη συζήτηση του σουλτάνου με τη Μέρι Ρόμπινσον ο πρόεδρος της COP28 μιλούσε για τον στόχο μηδενικών εκπομπών ρύπων για το 2050, τον οποίο θεωρεί ανέφικτο. «Ολες οι επιστημονικές μελέτες δείχνουν ξεκάθαρα ότι τα ορυκτά καύσιμα θα συνεχίσουν να αποτελούν μέρος του ενεργειακού μείγματος», είπε ο Αλ Σουέιντι.
Στο ανανεωμένο σχέδιο ενεργειακής μετάβασης που δημοσιοποίησε τον Σεπτέμβριο, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) εκτίμησε ότι η παραγωγή ορυκτών καυσίμων στον ενεργειακό τομέα πρέπει να περιορισθεί κατά 83% μεταξύ 2022 και 2050. Σε έκθεση που δημοσίευσε τον Μάρτιο, η ομάδα ειδικών για την εξέλιξη του κλίματος (GIEC) προέβλεπε ότι η χρήση άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου πρέπει να συρρικνωθεί κατά 95%, 60% και 45% αντίστοιχα μέχρι το 2050, αν ο κόσμος θέλει να τηρήσει τον στόχο περιορισμού της ανόδου της θερμοκρασίας πάνω από 1,5 βαθμό Κελσίου. Ο πρόεδρος της GIEC, Τζιμ Σκέι, βρέθηκε στο πλευρό του σουλτάνου στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου και διαβεβαίωσε τους δημοσιογράφους ότι ο Αλ Τζαμπέρ «ακούει προσεκτικά τους επιστήμονες και σέβεται τα πορίσματά τους».
Φάνηκε να αρνείται τη συμβολή των καυσαερίων στην κλιματική αλλαγή ο πρόεδρος της συνόδου COP28 – Αντιδράσεις και για την αύξηση της πυρηνικής ενέργειας.
Το θέμα των ορυκτών καυσίμων στο μέλλον βρίσκεται στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων της συνόδου στο Ντουμπάι. Για πρώτη φορά στην ιστορία των διεθνών συνόδων για το κλίμα, το έγγραφο εργασίας που έχει τεθεί σε διαπραγμάτευση περιέχει μνεία για «έξοδο» ή «περιορισμό» του άνθρακα, του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.
«Οταν καλώ τα κράτη του κόσμου να συμφωνήσουν σε φιλόδοξους στόχους για ορυκτά καύσιμα, κανείς δεν μιλάει γι’ αυτό. Οταν λέω ότι οι πετρελαϊκές εταιρείες πρέπει να κάνουν πολύ περισσότερα, τα μέσα ενημέρωσης αδιαφορούν. Μια άστοχη φράση, όμως, που έτυχε κακής διερμηνείας, απασχολεί τα ΜΜΕ όλου του κόσμου», είπε ο σουλτάνος. Η εκλογή του Αλ Τζαμπέρ στην προεδρία της συνόδου τον Ιανουάριο είχε προκαλέσει διαμαρτυρίες από ειδικούς του κλίματος και οργανώσεις. Οσοι επικρίνουν την επιλογή του σουλτάνου επισήμαναν ότι η θέση του ως επικεφαλής της κρατικής εταιρείας πετρελαίου του Αμπου Ντάμπι (Adnoc) είναι ασύμβατη με αυτή του προέδρου συνόδου για το κλίμα.
Στα τέλη Νοεμβρίου το βρετανικό δίκτυο BBC είχε δημοσιεύσει πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες ο σουλτάνος είχε αξιοποιήσει τη θέση του ως διευθύνων σύμβουλος της Adnoc προκειμένου να συνάψει νέες ενεργειακές συμφωνίες. Η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία του Αμπου Ντάμπι σχεδιάζει να αυξήσει την παραγωγή υδρογονανθράκων τα ερχόμενα χρόνια, αδιαφορώντας για τις συστάσεις της επιστημονικής κοινότητας.
«Οι δηλώσεις του Αλ Τζαμπέρ ότι η κατάργηση των ορυκτών καυσίμων θα μας οδηγήσει πίσω στις σπηλιές διαψεύδονται από τις επιστημονικές μελέτες, εκτός κι αν εννοούσε ότι θα καταφύγουμε στα σπήλαια για να αναζητήσουμε δροσιά από τους μελλοντικούς φονικούς καύσωνες», λέει ο Βέλγος κλιματολόγος Ζορί Ρογκέλι.
Η Γαλλία και οι 21 χώρες
Αντιδράσεις, εν τω μεταξύ, στις τάξεις των ειδικών προκαλεί η απόφαση της Γαλλίας να υπογράψει το Σάββατο διακήρυξη στην COP28 μαζί με 21 άλλα κράτη, μεταξύ τους οι ΗΠΑ, τα Εμιράτα και η Ιαπωνία, καλώντας σε τριπλασιασμό της παραγωγής πυρηνικής ενέργειας μέχρι το 2050, σε σχέση με το 2020. Στο τέλος του 2020 η ικανότητα παραγωγής ηλεκτρικού σε πυρηνικά εργοστάσια έφθανε τα 393 γιγαβάτ, ενώ τα σχέδια του Γάλλου προέδρου κάνουν λόγο για παραγωγική ικανότητα 1.179 γιγαβάτ το 2050. Την πρωτοβουλία του Εμανουέλ Μακρόν καταδίκασε η περιβαλλοντική οργάνωση Greenpeace.